RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

Öz

Çeviri eylemi akla gelince ilgili sürecin ne anlama geldiği biliniyormuş gibi hissedilir ama çeviri yapılmaya başlandığında ve sorunlarla karşılaşıldığında bu alanın zorlukları ve bir yöntemin eksikliği ortaya çıkmaktadır. Çeviri, çevirmen açısından iyi tanımlanmış nitelikler ve yetenekler gerektiren bir araştırma alanıdır. Bu bağlamda, çeviribilimin disiplinlerarası özerkliğinin sağlanabilmesi için çeviri metninin tüm disiplinleri dikkate alarak ve temeli sağlam bir çeviri kuramına dayandırılması gereklidir. Nitelikli bir çeviri ürünü elde etmek için de Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na yıllardır başvurulmaktadır. Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na göre çevirmenin çeviri eylemini gerçekleştirirken uygulayacağı belli aşamalar mevcuttur. Bu aşamalar anlam (fr. sens), anlama (fr. compréhension), sözcüklerden sıyırma (fr. déverbalisation) ve yeniden dile getirmedir (fr. réexpression). Bu aşamaları geçtikten sonra ortaya çıkan iki tür çeviri ürünü söz konusudur; “eşdeğer bir çeviri ürünü” ve “uygun çeviri ürünü”. Eşdeğer bir çeviri hedef dilin dilsel ve kültürel ögelerini gözeterek yapılan bir aktarımdır. Uygun olarak kabul edilen bir çeviri, kaynak metnin dilsel özelliklerine sadık kalınarak gerçekleştirilen bir aktarımdır. Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na uygun olarak yapılan bir çeviri, eşdeğeri ile yapılmış çeviri olarak kabul edilir. Bu çalışmada amaç, bu kuramın özünü, yorumlayıcı modelini ve Albert Camus’nün Yabancı adlı romanının iki farklı çevirmen tarafından çeviri eylemi sırasında uyguladıkları çeviri aşamalarını belirlemeyi ve ortaya çıkan çeviri ürünlerini Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na göre betimlemeyi amaçlamaktadır.