Toplumda korku, tiksinme ve utanmaya sebebiyet veren birtakım kavramların etik değerler ve dinsel inanışlar dolaysıyla dile getirilmemesi, toplumsal yasaklamalar olarak görülmesine tabu adı verilir. Toplumsal yasaklamalara neden olan ve tabu olarak görülen sözcüklerin toplumca hoş karşılanan ve aynı anlamı ifade edebilecek daha güzel ve etkili sözlerle kötü anlamının etkisini azaltan sözcüklere ise örtmece adı verilir. “Van İli Ağızlarında Örtmece Sözcükler” adı altında hazırlanan bu makalede Van ili ağızları üzerine yapılan halk bilim çalışmaları ve dil incelemeleri taranmış bu çalışmalarda örtmeceler ile ilgili söz varlıklarının incelenmediği tespit edilmiştir. Bu makalede Van ili ağızları üzerine yapılan dil çalışmaları ile Van ili kültür değerleri üzerine yapılan bilimsel çalışmalardaki örtmeceler ile ilgili söz varlıkları derlenip incelenmiştir. Söz konusu çalışmalarda tespit edilen örtmece sözcükler konularına göre 9 başlık altında incelenmiştir: 1. Ölme, Ölüm, Ölü Kavramları ile İlgili Örtmece Sözcükler. 2. Hastalıklar ile İlgili Örtmece Sözcükler. 3. Dinî Konulara ve Olağanüstü Güçlere İlişkin Örtmece Sözcükler. 4. Gebelik, Adet Olma, Doğum, Doğurma, Düşük vb. Kavramlar İle İlgili Örtmece Sözcükler. 5. Cinsellik Konuları, Cinsel Organlar ile İlgili Örtmece Sözcükler. 6. Boşaltım ile İlgili Örtmece Sözcükler. 7. Evlenme ve Evlilik Dışı İlişkiler ile İlgili Örtmece Sözcükler. 8. Hayvan Adları ile İlgili Örtmece Sözcükler. 9. Zihinsel ve Bedensel Kusurlara İlişkin Örtmece Sözcükler. Sözcükler hangi kaynaktan ve kişiden alınmışsa söz konusu eserin ya da kaynak kişinin adının ve soyadının baş harfleri köşeli parantez içinde belirtilmiştir. Ayrıca sözcükler hangi derleme bölgesinden tespit edilmişse derleme bölgesine uygun kısaltma yapılmıştır.
Makale basılı bilimsel eserlerden elde edilen veriler ışığında oluşturulmuştur. Kişilerden elde edilen veriler yoktur. Bu nedenle etik beyan raporu beyan edilmemiştir.
Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.
Taboos are the refusal to utter certain concepts that cause fear, disgust, and shame in society due to ethical values and religious beliefs, and are seen as social prohibitions. Euphemisms are words that mitigate the negative connotations of words considered taboo and that are socially tolerated and convey the same meaning with more beautiful and effective words. This article, titled "Euphemistic Words in Van Province Dialects," examines folkloric studies and linguistic studies on Van Province dialects, and it has been determined that these studies have not examined the vocabulary associated with euphemisms. This article compiles and analyzes euphemistic vocabulary from linguistic studies on Van dialects and scientific studies on Van's cultural heritage. The euphemistic words identified in these studies are examined under nine headings, based on their subject matter: 1. Euphemisms Related to Concepts of Dying, Death, and the Dead. 2. Euphemisms Related to Illnesses. 3. Euphemisms Related to Religious Topics and Supernatural Powers. 4. Euphemisms Related to Concepts Such as Pregnancy, Menstruation, Birth, Childbirth, Miscarriage, etc. 5. Euphemisms Related to Sexuality and Genital Organs. 6. Euphemisms Related to Excretion. 7. Euphemisms Related to Marriage and Extramarital Relations. 8. Euphemisms Related to Animal Names. 9. Euphemisms Related to Mental and Physical Defects. The initials of the source and person from which the words were taken are indicated in square brackets. In addition, the words have been abbreviated appropriately for the source region from which the words were identified.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Lexicography and Semantics |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | November 28, 2025 |
| Submission Date | September 16, 2025 |
| Acceptance Date | November 4, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 49 Issue: 3 |
.