Araştırma Makalesi
Yıl 2016,
Cilt: 40 Sayı: 2, 67 - 77, 15.12.2016
Öz
Dilimizin en önemli
zenginliklerinden biri söz varlığımızdır. Sosyal ve teknolojik değişmelere
bağlı olarak özellikle ağızlarda varlığını sürdürmekte olan sözler günden güne unutulmaktadır.
Bu sözleri kayıt altına alıp sözlerin gelecek nesillere aktarılmasına katkıda
bulunan en önemli eser, büyük bir gayretle hazırlanan Derleme Sözlüğü’dür. Yapılan ağız çalışmaları sonucunda tespit
edilen yeni kelimeler ve var olan kelimelerin yeni anlamları da bu sözlüğe
katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada, Bismil
Ağzı (Başkan 2012) adlı yüksek lisans tezini esas alarak derlenen sözler
“Derleme Sözlüğü’nde Bulunmayan Sözler ve Derleme Sözlüğü’nde Bulunup Bismil
Yöresinde Kullanıldığı Belirtilmeyen Sözler’’ olarak iki başlık altında ele
alınmıştır. Derlenen sözlerin anlamları, metin içinde geçtikleri yerler ve
hangi yerleşim yerinden derlendikleri de ayrıca belirtilmiştir. Bu çalışma ile
Derleme Sözlüğü’nün söz varlığına az da olsa katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Türkçesi Ağızları Bismil Ağzı Derleme Sözlüğü Ağız Sözlüğü Söz Varlığı
Kaynakça
- ACAR, K. (2013). Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğüne Kandıra Ağzından Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 375-386. AKSAN, D. (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. AKSAN, D. (2015). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi. ARSLAN, B. (2013). Çatpınar (Doğanşar/Sivas) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 8, 97-102. BAŞKAN, A. (2012). Bismil Ağzı (İnceleme-Metinler-Dizin). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. BİRAY, N. (2009). Denizli Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(8), 747-776. BOZ, E. (1996). Çüngüş ve Çermik Yöresi Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Milli Folklor, 4, 112-113. BURAN, A. (1996). Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 535, 38-43. CANKAYA, M. (2013). Erzincan Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 899-910. ÇİFTÇİ, F. (2014). Bitlis Merkez Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 261-272. DOĞAN, M. (2009). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-1. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 236-249. DOĞAN, M. (2010). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-2. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(1), 294-312. DOĞAN, M. (2012). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-3. Diyalektolog, 4, 9-21. EDİSKUN, H. (2007). Türk Dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. ERGİN, M. (2007). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayıncılık. ERSÖZ, S. (2009). Nazilli (Aydın) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 2, 37-62. GEMALMAZ, E. (1989). Ağız Bilimi Araştırmaları Üzerine Genellemeler. Türk Kültürü Araştırmaları-Halil Fikret Alasya’ya Armağan içinde (s. 149-159), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. GÜLENSOY, T. (1998) . Anadolu Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 553, 14-17. GÜVEN, Ö. (2014). Zara (Sivas) Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 51(51), 63-77. GÜZEL, F. (2013a). Şahsuvar (Elazığ) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dili, 728, 68-80. GÜZEL, F. (2013b). Şahsuvar (Elazığ) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar 2. Diyalektolog, 6, 15-33. HAZAR, M. (2007). Nevşehir Folkloru’ndan Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dili, 669, 580-584. KALAY, E. (1997). Edirne İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar I. Türk Dili, 547, 25-33. KALAY, E. (2004). Edirne İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar II. Türk Dili, 633, 250-259. KAMACI, D. (2011). Erzurum Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 1(1), 158-164. KARAMAN, A. (2011). Sandıklı Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2(3), 273-286. KARAÖRS, M. (1994). Derleme Sözlüğüne Katkılar, Kayseri, Isparta, Adana İllerinden Derlemeler, Türk Dili, 505, 65-67. KORAŞ, H. (2002). Derleme Sözlüğüne İlaveler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 12, 171-209. KORKMAZ, Z. (2010). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÖZÇELİK, S. & ERTEN, M. (2005). Türkiye Türkçesi Dilbilgisi, Diyarbakır. ÖZDARENDELİ, N. (2013). Velimeşe Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, 57-79. ÖZGÜR, C. (2006). Eskişehir Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. TDAYB 2004/1, 93-99. ÖZKAYA, H. (2015). Kırklareli İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2, 33-39. ÖZTÜRK, E. (2009). Mersin Yörüklerinden Derleme Sözlüğü’ne Katkılar, Türk Dili, 689, 405-411. SİS, N. (2011). Belen Ağzının Ses Özellikleri. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(1), 1765-1783. ŞANLI, C. (1996). Kırklareli, Erzurum ve Artvin İllerimizden Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 552, 542-547. ŞANLI, C. (1999). Anadolu ve Rumeli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 572, 670-680. TOKAT, F. (2014). Çavdır Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 153-166. TOKATLI, S. S. & ERDEM NAS, G. (2012). Anamur Ağzından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar. Diyalektolog, 5, 33-45. TOKER, M. (2011). Derleme Sözlüğü ve Mersin Ağzı Sözlüğü’ne Tarsus Yöresinden Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1229-1249. Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, I-II-III-IV-V-VI (2009). Ankara: TDK Yayınları. YILDIZ, O. (2007). Isparta Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2(2), 790-800.
