Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 62, 335 - 357, 15.06.2019

Öz

Bir terim olarak mevlit ‘doğum yeri ve doğum zamanı’ anlamlarını ihtiva etmektedir. Eski Anadolu Türkçesi döneminde bir tür olarak değerlendirilen mevlit metinleri Hz. Muhammet’in doğumuna, miracına ve mucizelerine methiye niteliği taşıyan, çoğunlukla manzum ve mesnevi türünde kaleme alınan eserlere verilen bir addır. Mevlit metinleri yapısı itibariyle tevhit, münacat, naat ile başlamaktadır. Bunu Hz. Muhammet’in doğumu, miracı, çeşitli mucizeleri ve vefatı izler. Mevlit metinleri dua faslıyla tamamlanır. İslam dünyasının hemen tamamında rastlanılan mevlit yazma geleneği İslam tarihinde, edebiyatında, sanatında ve musikisinde önemli bir yer tutar. Bu yazı kaynaklarda 15. yüzyıl şairi olarak kabul edilen Emīrī tarafından kaleme alınan mevlit metninin yazı çeviriminin ve dil incelemesinin yapılmasını amaçlamaktadır. Emīrī’nin Mevlid’inin bilinen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Ayasofya Koleksiyonu 3821/3’te korunmaktadır. Şimdiye kadar neşredilmemiş olan bu mevlit metni, içinde yer aldığı eserin 31b-45b sayfaları arasında bulunmakta ve 15 varaktan oluşmaktadır. Harekeli nesih ile kaleme alınan yazmanın her sayfasında 13 satır bulunmaktadır. Mevzubahis mevlit metni 345 beyit ve her bendi üç mısradan mürekkep 4 müsellesten oluşmaktadır ve aruzun remel bahriyle yazılmıştır. Başka bir nüshası tespit edilemediğinden eserin yazı çeviriminde yalnızca bu yazma esas alınmıştır. Eserin istinsah tarihi mevcut olmasa da dil özelliklerinden Eski Anadolu Türkçesinin dil hususiyetlerini taşıdığı tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • FUCHS, H. – F. de JONG (1989). “Mawlid”. Encyclopaedia of Islam 2nd ed., VI: 895-897. GHARIB, B. (1995). Sogdian Dictionary: Sogdian-Persian-English. Tehran: Farhangan.
  • İPEKTEN, Halûk vd. (2017). Sehî Beg – Heşt Bihişt. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • İSEN, Mustafa (1994). Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
  • İSEN, Mustafa (1999). Latîfî Tezkiresi. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • KILIÇ, Filiz (2018). Es-Seyyid Pîr Mehmed bin Çelebi – Meşâ’irü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Toplam 5 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Uğur Uzunkaya

Yayımlanma Tarihi 15 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 16 Sayı: 62

Kaynak Göster

APA Uzunkaya, U. (2019). ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ. Karadeniz Araştırmaları, 16(62), 335-357.
AMA Uzunkaya U. ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ. Karadeniz Araştırmaları. Haziran 2019;16(62):335-357.
Chicago Uzunkaya, Uğur. “ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ”. Karadeniz Araştırmaları 16, sy. 62 (Haziran 2019): 335-57.
EndNote Uzunkaya U (01 Haziran 2019) ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ. Karadeniz Araştırmaları 16 62 335–357.
IEEE U. Uzunkaya, “ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ”, Karadeniz Araştırmaları, c. 16, sy. 62, ss. 335–357, 2019.
ISNAD Uzunkaya, Uğur. “ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ”. Karadeniz Araştırmaları 16/62 (Haziran 2019), 335-357.
JAMA Uzunkaya U. ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ. Karadeniz Araştırmaları. 2019;16:335–357.
MLA Uzunkaya, Uğur. “ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ”. Karadeniz Araştırmaları, c. 16, sy. 62, 2019, ss. 335-57.
Vancouver Uzunkaya U. ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİYLE MANZUM BİR METİN: EMĪRĪ’NİN MEVLİD’İ. Karadeniz Araştırmaları. 2019;16(62):335-57.