Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Abstract

XIII. Yüzyılın sonlarına doğru bir beylik olarak kurulan Osmanlı, ancak bir buçuk asır sonra payitahtını İstanbul’a taşımıştır. Buna rağmen Edirne’nin her anlamda ehemmiyeti ve etkinliği de uzun bir süre devam etmiştir. Ancak, Osmanlı tarihi denince önce akla gelen çoğunlukla İstanbul ve saray merkezli siyasi, iktisadi ve sosyal hayat olmuştur. Bu konuda yapılan ilk çalışmaların da çoğunlukla, siyaset merkezli çalışmalar olduğu söylenebilir. Sosyal hayat ise yine İstanbul ve saray merkezli çalışmalarla ifade edilmeye çalışılmıştır. Elbette ki siyasetin merkezi devletin merkezi olacaktır. Fakat sosyal hayatın sadece İstanbul’dan ibaret olduğunu söylemek de yanlış olacaktır. Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren XVII. yüzyıla kadar genel olarak genişleyen sınırlara sahip bir devlet olmuştur. Pekiyi bu kadar geniş sınırlar içerisinde yaşayan faklı dil, din, inanç ve coğrafyalarda yaşayan tebanın aynı sosyal hayata sahip olması mümkün müdür? Payitahtta yaşayan insanların dışında, taşrada yaşayan insanların sosyal hayatı nasıldı?
İşte bu çalışmada, yukarıda verilen bilgiler ve sorulan sorulardan hareketle Osmanlı döneminde Çankırı şehrindeki sosyal hayata dair bilgi verilmeye çalışılacaktır. Bunun için de Çankırı’ya ait şer’iyye sicilleri içerisinden belirlenen altmış tereke kaydında faydalanılarak, elde edilen verilerden hareketle şehirdeki gündelik hayata dair fikir edinmemiz sağlanacaktır.