Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=YLy-r-_tVMB5M5yH3NUv1xWVSPK9VPCy_MV402zBrMU&_path=id%3D1614756%26_format%3Dhtml%26_locale%3Den%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Research Article
BibTex RIS Cite

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE ORDU’DA BİR GENÇLİK CEMİYETİ: İNKILÂB-I İÇTİMAİ KULÜBÜ

Year 2025, Volume: 49 Issue: 1, 1 - 9, 27.03.2025

Çağlayan Altay , Olcay Kahraman

Abstract

Osmanlı Devleti’nde ilk cemiyetçilik ve milli örgütlenme girişimleri 19. yüzyılın başlarında azınlık unsurlar arasında cereyan etmiştir. Bunda hiç şüphesiz Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik fikri etkili olmuştur. Azınlıkların bölücü faaliyetlerine karşı Osmanlıcılık fikrine sarılan devlet adamları II. Meşrutiyet dönemine kadar ulusçu fikirleri kontrol altında tutmaya çalışmıştır. Osmanlıcılık politikasının çökmesi ve azınlık unsurlarının bağımsızlıklarını kazanmaya başlamaları ile II. Meşrutiyet sonrası Anadolu’da filizlenmeye başlayan Türkçülük fikri ön plana çıkmıştır. I. Dünya Savaşı sonrası gelişen olaylar ve Anadolu’nun İtilaf Devletlerince işgali Milli Mücadeleyi ortaya çıkarmış ve Milli Mücadeleye destek olmak amacıyla Anadolu’nun farklı bölgelerinde milli gençlik örgütleri teşkilatlanmıştır. Bu bağlamda çalışmamıza konu olan İnkılâb-ı İçtimaî Kulübü 1919 yılında Ordu’da kurulmuştur. Milli Mücadeleye destek amacıyla kurulan kulüp, Güneş gazetesi sahibi ve öğretmen İsmail Hakkı Bey tarafından kurulmuştur. İsmail Hakkı Bey, Pontusçu çetelerin ayrılıkçı faaliyetlerine karşı Ordu’lu gençleri bilinçlendirmiş ve bu faaliyetlere karşı gençleri örgütlemiştir. Kulübün kuruluş amacı halkı bilinçlendirmek ve milli duygular çevresinde birleştirmek olmuştur.

