Akademik Camiada Yurttaşlık Algısı ve Bilinci: (CÜ Öğretim Üyeleri Örneğinde) / Perceptıon And Conscıousness Of Cıtızenshıp In Academıa: Sample Of Cumhuriyet Unıversıty
Öz
Bu çalışma, resmi statü tarafından kabul edilen Türk vatandaşlığı ve kimliği algısına etki eden faktörleri ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma temelde kuramsal ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yurttaşlık hakkındaki yasal belgeler, hükümet tartışmaları ve öne çıkan entelektüellerin çalışmaları incelenmiştir. İkinci bölümde ise, bireylerin yurttaşlık algılarını ortaya koyabilmek amacıyla Cumhuriyet Üniversitesi öğretim üyeleri örneğinde alan araştırması yapılmıştır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKŞİN, Sina (1995), Türkiye Tarihi 3, Cem Yayınevi, İstanbul.
- AVCIOĞLU, Doğan (1995), Milli Kurtuluş Tarihi 1918’den 1995, Cilt 1, Tekin Yayınevi, İstanbul.
- AYDIN, Suavi (1998), Kimlik Sorunu, Ulusallık ve Türk Kimliği, Öteki Yayınevi, Ankara.
- BARBALET, J. M. (1988), Citizenship; Rights, Struggle and Class Inequality, University of Mineesota Press, Minneapolis.
- BARBER, Benjamin R. (1995), Güçlü Demokrasi: Yeni Bir çağ İçin Katılımcı Siyaset, (Çev. Mehmet Beşikçi), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- BENDİX, Reinhard (1964), Nation-Building and Citizenship, New York: John Wiley & Sons, Inc.
- BİLGİN, Nuri (1997), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- ÇAVDAR, Tevfik (1995), Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Yayınevi.
- ÇAVDAR, Tevfik (2000), Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950-1995, İmge Yayınevi.
- EKİNCİ, Tarık Ziya (2000), Vatandaşlık Açısından Kürt Sorunu ve Çözüm Önerisi, Küyerel Yayınları, İstanbul.
- ERDOĞAN, Mustafa (1999), Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- FALK, R. (1994), “The Making of Global Citizenship” in B. Van Van Steenbergen (ed.) The Condition of Citizenship, London, Thousand Oaks, New Delhi, Sage Publications.
- EROL, Nuran (1997), Yurttaşlık ve Demokrasi: Çoğulcu Bir Yurttaşlık Kavramına Doğru”, (Yay.Haz. Nuri Bilgin) Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- GİDDENS, Anthony (1994), Modernliğin Sonuçları, (Çev. E. Kuşdil.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- GÖZÜBÜYÜK, A. Ş. (2000), Türk Anayasaları, Turhan Kitabevi, Ankara.
- GUIBERNAU, Montserrat (1997), Milliyetçilikler, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
- GÜVENÇ, Bozkurt (1998), Cumhuriyet ve Kimlik: Konu, Sorun, Kapsam ve Bağlam. 75. Yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru, TETTV, İstanbul.
- HABERMAS, J. (2004), Kamusal Alan, Ed. Meral Özbek, Kamusal Alan, Hil Yayınları, İstanbul
- HALL, S and Held, D. (1995), “Yurttaşlar ve Yurttaşlık”, Der. Stuart Hall ve Martin Jacques, Yeni Zamanlar, 1990’larda Politikanın Değişen Çehresi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- HEATER, Derek (1999), What is Citizenship, Cambridge, UK: Polity Press.
- IGNATIEFF, Michael (1995), ‘The Myth of Citizenship”, Ronald Beiner (Ed.) Theorizing Citizenship, Albany: State University of New York Press.
- KADIOĞLU, Ayşe (1999), Cumhuriyet idaresi Demokrasi Muhakemesi, Metis Yayınları, İstanbul.
- KARPAT, Kemal (2003), Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm, İmge Kitabevi, Ankara.
- KAYA, Ayhan (2000), “Yurttaşlık, Azınlıklar ve Çokkültürlülük”, İç. Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Çev. Ayhan Kaya, Gündoğan Yayınları, Ankara.
- KAYA, Ayhan (2007), Uluslar Arası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar, Der. Ayhan Kaya ve Günay Göksu Erdoğan, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- KONGAR, Emre (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 200’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- KYMLICKA, Will (1998), Çokkültürlü Yurttaşlık, Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, (Çev. Abdullah Yılmaz), Ayrıntı, İstanbul.
- LACLAU, Ernest (1995), Siyasal Kimliklerin Oluşumu, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
- LECA, Jean (1996), Bireycilik ve Yurttaşlık. Dersimiz Yurttaşlık. (Der. E. Balibar ve D. Borne), Kesit Yayıncılık, İstanbul.
- MARDİN, Şerif (1995), Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- MARSHALL, T.H. (1963), “Citizenship and Social Class” in T.H. Marshall, Sociology at the Crossroads and Other Essays, London: Heinemann Educational Books Limited, pp. 67-127.
- MARSHALL, T. H., BOTTOMORE, T. (2000), Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, (Çev. Ayhan Kaya ), Gündoğan Yay., Ankara, I. Baskı.
- MARSHALL, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- MILLER, David (2000), Citizenship and National İdentity, Blackwell Publishers.
- SARIBAY, Ali Yaşar (1992), Siyasal Sosyoloji, Gündoğan Yayınları, Ankara.
- SCHNAPPER, Dominique (1995), Yurttaşlar Cemaati Modern Ulus Fikrine Dair, Çev. Özlem Okur, Kesit Yayıncılık, İstanbul.
