Review of Armenian Studies

Öz

Bu incelemede Ermenistan’ın iç ve dış dinamiklerinde ve Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde Ocak-July 2021 ayları arasındaki gelişmeler ele alınmaktadır. İncelediğimiz dönem, 1992 yılında tarihinde ikinci kez (Ermeni siyasetçilere göre, Sovyet dönemi de hesaba katılarak üçüncü kez) bağımsız olan Ermenistan devletinin bir savaş yürüttüğü, bir yenilgiye ve ciddi bir iç karışıklık ile istikrarsızlık maruz kaldığı bir zaman dilimi olarak tarihe geçmiştir. Bu dönemde Ermenistan yönetimi; bölgesel işbirliğini esas alan, gerçekçi ve barışçı bir politika ile Diasporanın, Apostolik Kilisenin ve batılı yandaşlarının baskısı ve teşvikiyle, hayalperest ve intikamcı bir strateji benimseme arasında yalpalamıştır. 2020 Karabağ Savaşı yenilgisi Rusya’ya olan bağımlılığını daha da arttırmış, Ermenistan’ın Batı ile Rusya arasında ikili oynama marjını daraltmıştır. Savaş ve ateşkes anlaşmasının Karabağ’ın Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü içinde yer aldığını kanıtlamasına, statü konusunun münhasıran Karabağ’da yaşayan Ermeni azınlığa tanınacak haklara inhisar ettiğini göstermesine rağmen, Ermenistan Batı ile temaslarında Karabağ üzerinde hak iddia etme girişimlerini sürdürmüştür. Batı’nın Ermenistan’ı bir kez daha bu iddialarında destekleyen, hatta teşvik eden izansız tutumu şaşırtıcı olmamıştır. ABD Başkanının 24 Nisan açıklaması da bu yönde tarafgir bir adım olmuştur. Türkiye ile ilişkiler konusunda da stratejik ikilem ve yalpalama devam etmiş, Türkiye bir yandan düşman olarak tanımlanırken, diğer taraftan sağlayacağı çıkar açık olan bölgesel işbirliği ve komşuluk ilişkilerinin nasıl geliştirilebileceği arayışı gündeme gelmiştir. Diğer taraftan, bir yandan Rusya’ya kayıtsız şartsız bağlılık beyan eden, diğer yandan ateş-kes anlaşmasına ve izleyecek barış anlaşmasına karşı çıkan eski yönetim önderlerinin ve taraftarlarının Paşinyan’a karşı başlattıkları ses getiren kampanya ve Paşinyan’ı en hafifinden vatana ihanet ile suçlamalar erken seçime gidilmesini kaçınılmaz kılmıştır. İlginç olan, Diasporanın önde gelen temsilcilerinin de Paşinyan aleyhtarı bu kampanyayı açıkça desteklemiş olmalarıdır. Paşinyan’ın seçimlerde sağladığı ezici çoğunluk birçoklarını yanıltmış ve şaşırtmıştır.