Keywords

Milli Mücadele gençlik örgütleri İnkılâb-ı İçtimaî Kulübü

References

  • Aktar, Yücel (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Gençlik. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 2, ss. 518-530.
  • Akyüz, Kenan (1986). Türk Ocakları. Belleten 50, Sayı: 196, ss. 201-228.
  • Albayrak, Hüseyin (1994). Trabzon Basın Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret Yayınları.
  • Aslan, C., ve Tansü Y. (2020). Kuruluşundan Kapanışına Kadar Bir Kültür Kurumu Olarak Türk Ocakları. Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences (JOSHAS), Sayı: 27, ss. 801-810.
  • Avcı, Orhan (2024). Osmanlı Genç Dernekleri ve Cumhuriyet'e Mirası. Külliye ,Cilt: 5, Sayı: 1, ss. 185-203.
  • Aydın, N., Ergün ,E. (2018). 1924 Erzurum Depremi ve Gazi Mustafa Kemal Paşa. Tarih ve Günce Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 145-168.
  • Bal, Mehmet Akif (2011). Trabzon’un Rus Donanmasınca Bombardımanı ve Bombardımanın Trabzon’a Etkileri (1914-1916). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 81, ss. 545-576.
  • Balcıoğlu, Mustafa (1992). Osmanlı Genç Dernekleri. Türk Kültürü, Sayı: 346, ss. 98-102.
  • Balcıoğlu, Mustafa (1999). Osmanlı Genç Derneklerinden İnkılâp Gençleri Derneklerine. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 43, ss. 132-162.
  • Başkutlu, Salih (2023). Genç Almanya Birliği ‘Jungdeutschland-Bund’un (JDB)’ Yöneticilerinden Heinrich Leonhard Emanuel Von Hoff’un Osmanlı Devleti Bünyesindeki Faaliyetleri. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 16, ss. 77-108.
  • Beyoğlu, Süleyman (2011). İki Devir Bir İnsan: Ahmet Faik Günday ve Hatıraları. İstanbul: Bengi Yayınları.
  • Biber, Tuğba (2020). Milli Mücade Döneminde "Pontusa Cumhuriyeti" Kurma Çabaları. Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt: 124, Sayı: 245, ss. 421-434.
  • Bozkurt, Celil (2015). Bursa Türk Ocağı Faaliyetleri (1913-1931). Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 214, ss. 149-186.
  • Büyüktolu, Recep (2023). Millî Mücadele Döneminde Çankırı. Millî Mücadele’nin Yerel Tarihi 1918-1923, Ed. Muzaffer Şeker ve Fatih And, 133-155. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, Cilt 5, ss.133-155.
  • Çapa, Mesut (2023). Milli Mücadelede Döneminde Ordu. Milli Mücadele'nin Yerel Tarihi 1918-1923. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, Cilt: 6, ss.209-238.
  • Çebi, Sıtkı (2006). Ordu Basın Tarihi. Ordu: Ordu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
  • Çebi, Sıtkı (2001). Ordu Basını’nda Ordu. Ordu: Ordu Çevre Koruma Vakfı Kültür Yayınları.
  • Çebi, Sıtkı (2000). Ordu Şehri Hakkında Derlemeler ve Hatıralar. Ordu: Orsev Yayınları.
  • Dizman, İbrahim (2010). 20.Yüzyılda Ordu (1900-1999). Ordu: Ordu Belediyesi Yayınları.
  • Gazioğlu, Duran Can (2018). Türk Derneği’nin Yeni Lisan Hareketine Katkıları İhmal Mi Edildi?. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 8, ss.281-297.
  • Gökçen, Salim (2019). Millî Mücadele Döneminde Pontus Örgütü Ve Faaliyetleri. Pontus Meselesi . Ed. Okur M., Küçüker Y., Öksüz H., Trabzon, ss.1-13.
  • Güvemli, Fevzi (1996). Bir Zamanlar Ordu. Düzenleyen İbrahim Dizman. Ordu: Orsev Yayınları.
  • Kılıç, Fahri (1993). Milli Mücadele'de Pontus Rum Sorunu (1918-1923). (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi.
  • Ölçekçi, Haluk (2020). Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Türk Ocağı'nın Ankara'daki Faaliyetleri ve Kapatılması Meselesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, Sayı: 4, ss. 664-690.
  • Öksüz, H., Usta V. (2014). I.Dünya Svaşında Rus Donanmasının Trabzon ve Çevresini Bombalaması. Türkiyat Mecmuası, Cilt: 24, Sayı: 1, ss.25-51.
  • Özlü, Hüsnü (2019). İstiklal Savaşı’nda Bir Yol: İstiklal Yolu ve Kastamonu Bölgesindeki Lojistik Faaliyetlerin Değerlendirmesi. Savunma Bilimleri Dergisi Sayı: 36, ss. 155-181.
  • Palabıyık, M., Bozkuş Y. (2011). Pontus Meselesi: Genel Bakış. Uluslararası Suçlar ve Tarih, Sayı:11, ss.77-139.
  • Sadık, Ramin (2024). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Karadeniz’de Rus-Türk Harbi: Rus Kaynaklarına Göre
  • Trabzon’un İşgali. Gazi Akademik Bakış, Cilt:17, Sayı:34, ss. 127-150.
  • Sarıhan, Zeki (2004). Kurtuluş Savaşı Gençliği. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Sarıman, Sadık (2000). Birinci Dünya Savaşı Sırasında İhtiyat Kuvveti Olarak Kurulan Osmanlı Genç Dernekleri. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 11, ss. 339-501.
  • Şahingöz, Mehmet (1997). Lozan Türk Yurdu. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 37, ss. 31-75. Taşkesenlioğlu, Yasin (2007). Milli Mücadele Döneminde Gençlik Teşkilatları. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum Atatürk Üniversitesi.
  • Taşkesenlioğlu, Yasin (2009). Türkiye'de İzcilik Teşkilatı'nın Kuruluşu. H. Ü. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 10, ss. 103-116.
  • Tekir, Süleyman (2016). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Rus İşgal Bölgelerinden Yapılan Göçler. Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 32, ss. 43-65.
  • Toprak, Zafer (1985). II. Meşrutiyet Döneminde Paramiliter Gençlik Örgütleri. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 2, ss. 531-536.
  • Usta, Veysel (2011). Trabzon Metropoliti Hrisantos’un Paris Konferansı’na Sunduğu Muhtıranın Tenkidi.Turkish Studies, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 973-984.
  • Yıldızlı, Muhammed Emin (2015). Türkolojiye Hizmet Eden Kurumlar. Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 52, ss. 454-462. Yılmaz, Mehmet Serhat (2023). Milli Mücadele Döneminde İnebolu:Gençler Mahfil'inden Türk Ocağı'na. Geçmişten Geleceğe İnebolu Tarih, Arkeoloji, Kültür ve Ekonomisi, Ed. Şerif Demir ve Orçun Nalezen,. Ankara: Berikan Yayınevi, ss. 127-146.

