BibTex RIS Cite

YAN CÜMLELERİN DİLBİLGİSEL ANLAMLI SÖZCÜK DEĞERİNDE KULLANIMI

Year 2015, Volume: 39 Issue: 2, 245 - 264, 09.11.2015

Abstract

Kendi iç yapısında gösterdiği dizimsel özellikleri sebebiyle cümlesel bir değere ve bir başka cümle içindeki kullanımı itibariyle de bir sözcük değerine sahip olan yan cümleler, dilbilgisel bir görev üstlendiğinde mevcut cümlesel değerini yitirerek sadece sözcük değeriyle varlık göstermeye başlamaktadır. Böylece, sözdizimsel bir kuruluştan dilbilgisel görevli bir dil birimine dönüşüm gerçekleşmektedir. Böyle bir oluşumla karşımıza çıkabilecek yapılar, cümlede sözcük türü bakımından ya bağlaç ya da pekiştireç değeriyle kullanılmaktadır. Bu da bu tür yapıları cümlede isim, sıfat, zarf veya zamir göreviyle bulunabilen yan cümle örneklerinden ayıran özelliklerin başında gelmektedir. Bu çalışmada, bu tür yapıların neler olduğu konusu sorgulanmış ve bu konunun yan cümlelerin dilbilgisel anlama geçmesi bağlamında ele alınması önerilmiştir.

References

  • AKSAN, Doğan (2009). Anlambilim, Ankara: Engin Yayın Evi.
  • ANAR, İhsan Oktay (2010). Puslu Kıtalar Atlası, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • ATABAY, Neşe; ÖZEL, Sevgi; KUTLUK, İbrahim (2003). Sözcük Türleri, İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • ATAY, Oğuz (2013). Bir Bilim Adamının Romanı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BAYKURT, Fakir (2013). Yılanların Öcü, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • BİLGİN, Muhittin (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • DELİCE, İbrahim (2007). Türkçe Sözdizimi, İstanbul: Kitabevi.
  • DELİCE, İbrahim (2008). Sözcük Türleri, Sivas: Asitan Yayıncılık.
  • DELİCE, İbrahim (2012). “Sözcük Türleri Nasıl Tasnif Edilmelidir?” Turkish Studies, Volume 7/4, Fall,2012, s. 27-34.
  • DEMİRCİ, Kerem (2014). Türkoloji İçin Dilbilim Konular Kavramlar Teoriler, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • EMRE, Ahmet Cevat (1945). Türk Dilbilgisi Türkçenin Bugünkü ve Geçmişteki Gelişmeleri Üzerine Gramer Denemesi, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
  • ERKMAN AKERSON, Fatma; OZİL, Şeyda (1998). Türkçede Niteleme Sıfat İşlevli Yan Tümceler, İstanbul: Simurg Yayınları.
  • GEMALMAZ, Efrasiyap (1995). Erzurum İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler) III. Cilt, Ankara: TDK Yayınları.
  • KOÇ, Nurettin (1990). Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • KOÇ, Nurettin (1992). Açıklamalı Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • KORKMAZ, Zeynep (2007). “Bağlaçlar ve Türkiye Türkçesindeki Oluşumları”, Türk Dili Üzerine Araştırmlar III, s. 315-322.
  • KORKMAZ, Zeynep (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
  • SAFA, Peyami (2008). Yalnızız, İstanbul: Alkım Yayınevi.
  • TAHİR, Kemal (1993). Devlet Ana, İsyanbul: Tekin Yayınevi.
  • TOPALOĞLU, Ahmet (1989). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • UZUN, Nadir Engin (1998). Dilbilgisinin Temel Kavramları Türkçe Üzerine Tartışmalar, Ankara.
  • VARDAR, Berke (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • VURAL, Hanifi; BÖLER, Tuncay (2011). Ses ve Şekil Bilgisi, Ankara: Kesit Yayınları.
  • YENER, Mustafa Levent (2007). “Türk Dilinde Sözcük Türleri Tasnifi Sorunu Üzerine”, Turkish Studies, Volume 2/3 Summer, s. 606-622.
Year 2015, Volume: 39 Issue: 2, 245 - 264, 09.11.2015

Abstract

References

  • AKSAN, Doğan (2009). Anlambilim, Ankara: Engin Yayın Evi.
  • ANAR, İhsan Oktay (2010). Puslu Kıtalar Atlası, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • ATABAY, Neşe; ÖZEL, Sevgi; KUTLUK, İbrahim (2003). Sözcük Türleri, İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • ATAY, Oğuz (2013). Bir Bilim Adamının Romanı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BAYKURT, Fakir (2013). Yılanların Öcü, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • BİLGİN, Muhittin (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • DELİCE, İbrahim (2007). Türkçe Sözdizimi, İstanbul: Kitabevi.
  • DELİCE, İbrahim (2008). Sözcük Türleri, Sivas: Asitan Yayıncılık.
  • DELİCE, İbrahim (2012). “Sözcük Türleri Nasıl Tasnif Edilmelidir?” Turkish Studies, Volume 7/4, Fall,2012, s. 27-34.
  • DEMİRCİ, Kerem (2014). Türkoloji İçin Dilbilim Konular Kavramlar Teoriler, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • EMRE, Ahmet Cevat (1945). Türk Dilbilgisi Türkçenin Bugünkü ve Geçmişteki Gelişmeleri Üzerine Gramer Denemesi, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
  • ERKMAN AKERSON, Fatma; OZİL, Şeyda (1998). Türkçede Niteleme Sıfat İşlevli Yan Tümceler, İstanbul: Simurg Yayınları.
  • GEMALMAZ, Efrasiyap (1995). Erzurum İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler) III. Cilt, Ankara: TDK Yayınları.
  • KOÇ, Nurettin (1990). Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • KOÇ, Nurettin (1992). Açıklamalı Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • KORKMAZ, Zeynep (2007). “Bağlaçlar ve Türkiye Türkçesindeki Oluşumları”, Türk Dili Üzerine Araştırmlar III, s. 315-322.
  • KORKMAZ, Zeynep (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
  • SAFA, Peyami (2008). Yalnızız, İstanbul: Alkım Yayınevi.
  • TAHİR, Kemal (1993). Devlet Ana, İsyanbul: Tekin Yayınevi.
  • TOPALOĞLU, Ahmet (1989). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • UZUN, Nadir Engin (1998). Dilbilgisinin Temel Kavramları Türkçe Üzerine Tartışmalar, Ankara.
  • VARDAR, Berke (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • VURAL, Hanifi; BÖLER, Tuncay (2011). Ses ve Şekil Bilgisi, Ankara: Kesit Yayınları.
  • YENER, Mustafa Levent (2007). “Türk Dilinde Sözcük Türleri Tasnifi Sorunu Üzerine”, Turkish Studies, Volume 2/3 Summer, s. 606-622.
There are 24 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Özlem Erdoğan

Publication Date November 9, 2015
Published in Issue Year 2015Volume: 39 Issue: 2

Cite

APA Erdoğan, Ö. (2015). YAN CÜMLELERİN DİLBİLGİSEL ANLAMLI SÖZCÜK DEĞERİNDE KULLANIMI. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39(2), 245-264.

.