Öz
Matematiksel bir terim olan eşdeğerlik kavramı, dilbilimsel bir yaklaşımın sonucu olarak
edebiyatta da yer almıştır. Erek metin ve kaynak metin arasındaki ilişkinin anlaşılırlığı ya da
karmaşıklığı, eşdeğerlik kavramı üzerinden tartışılmaktadır. Eşdeğerlik yani özgün metnin
etkisinin çeviri metinde de var olması 1960’lardan günümüze değin etkisini koruyan bir konu
olmuştur. Bu bağlamda, düzanlamsal eşdeğerlik, yananlamsal eşdeğerlik, kelime seviyesinde
eşdeğerlik, dinamik eşdeğerlik vb. farklı terimlerle adlandırılan çeşitli eşdeğerlik sınıflandırmaları
yapılmıştır. Bunlar eşdeğerlik sorunu tartışmalarında önemli bir yere sahiptir. “Ermeni
ve Sanskrit Dillerinden Örneklerle Çeviride Eşdeğerlik Sorunu ve Tarihi” başlığını taşıyan
bu çalışmamızda, öncelikle çeviribilim perspektifinde eşdeğerlik sorununun tarihi hakkında
yapılan yorum ve çalışmalara değindik. Ardından erek dil olarak seçtiğimiz Ermeni ve Sanskrit
dillerindeki metinlerin, hedef dil yani Türkçedeki çeviri metin durumundaki görüntüsünü
sunduk. Böylelikle erek Ermeni ve Sanskrit dillerinden alınan orijinal metinlerin birbirinden
farklı sözcükler ve tümce yapıları kullanılarak da hedef dile aktarılabileceğini göstermiş
olduk. Zira bu farklılıklar, eşdeğerlik bağlamındaki sorunların kaynağını oluşturmaktadır.
Çalışmamızın son aşamasında ise birbirinden farklı bu iki çeviri metnin, eşdeğerlik bağlamındaki
durumunu erek ve hedef diller arasındaki dilin mekanik yapısı, sözcük dağarcığı ve
sosyo-kültürel unsurlar bağlamındaki değişkenleri de göz önünde bulundurarak değerlendirmeye
çalıştık.
Anahtar Kelimeler
çeviribilim eşdeğerlik sorunu Ermeni dilinden yapılan çevirilerde eşdeğerlik sorunu
Kaynakça
- Aksoy, N. Berrin (2002), Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, İstanbul: İmge Kitabevi.
- Aydın, Yavuz (2008), Ermeniceden Türkçeye Yapılan Çevirilerde Karşılaşılan Çeviri Sorunları, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ermeni Dili ve Kültürü ABD, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Baker, Mona (1992), In Other Words, London: Routledge.
- Catford, J. C. (1965), A Linguistics Theory of Translation, England: Oxford University Press.
- Göktürk, Akşit (2014), Çeviri: Dilleri Dili, İstanbul: YKY.
- Gutt, Ernst-August (1989), Translation and Relevance, London: University of London, Department of Phonetics and Linguistics, Thesis for degree of Doctor of Philosophy.
- Gündüzalp, Nuray Cihan (2008), Charles Baudelaire’in Şiirlerinin Türkçe Çevirileri Üzerine İnceleme, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fransız Dili Eğitimi Anabilim dalı, Yayımlanmamış Doktora tezi.
- Köksal, Dinçer (2008), Çeviri Eğitimi Kuram ve Uygulama, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Özyön, Arzu (2014), “Çeviride Eşdeğerlik Kavramının Yeniden Tanımlanması ve Eşdeğerlik Kavramı ile İlgili Sorunlar”, International Journal of Languages Education and Teaching, Volume 2, pp. 28-39.
- Panou, Despina (2013), “Equivalence in Translation Theories: A Critical Evaluation”, Theory and Practice in Language Studies, Vol. 3, No. 1, pp. 1-6, January 2013/Finland.
- Stolze, Radegundis (2013), Çeviri Kuramları- Giriş, (Çev. Emra Durukan) İstanbul: Değişim Yayınları.
- Yazıcı, Mine (2010), Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları, İstanbul: Multilingual.
- Yıldız, Şerife (2004), “Çeviride Eşdeğerlik ve Çeviri Kuramları Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:12, s. 375-386.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Derleme Makaleleri -Compilation Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 22 Sayı: 85 |
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:
TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.
Alan Editörleri/ Field Editörs
Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)