A Juvenile Society at Ordu on the National Struggle Period: The Club of the Social Service of Revolution (İnkılab-ı İctimai Kulübü)

Year 2025, Volume: 49 Issue: 1, 1 - 9, 27.03.2025

Çağlayan Altay , Olcay Kahraman

Abstract

The first attempts at community and national organization in the Ottoman Empire took place among minority elements in the early 19th century. The idea of nationalism spread by the French Revolution was undoubtedly influential in this. Statesmen who embraced the idea of Ottomanism against the separatist activities of minorities tried to keep nationalist ideas under control until the Second Constitutional Era. With the collapse of the policy of Ottomanism and the beginning of the independence of minority elements, the idea of Turkism, which began to sprout in Anatolia after the Second Constitutional Era, came to the fore. The events that developed after World War I and the occupation of Anatolia by the Allied Powers brought about the National Struggle, and national youth organizations were organized in different regions of Anatolia in order to support the National Struggle. In this context, the İnkılâb-ı İçtimaî Club, which is the subject of our study, was founded in Ordu in 1919. The club, which was established to support the National Struggle, was founded by the owner of Güneş newspaper and teacher İsmail Hakkı Bey. İsmail Hakkı Bey made the youth of Ordu aware of the separatist activities of the Pontic gangs and organized them against these activities. The purpose of the club was to raise awareness of the people and unite them around national feelings.

