Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Diyarbakır’ın Kentsel Gelişiminde Kent Sinemalarının Rolü

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 7, 29.01.2019

Öz

Diyarbakır’ın sinemayla tanışması 1920’li yıllarda olmuş, kent halkının her yaş grubu, kendine yönelik bir şeyler bularak sinema tutkunu haline gelmiştir. Bu nedenle kentte açık veya kapalı sinema sayısı hızla artmıştır. Televizyonun icadı, film endüstrisinde oluşan rekabet ve özellikle yazlık sinemaları etkileyen arazi kiralama fiyatlarının hızla yükselmesi tarihi sinemaların sayısının hızla azalmasına sebep olmuştur. Türkiye sinemasının en parlak çağı sayılan 1950-1970 yılları arasında Diyarbakır Sinemaları altın çağını yaşamıştır. 1930’lardan 1980’lere kadar 21 sinema salonunun varlığı tespit edilirken, günümüzde ise sinema salonlarının sayısı 10’u geçmemektedir. Tüm sanat dalları gibi sinema da toplumdan beslenir ve topluma geri döner. Ancak sinemanın sahip olduğu görsellik ve bilinçaltıyla doğrudan iletişim kurabilme gücü diğer tüm sanat dallarının üzerindedir. Günümüzde televizyondan kaynaklı bir gerileme yaşayan sinema kültürü ve sinema salonlarının işlevsizleşmeye başlaması, kentlerin; toplumsal, kültürel ve ekonomik gelişimi önünde büyük engellerdir. Yedinci sanat olarak da adlandırılan sinema ve bununla doğru orantılı olarak da sinema salonlarının varlığı gelişmeye açık kentlerde önemli bir kent dinamiği oluşturmuştur. Diyarbakır’da da sinemalar toplumun sosyal yaşantısında önemli bir yer tuttuğu gibi, getirdiği dinamikle kentin kültürel ve ekonomik gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. Sinema biletiyle başlayan ticaret, büfelerin artışı, sinemalarda çalışan insan sayısının çoğalması ve yakın çevrelerinde oluşan çay bahçeleri şehrin ekonomik ve sosyo kültürel gelişimine önemli katkılar sunmuştur. Sur dışında yapılan Dilan ve Site Sineması kentin sur dışı çıkışına değerli bir ivme getirmiştir. Bu çalışmada Diyarbakır’da Cumhuriyet sonrası kentsel gelişimde sinema ve sinema kültürünün etkisi anlatılmaktadır.

Kaynakça

  • Şahin D. Modern Mimarlık Mirası Yapılarında Koruma ve Yeniden Kullanım Önerisi Diyarbakır Dilan ve Site Sineması, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır (2019).
  • Değertekin, H. Bir Ev Bir Sokak Bir Şehir Diyarbakır Anıları, Kanguru Yayınları, Ankara (2012).
  • Mercan, M. https://groups.yahoo.com/neo/groups/diyarbekir/conversations/messages/7711indirilme Tarihi: 01.09.2015, “Diyarbakır'ı Anlatmak; 32 - Diyarbakır'da Sinemalar ve Eğlence Dünyası” (2010).
  • Çetin O. E. Kişisel Fotoğraf Arşivi, Diyarbakır (2015).
  • Özer, İ. Türk Modernleşmesinde Halkevleri ve Diyarbakır Halkevi Örneği, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara (2010).
  • URL, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/90176/Bir_doneme_taniklik_etmisti.html (2009).
  • Şahin D. Halifeoğlu F.M., Diyarbakır Sinemalarının Kentsel ve Toplumsal Yaşama Katkıları/ Contributions Of Cinemas On Urban And Social Life İn Diyarbakir, Uluslararası Ekonomi, Siyaset ve Yönetim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır (2017).
  • Değertekin, H., Diyarbakır Surlarının Bugünkü Durumu Diyarbakır Müze Şehir YKY yayınları İstanbul. (1999).
  • Marie Michel, Filmlerde Kentsel Tema, (Çev. M. Öztürk), Türkoğlu Nurçay, Öztürk Mehmet ve Aymaz Göksel (Der.). Kentte Sinema Sinemada Kent, Pales Yayıncılık, İstanbul (2014).
  • Dalkılıç N. Halifeoğlu F. M., Erken Cumhuriyet Döneminde Diyarbakır’da Kamu Binaları: 1923-1950 Dönemi, Mimarlık Dergisi, sayı 358, Ankara (2011)
  • Beysanoğlu, Ş.. Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi, Cumhuriyet Dönemi. Cilt III, Neyir Matbaası, Ankara (2001).
  • Arslan, R. Diyarbakır Kentinin Tarihi ve Bugünkü Konumu, Diyarbakır Müze Şehir, YKY, Sayfa 81-94-96-107, İstanbul (1999).
Toplam 12 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mimarlık
Bölüm Research Article
Yazarlar

Didem Şahin Bu kişi benim

Hale Demir

Fatma Meral Halifeoğlu Bu kişi benim

Nursen Işık Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 29 Ocak 2019
Gönderilme Tarihi 8 Ocak 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

IEEE D. Şahin, H. Demir, F. M. Halifeoğlu, ve N. Işık, “Diyarbakır’ın Kentsel Gelişiminde Kent Sinemalarının Rolü”, DÜFED, c. 8, sy. 2, ss. 1–7, 2019.


DUFED is indexed/abstracted/enlisted in

Google Scholar | CABI - CAB Abstracts and Global Health | CAS Chemical Abstracts Service | ROAD Directory of Open Access Scholarly Resources | Index Copernicus | CiteFactor Academic Scientific Journals | BASE Bielefeld Academic Search Engine | Open AIRE | IJIFACTOR | ASOS Index | Paperity Open Science Aggregated | I2OR International Institute of Organized Research | SJIF Scientific Journal Impact Factor | Advanced Science Index | DRJI Directory of Research Journals Indexing | SOBİAD | AcarIndex | SIS Scientific Indexing Services | Crossref | Harman Türkiye Akademik Arşivi | AccessOn | Dimensions | Wizdom | OUCI The Open Ukrainian Citation Index | WorldCat | Scilit | ASCI Asian Science Citation Index

  cc.logo.large.png       Creative Commons License

28576
DUFED is a diamond open-access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author. This is in accordance with the BOAI definition of open access. In addition, authors are not charged article processing fees or publication fees - no fees whatsoever. Importantly, authors retain the copyright of their work and allow it to be shared and reused, provided that it is correctly cited.

1024px-DOI_logo.svg.png https://doi.org/10.55007/dufed.xxxxxxx