Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Abstract

Yunus Emre ve Âşık Veysel’in yaşadıkları dönemler arasında yaklaşık altı yüz elli yıllık bir zaman farkı bulunmasına ve Yunus Emre’nin bir mutasavvıf halk ozanı olarak tanımlanmasına karşın, çok sayıda ortak unsurun farklı söyleyişlerle iki halk ozanının şiirlerinde bulunduğu söylenebilir. Bunlar arasında, vahdet-i vücut anlayışı, tevhit düşüncesi, Allah aşkı, eşyaya ve tabiata hikmetle yöneliş gibi ortak unsurlar yer almaktadır. Her iki ozanın şiirlerinden yola çıkarak ortak yaklaşımlarını ortaya koymak, Yunus Emre ve Âşık Veysel’in mesajlarının aynı sözlerle olmasa da aynı hakikatlere işaret ettiğini dikkatlere sunmak çalışmanın amacıdır. Yunus Emre’de: “Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm.” sözlerindeki vahdet-i vücut anlayışı, Âşık Veysel’de: “Ne var ise sende bende, aynı varlık her bedende” sözleri şeklinde karşımıza çıkar. Yunus Emre’de: “Her kancaru bakarısam oldur gözüme görinen” veya “Her kancaru bakarısam gördügüm seni sanayın” dizelerinde kendini açığa çıkaran “Allah aşkı”, Âşık Veysel’de: “Saklarım gözümde güzelliğini, her nereye bakarsam sen varsın orda.” dizesinde karşımıza çıkmaktadır. Âşık Veysel’in sazıyla konuşmasını, Yunus Emre’nin “dertli dolap” ve “sarı çiçek” ile kurduğu hikmetli diyalogla örtüştürmek mümkündür. Yunus Emre’nin, dünyanın anlamına dair: “Niçe yiğit muradına irememiş ölmiş yatur.” sözleri, Âşık Veysel’in: “Dünyada tükenmez murâd var imiş, ne alanı gördüm ne murâd gördüm.” dizelerinde farklı bir söyleyişle karşımıza çıkmaktadır. Yunus Emre’nin: “Gelin tanış olalım.” sözü ile, Âşık Veysel’in: “Davâ, insanlık davâsı” dizesi, aynı varoluş hikmetini bizlere farklı ifadelerle özetleyen sözlerdir diyebiliriz.