Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

Bu çalışmanın amacı; Türkiye’deki aktif işgücü piyasası politikalarına yönelik olarak yapılan tezleri ve akademik makaleleri incelemek ve söz konusu araştırmalarda elde edilen bulguların aktif işgücü piyasası politikalarının uygulamadaki başarısına katkılarını tartışmaktır. Bu tartışmanın, bundan sonraki aktif işgücü piyasası politikalarına ilişkin yapılacak çalışmalara da ışık tutması beklenmektedir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmış ve araştırma verileri literatür taraması yapılarak elde edilmiştir. Bu kapsamda 2004-2022 yılları arasında İŞKUR’un uygulamış olduğu aktif işgücü programlarını konu alan Türkçe tezlere ve akademik makalelere, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi ve Google Scholar ile DergiPark veritabanı üzerinden ulaşılmıştır. Tarama ölçütlerine uyan toplam 98 tez ve makale, içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Söz konusu değerlendirme sonucunda aktif işgücü programlarının yaygın olarak uygulandığı ve istihdamın önemli bir kısmının bulunduğu İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Bursa vb. sanayileşmiş büyükşehirlerde yeteri kadar çalışma yapılmadığı, hatta bazı büyükşehirlerde hiç araştırma yapılmadığı; Türkiye’de yaygın olarak uygulanan işbaşı eğitim programları, toplum yararına programlar ve iş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinin işsiz bireylerin işe girmelerinde ve işe devam etmelerinde ne derece etkin olduğunun ortaya konulamadığı; aktif işgücü piyasası politikalarının tek tek değil de genel olarak ele alındığı, dolayısıyla programların birbirlerinden bağımsız bir biçimde istihdama net katkılarının belirlenemediği; çalışmalarda programlardan duyulan memnuniyet ve uygulamada yaşanan sorunlar üzerinde durulduğu, buna karşın istihdam oluşturmak ve istihdamı sürdürmek gibi temel meselelerde yeterli bulgunun olmadığı; karma yöntemin kullanıldığı hiç araştırma yapılmadığı görülmüştür.