Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YUNUS EMRE VE ÂŞIK VEYSEL'DE BAZI ORTAK UNSURLAR ÜZERİNE

Yıl 2023, Cilt: 47, 61 - 65, 30.11.2023

Öz

Yunus Emre ve Âşık Veysel’in yaşadıkları dönemler arasında yaklaşık altı yüz elli yıllık bir zaman farkı bulunmasına ve Yunus Emre’nin bir mutasavvıf halk ozanı olarak tanımlanmasına karşın, çok sayıda ortak unsurun farklı söyleyişlerle iki halk ozanının şiirlerinde bulunduğu söylenebilir. Bunlar arasında, vahdet-i vücut anlayışı, tevhit düşüncesi, Allah aşkı, eşyaya ve tabiata hikmetle yöneliş gibi ortak unsurlar yer almaktadır. Her iki ozanın şiirlerinden yola çıkarak ortak yaklaşımlarını ortaya koymak, Yunus Emre ve Âşık Veysel’in mesajlarının aynı sözlerle olmasa da aynı hakikatlere işaret ettiğini dikkatlere sunmak çalışmanın amacıdır. Yunus Emre’de: “Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm.” sözlerindeki vahdet-i vücut anlayışı, Âşık Veysel’de: “Ne var ise sende bende, aynı varlık her bedende” sözleri şeklinde karşımıza çıkar. Yunus Emre’de: “Her kancaru bakarısam oldur gözüme görinen” veya “Her kancaru bakarısam gördügüm seni sanayın” dizelerinde kendini açığa çıkaran “Allah aşkı”, Âşık Veysel’de: “Saklarım gözümde güzelliğini, her nereye bakarsam sen varsın orda.” dizesinde karşımıza çıkmaktadır. Âşık Veysel’in sazıyla konuşmasını, Yunus Emre’nin “dertli dolap” ve “sarı çiçek” ile kurduğu hikmetli diyalogla örtüştürmek mümkündür. Yunus Emre’nin, dünyanın anlamına dair: “Niçe yiğit muradına irememiş ölmiş yatur.” sözleri, Âşık Veysel’in: “Dünyada tükenmez murâd var imiş, ne alanı gördüm ne murâd gördüm.” dizelerinde farklı bir söyleyişle karşımıza çıkmaktadır. Yunus Emre’nin: “Gelin tanış olalım.” sözü ile, Âşık Veysel’in: “Davâ, insanlık davâsı” dizesi, aynı varoluş hikmetini bizlere farklı ifadelerle özetleyen sözlerdir diyebiliriz.

Kaynakça

  • Akın, C. (2015). Âşık Veysel’in Beni Hor Görme Gardaşım Şiirinin Hermeneutik Açılımı, Alevi Araştırmaları Dergisi, 10, 53-60.
  • Boz, E. (2012). Yunus Emre Risâletü’n-Nushiyye Öğüt Kitabı. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Gümüş, İ. (2019). Âşık Veysel’in “Kara Toprak” şiirine ontolojik bir yaklaşım. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 176-187.
  • Kaplan, M. (1988). Şiir Tahlilleri II (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), (Dördüncü baskı), İstanbul, Dergâh Yayınları.
  • Karakoç, Sezai (2011). Yunus Emre, İstanbul, Diriliş yayınları.
  • Şatıroğlu, Âşık Veysel. (1971). Dostlar Beni Hatırlasın, Ü. Y. Oğuzcan (Yay. Haz.), İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Şatıroğlu, Â. V. (1991). Dostlar Beni Hatırlasın, Bütün Şiirleri, 9. Baskı, Der. Ümit Yaşar Oğuzcan, Özgür Yayın-Dağıtım, İstanbul.
  • Şatıroğlu, Â. V. (2009). Hayatı ve Şiirleri. “Dostlar Beni Hatırlasın”, haz.H.Ali Küçükakın, Tablet Kitapevi, Konya.
  • Tatçı, M. (1991), Yunus Emre Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Vahabzade, B. (2011). İki Zirve Garşısında Düşünceler (Yunus Emre ve Aşık Veysel), F. Akpınar (Yay. Haz.), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (31), 197-201).
  • Yunus Emre, Dîvân-ı İlâhiyât, haz. Mustafa Tatcı, 3. bs. (İstanbul: H Yayınları, 2014), 362.
Toplam 11 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Edebiyat Sosyolojisi
Bölüm Articles
Yazarlar

Cüneyt Akın 0000-0002-6230-7222

Yayımlanma Tarihi 30 Kasım 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 47

Kaynak Göster

APA Akın, C. (2023). YUNUS EMRE VE ÂŞIK VEYSEL’DE BAZI ORTAK UNSURLAR ÜZERİNE. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 61-65.