Milel ve Nihal

Öz

XVI. asır İspanyol dinî ve idarî çevreleri, askerî ve siyasî varlıklarına son
verdikleri Endülüs Müslümanlarının (Nuevos Cristianos de Moros) taşıdıklarını
düşündükleri İslȃm’a ve onun kültürüne ait her simgeye, her işarete
ve her renge savaş açmış ve yasaklamıştır. Endülüs Müslümanları ise, baskılara
karşı, her defasında, bazen isyan ederek, bazen boyun eğerek, fakat
çoğu zaman “takiyye” yaparak varlıklarını korumaya çalışmışlardır. Moriskolar’ın
ileri gelenlerinden biri olan Don Francisco Núñez Muley’in, Gırnata’nın
İspanyol yöneticisine verdiği ve mağlupların ruh halini yansıtan
ihtarnȃme/memorial, tarihsel, sosyal ve siyasal olarak güçlü argümanlara
dayanmaktadır Buna rağmen, Moriskolar hakkında kaderin verdiği
“hükmü” değiştirmeye yetmeyecektir. Ana dillerini, giyim-kuşamlarını, örf
ve adetlerini kaybedecek ve son olarak da yurtlarından (Endülüs) topluca
sürgün edileceklerdir.