Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

Son yıllarda eğitim sistemimiz üzerine yapılan eleştirilerin pek çoğu öğrencilerin özgün düşünceler ortaya koyamamaları, kendilerine öğretilmek istenen bilgileri olduğu gibi alarak sadece ezberlemeleri, elde ettikleri bilgilerden çıkarımda bulunamamaları ve kendilerini topluluk önünde rahatça ifade edememeleri üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu noktada öğrencilerin üst bilişsel düşünme becerilerini öğrenmeleri ve geliştirmeleri önem arz etmektedir. İşte bu düşünme becerilerinden eleştirel düşünme üzerine yapılmış olan çalışmalarda eleştirel düşünebilen bireylerin özgüvenlerinin yüksek olduğu ve düşüncelerini açıklama cesareti gösterdikleri, sıra dışı ve özgün fikirler ortaya koyabildikleri, bilgiler arasında bağ kurabildikleri, bu bilgilerle alternatif görüşler üretip çözüm önerileri sunabildikleri ve entelektüel gelişim gösterdikleri gibi sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir. Bu sonuçların genel anlamda fıkra türünün eleştirel düşünme boyutu üzerine yapılan çalışmaların sonuçlarıyla benzerlik gösterdiği görülmektedir. Bu çalışmalarda araştırmacıların, fıkranın en önemli özelliklerinin güldürücü olması ve güldürürken de insanları anlattığı temel olay ve çatışma üzerine düşündürmesi konusunda hemfikir olduğu dikkati çekmektedir. Bu hususlarsa fıkra türünün eleştirel düşünme becerisinin öğretiminde kullanılması konusunda önemli dayanak noktalarına işaret etmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada eğitim sistemimizden beklenen öğrenci tipini yetiştirebilmek amacıyla Bektaşi tipine bağlı olarak anlatılan fıkraların eleştirel düşünme becerisine etkisi var mıdır ve öğrencilere eleştirel düşünme becerisini öğretmede bu fıkralar kullanılabilir mi, sorularına cevaplar aranmış; bahsi geçen fıkralarda Bektaşi’nin herkesten farklı, özgür ve özgün düşünce örnekleri, sorgulayıcı bakış açısı, problem çözme becerisi, duygu ve düşüncelerini ifade etmekteki özgüveni ile eleştirel düşünür kimliğinin özelliklerini sergilemesi nedeniyle Bektaşi fıkralarının öğrencilere bu becerinin kazandırılması konusunda katkı sunacağı sonucuna ulaşılmıştır.