Yıl 2016,
Cilt: 40 Sayı: 2, 67 - 77, 15.12.2016
Öz
Kaynakça
- ACAR, K. (2013). Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğüne Kandıra Ağzından Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 375-386. AKSAN, D. (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. AKSAN, D. (2015). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi. ARSLAN, B. (2013). Çatpınar (Doğanşar/Sivas) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 8, 97-102. BAŞKAN, A. (2012). Bismil Ağzı (İnceleme-Metinler-Dizin). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. BİRAY, N. (2009). Denizli Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(8), 747-776. BOZ, E. (1996). Çüngüş ve Çermik Yöresi Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Milli Folklor, 4, 112-113. BURAN, A. (1996). Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 535, 38-43. CANKAYA, M. (2013). Erzincan Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 899-910. ÇİFTÇİ, F. (2014). Bitlis Merkez Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 261-272. DOĞAN, M. (2009). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-1. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 236-249. DOĞAN, M. (2010). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-2. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(1), 294-312. DOĞAN, M. (2012). Aksaray Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar-3. Diyalektolog, 4, 9-21. EDİSKUN, H. (2007). Türk Dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. ERGİN, M. (2007). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayıncılık. ERSÖZ, S. (2009). Nazilli (Aydın) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 2, 37-62. GEMALMAZ, E. (1989). Ağız Bilimi Araştırmaları Üzerine Genellemeler. Türk Kültürü Araştırmaları-Halil Fikret Alasya’ya Armağan içinde (s. 149-159), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. GÜLENSOY, T. (1998) . Anadolu Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 553, 14-17. GÜVEN, Ö. (2014). Zara (Sivas) Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 51(51), 63-77. GÜZEL, F. (2013a). Şahsuvar (Elazığ) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dili, 728, 68-80. GÜZEL, F. (2013b). Şahsuvar (Elazığ) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar 2. Diyalektolog, 6, 15-33. HAZAR, M. (2007). Nevşehir Folkloru’ndan Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türk Dili, 669, 580-584. KALAY, E. (1997). Edirne İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar I. Türk Dili, 547, 25-33. KALAY, E. (2004). Edirne İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar II. Türk Dili, 633, 250-259. KAMACI, D. (2011). Erzurum Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 1(1), 158-164. KARAMAN, A. (2011). Sandıklı Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2(3), 273-286. KARAÖRS, M. (1994). Derleme Sözlüğüne Katkılar, Kayseri, Isparta, Adana İllerinden Derlemeler, Türk Dili, 505, 65-67. KORAŞ, H. (2002). Derleme Sözlüğüne İlaveler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 12, 171-209. KORKMAZ, Z. (2010). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÖZÇELİK, S. & ERTEN, M. (2005). Türkiye Türkçesi Dilbilgisi, Diyarbakır. ÖZDARENDELİ, N. (2013). Velimeşe Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, 57-79. ÖZGÜR, C. (2006). Eskişehir Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. TDAYB 2004/1, 93-99. ÖZKAYA, H. (2015). Kırklareli İli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2, 33-39. ÖZTÜRK, E. (2009). Mersin Yörüklerinden Derleme Sözlüğü’ne Katkılar, Türk Dili, 689, 405-411. SİS, N. (2011). Belen Ağzının Ses Özellikleri. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(1), 1765-1783. ŞANLI, C. (1996). Kırklareli, Erzurum ve Artvin İllerimizden Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 552, 542-547. ŞANLI, C. (1999). Anadolu ve Rumeli Ağızlarından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Türk Dili, 572, 670-680. TOKAT, F. (2014). Çavdır Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 153-166. TOKATLI, S. S. & ERDEM NAS, G. (2012). Anamur Ağzından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar. Diyalektolog, 5, 33-45. TOKER, M. (2011). Derleme Sözlüğü ve Mersin Ağzı Sözlüğü’ne Tarsus Yöresinden Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1229-1249. Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, I-II-III-IV-V-VI (2009). Ankara: TDK Yayınları. YILDIZ, O. (2007). Isparta Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2(2), 790-800.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 40 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.