Öz
Özet: Edebî ürünlerin tahlil edilmesine farklı bir bakış açısı getiren ontolojik yöntem, incelenen eserleri tabakalar esasına göre ayırarak eserin vermek istediği iletiye, yani özüne inmeyi amaçlar. Bu doğrultuda, edebî ürünlere yöntemin ilk denemesini yapan Roman Ingarden ve farklı bir tabaka sistemi geliştiren Nicolai Hartmann’dan hareketle İsmail Tunalı sanat eserlerinin ontolojik açıdan nasıl incelenmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bu yeni tahlil yöntemine göre edebî eserler pramidal özellik gösteren beş tabakada incelenir. Bu varlık tabakaları ses, anlam, nesne, karakter ve alınyazısı tabakalarıdır. Ontolojik yöntem özellikle divan şairlerinin eserlerine uygulanmıştır. Halk şairlerinin ürünleri üzerine yapılan çalışmalar yeterli düzeyde değildir. Bu çalışmada, yukarıda bahsi geçen yöntemle âşık tarzı şiir geleneğinin yetiştirdiği en mühim âşıklardan Âşık Veysel’in “Çarık-Mes Konuşması” adlı şiiri incelenecektir. Aynı zamanda bu yöntemin âşık tarzı şiir geleneği ürünlerine uygulanabilirliği de gözlemlenmiş olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Ontolojik Yöntem Varlık Tabakaları Âşık Tarzı Şiir Geleneği Âşık Veysel Çarık-Mes Konuşması.
Kaynakça
- BAYRAM, Yavuz, Avni Erdemir (2008), “Manzum Metinlerin Tahlilinde Ontolojik Yöntem”, Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı, Ankara: Birleşik Yayınevi, 76- 89.
- BOZKURT, Nejat (2014), Sanat ve Estetik Kuramları, Bursa: Sentez Yayıncılık.
- BULUT, M. Hilmi (2013), “Âşık Veysel’in Müziksel Yeteneği”, Turkish Studies Dergisi, 8/9: 17-25.
- ÇETİN, Nurullah (2014), Şiir Çözümleme Yöntemi, Ankara: Öncü Kitap Yayınevi.
- ERGİN, Muharrem (2006), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınevi.
- GÜRBÜZ, Adem (2014), “Tevfik Fikret’in Ramazan Sadakası Şiirinin Ontolojik Analiz Metoduyla Çözümlenmesi”, Turkish Studies Dergisi, 9/6: 469-483.
- HANÇERLİOĞLU, Orhan (1978), Felsefe Ansiklopedisi –Kavramlar ve Akımlar, C.7, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KAYA, Doğan (2011), Âşık Veysel, Ankara: Akçağ Yayınları.
- KAYA, Doğan (2014), Türk Dünyası Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Kavramları ve Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- KOCAKAPLAN, İsa (2011), Açıklamalı Edebî Sanatlar, İstanbul: TEV Yayınları.
- TUNALI, İsmail (2014), Sanat Ontolojisi, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: TDK Yayınları.
- YETKİN, Suut Kemal (1940), Estetik, İstanbul: Maarif Matbaası.
Öz
Kaynakça
- BAYRAM, Yavuz, Avni Erdemir (2008), “Manzum Metinlerin Tahlilinde Ontolojik Yöntem”, Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı, Ankara: Birleşik Yayınevi, 76- 89.
- BOZKURT, Nejat (2014), Sanat ve Estetik Kuramları, Bursa: Sentez Yayıncılık.
- BULUT, M. Hilmi (2013), “Âşık Veysel’in Müziksel Yeteneği”, Turkish Studies Dergisi, 8/9: 17-25.
- ÇETİN, Nurullah (2014), Şiir Çözümleme Yöntemi, Ankara: Öncü Kitap Yayınevi.
- ERGİN, Muharrem (2006), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınevi.
- GÜRBÜZ, Adem (2014), “Tevfik Fikret’in Ramazan Sadakası Şiirinin Ontolojik Analiz Metoduyla Çözümlenmesi”, Turkish Studies Dergisi, 9/6: 469-483.
- HANÇERLİOĞLU, Orhan (1978), Felsefe Ansiklopedisi –Kavramlar ve Akımlar, C.7, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KAYA, Doğan (2011), Âşık Veysel, Ankara: Akçağ Yayınları.
- KAYA, Doğan (2014), Türk Dünyası Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Kavramları ve Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- KOCAKAPLAN, İsa (2011), Açıklamalı Edebî Sanatlar, İstanbul: TEV Yayınları.
- TUNALI, İsmail (2014), Sanat Ontolojisi, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: TDK Yayınları.
- YETKİN, Suut Kemal (1940), Estetik, İstanbul: Maarif Matbaası.
Ayrıntılar
| Bölüm | Articles |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Temmuz 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 40 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.