Keywords

National struggle youth organizations İnkılâb-ı İçtimaî Kulübü

References

  • Aktar, Yücel (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Gençlik. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 2, ss. 518-530.
  • Akyüz, Kenan (1986). Türk Ocakları. Belleten 50, Sayı: 196, ss. 201-228.
  • Albayrak, Hüseyin (1994). Trabzon Basın Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret Yayınları.
  • Aslan, C., ve Tansü Y. (2020). Kuruluşundan Kapanışına Kadar Bir Kültür Kurumu Olarak Türk Ocakları. Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences (JOSHAS), Sayı: 27, ss. 801-810.
  • Avcı, Orhan (2024). Osmanlı Genç Dernekleri ve Cumhuriyet'e Mirası. Külliye ,Cilt: 5, Sayı: 1, ss. 185-203.
  • Aydın, N., Ergün ,E. (2018). 1924 Erzurum Depremi ve Gazi Mustafa Kemal Paşa. Tarih ve Günce Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 145-168.
  • Bal, Mehmet Akif (2011). Trabzon’un Rus Donanmasınca Bombardımanı ve Bombardımanın Trabzon’a Etkileri (1914-1916). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 81, ss. 545-576.
  • Balcıoğlu, Mustafa (1992). Osmanlı Genç Dernekleri. Türk Kültürü, Sayı: 346, ss. 98-102.
  • Balcıoğlu, Mustafa (1999). Osmanlı Genç Derneklerinden İnkılâp Gençleri Derneklerine. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 43, ss. 132-162.
  • Başkutlu, Salih (2023). Genç Almanya Birliği ‘Jungdeutschland-Bund’un (JDB)’ Yöneticilerinden Heinrich Leonhard Emanuel Von Hoff’un Osmanlı Devleti Bünyesindeki Faaliyetleri. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 16, ss. 77-108.
  • Beyoğlu, Süleyman (2011). İki Devir Bir İnsan: Ahmet Faik Günday ve Hatıraları. İstanbul: Bengi Yayınları.
  • Biber, Tuğba (2020). Milli Mücade Döneminde "Pontusa Cumhuriyeti" Kurma Çabaları. Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt: 124, Sayı: 245, ss. 421-434.
  • Bozkurt, Celil (2015). Bursa Türk Ocağı Faaliyetleri (1913-1931). Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 214, ss. 149-186.
  • Büyüktolu, Recep (2023). Millî Mücadele Döneminde Çankırı. Millî Mücadele’nin Yerel Tarihi 1918-1923, Ed. Muzaffer Şeker ve Fatih And, 133-155. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, Cilt 5, ss.133-155.
  • Çapa, Mesut (2023). Milli Mücadelede Döneminde Ordu. Milli Mücadele'nin Yerel Tarihi 1918-1923. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, Cilt: 6, ss.209-238.
  • Çebi, Sıtkı (2006). Ordu Basın Tarihi. Ordu: Ordu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
  • Çebi, Sıtkı (2001). Ordu Basını’nda Ordu. Ordu: Ordu Çevre Koruma Vakfı Kültür Yayınları.
  • Çebi, Sıtkı (2000). Ordu Şehri Hakkında Derlemeler ve Hatıralar. Ordu: Orsev Yayınları.
  • Dizman, İbrahim (2010). 20.Yüzyılda Ordu (1900-1999). Ordu: Ordu Belediyesi Yayınları.
  • Gazioğlu, Duran Can (2018). Türk Derneği’nin Yeni Lisan Hareketine Katkıları İhmal Mi Edildi?. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 8, ss.281-297.
  • Gökçen, Salim (2019). Millî Mücadele Döneminde Pontus Örgütü Ve Faaliyetleri. Pontus Meselesi . Ed. Okur M., Küçüker Y., Öksüz H., Trabzon, ss.1-13.
  • Güvemli, Fevzi (1996). Bir Zamanlar Ordu. Düzenleyen İbrahim Dizman. Ordu: Orsev Yayınları.
  • Kılıç, Fahri (1993). Milli Mücadele'de Pontus Rum Sorunu (1918-1923). (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi.
  • Ölçekçi, Haluk (2020). Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Türk Ocağı'nın Ankara'daki Faaliyetleri ve Kapatılması Meselesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, Sayı: 4, ss. 664-690.
  • Öksüz, H., Usta V. (2014). I.Dünya Svaşında Rus Donanmasının Trabzon ve Çevresini Bombalaması. Türkiyat Mecmuası, Cilt: 24, Sayı: 1, ss.25-51.
  • Özlü, Hüsnü (2019). İstiklal Savaşı’nda Bir Yol: İstiklal Yolu ve Kastamonu Bölgesindeki Lojistik Faaliyetlerin Değerlendirmesi. Savunma Bilimleri Dergisi Sayı: 36, ss. 155-181.
  • Palabıyık, M., Bozkuş Y. (2011). Pontus Meselesi: Genel Bakış. Uluslararası Suçlar ve Tarih, Sayı:11, ss.77-139.
  • Sadık, Ramin (2024). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Karadeniz’de Rus-Türk Harbi: Rus Kaynaklarına Göre
  • Trabzon’un İşgali. Gazi Akademik Bakış, Cilt:17, Sayı:34, ss. 127-150.
  • Sarıhan, Zeki (2004). Kurtuluş Savaşı Gençliği. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Sarıman, Sadık (2000). Birinci Dünya Savaşı Sırasında İhtiyat Kuvveti Olarak Kurulan Osmanlı Genç Dernekleri. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 11, ss. 339-501.
  • Şahingöz, Mehmet (1997). Lozan Türk Yurdu. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 37, ss. 31-75. Taşkesenlioğlu, Yasin (2007). Milli Mücadele Döneminde Gençlik Teşkilatları. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum Atatürk Üniversitesi.
  • Taşkesenlioğlu, Yasin (2009). Türkiye'de İzcilik Teşkilatı'nın Kuruluşu. H. Ü. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 10, ss. 103-116.
  • Tekir, Süleyman (2016). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Rus İşgal Bölgelerinden Yapılan Göçler. Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 32, ss. 43-65.
  • Toprak, Zafer (1985). II. Meşrutiyet Döneminde Paramiliter Gençlik Örgütleri. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 2, ss. 531-536.
  • Usta, Veysel (2011). Trabzon Metropoliti Hrisantos’un Paris Konferansı’na Sunduğu Muhtıranın Tenkidi.Turkish Studies, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 973-984.
  • Yıldızlı, Muhammed Emin (2015). Türkolojiye Hizmet Eden Kurumlar. Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 52, ss. 454-462. Yılmaz, Mehmet Serhat (2023). Milli Mücadele Döneminde İnebolu:Gençler Mahfil'inden Türk Ocağı'na. Geçmişten Geleceğe İnebolu Tarih, Arkeoloji, Kültür ve Ekonomisi, Ed. Şerif Demir ve Orçun Nalezen,. Ankara: Berikan Yayınevi, ss. 127-146.
There are 37 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects History of Ideas
Journal Section Articles
Authors

Çağlayan Altay 0009-0009-1181-8901

Olcay Kahraman 0000-0001-7320-6403

Publication Date March 27, 2025
Submission Date January 6, 2025
Acceptance Date March 14, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 49 Issue: 1

Cite

APA Altay, Ç., & Kahraman, O. (2025). MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE ORDU’DA BİR GENÇLİK CEMİYETİ: İNKILÂB-I İÇTİMAİ KULÜBÜ. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49(1), 1-9.
 Download Cover Image

.