- SOYSAL, Yasemin Nuhoğlu (1994), Limits of Citizenship: Migrants and Postnational Membership in Europe, Chicago: The University of Chicago Press.
- TANİLLİ, Server (2000), Uygarlık Tarihi, Adam Yayınları, İstanbul.
- TANÖR, Bülent (1997), Osmanlı - Türk Anayasal Gelişmeleri (1789 - 1980), Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş., İstanbul.
- TOSUN, T. (2005), “Anayasal Vatandaslık Çerçevesinde Çözüm”, 27 Eylül 2005.
- (http://www.zaman.com.tr/?bl=yorumlar&alt?&hn=203149).
- TOURAINE, Alain (2000), Modernliğin Eleştirisi, (Çev. Hülya Tufan), YKY, İstanbul.
- TUNÇAY, Mete (1992), “Siyasal Tarih: 1902-1923”, Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye: 1923-1980, (Haz. Sina Akşin) Cem Yayın Evi, İstanbul.
- TURNER, Bryan, S. (1993), “Contemporary Problems in the Theory of Citizenship” in B. S. Turner (ed.) Citizenship and Socieal Theory, London: Sage.
- ÜSTEL, Füsun (1999), Yurttaşlık ve Demokrasi, Dost, Ankara.
- VAROL, Muharrem (1997), Kuramda ve Gerçeklikte Yurttaş, İç. Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Yay. Haz. Nuri Bilgin, Bağlam Yayınları, İstanbul.
Yıl 2011,
Cilt: 35 Sayı: 2, 107 - 130, 10.01.2012
Öz
Bu çalışma, resmi statü tarafından kabul edilen Türk vatandaşlığı ve kimliği algısına etki eden faktörleri ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma temelde kuramsal ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yurttaşlık hakkındaki yasal belgeler, hükümet tartışmaları ve öne çıkan entelektüellerin çalışmaları incelenmiştir. İkinci bölümde ise, bireylerin yurttaşlık algılarını ortaya koyabilmek amacıyla Cumhuriyet Üniversitesi öğretim üyeleri örneğinde alan araştırması yapılmıştır. Kuramsal kısımda, yurttaşlık olgusu öncelikle kavramsal olarak ele alınmıştır. Tarihsel gelişiminden, politik ve hukuki görünümlerinden, yurttaşlık kuramlarından ve günümüzdeki yurttaşlık anlayışlarından bahsedilerek, yurttaşlığın genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Daha sonra Türkiye’de yurttaşlığın gelişimi anlatılmıştır. Osmanlı’dan günümüze kadar Türk siyasal ve toplumsal yaşamındaki belirleyici faktörlerin, yurttaşlık üzerindeki etkileri dikkate alınarak, kronolojik bir sıra izlenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde, bireylerin yurttaşlık bilinçlerini ölçmek üzere, Cumhuriyet Üniversitesi’nde görev yapmakta olan öğretim üyeleri örneğinde bir alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırmasında Likert tipi soru formları kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel analizler yoluyla değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Yurttaşlığın etnik ve dinsel kimlikler üzerinden yürüdüğü günümüz Türkiye’sinde, yasalar karşısında pasif durumda olan, haklardan ziyade sorumlulukların ön plana çıktığı bir yurttaşlık anlayışı toplumun genelinde hissedilmektedir. Araştırma sonuçlarına göre öğretim üyelerinin büyük çoğunluğu ise, aktif yurttaşlık anlayışını benimsemektedir. Fakat toplumun en bilinçli kesimi olması beklenen öğretim üyeleri arasında da yasalar karşısında edilgen durumda olanlar ve pasif yurttaş konumunda bulunanlar vardır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKŞİN, Sina (1995), Türkiye Tarihi 3, Cem Yayınevi, İstanbul.
- AVCIOĞLU, Doğan (1995), Milli Kurtuluş Tarihi 1918’den 1995, Cilt 1, Tekin Yayınevi, İstanbul.
- AYDIN, Suavi (1998), Kimlik Sorunu, Ulusallık ve Türk Kimliği, Öteki Yayınevi, Ankara.
- BARBALET, J. M. (1988), Citizenship; Rights, Struggle and Class Inequality, University of Mineesota Press, Minneapolis.
- BARBER, Benjamin R. (1995), Güçlü Demokrasi: Yeni Bir çağ İçin Katılımcı Siyaset, (Çev. Mehmet Beşikçi), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- BENDİX, Reinhard (1964), Nation-Building and Citizenship, New York: John Wiley & Sons, Inc.
- BİLGİN, Nuri (1997), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- ÇAVDAR, Tevfik (1995), Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Yayınevi.
- ÇAVDAR, Tevfik (2000), Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950-1995, İmge Yayınevi.
- EKİNCİ, Tarık Ziya (2000), Vatandaşlık Açısından Kürt Sorunu ve Çözüm Önerisi, Küyerel Yayınları, İstanbul.
- ERDOĞAN, Mustafa (1999), Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- FALK, R. (1994), “The Making of Global Citizenship” in B. Van Van Steenbergen (ed.) The Condition of Citizenship, London, Thousand Oaks, New Delhi, Sage Publications.
- EROL, Nuran (1997), Yurttaşlık ve Demokrasi: Çoğulcu Bir Yurttaşlık Kavramına Doğru”, (Yay.Haz. Nuri Bilgin) Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- GİDDENS, Anthony (1994), Modernliğin Sonuçları, (Çev. E. Kuşdil.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- GÖZÜBÜYÜK, A. Ş. (2000), Türk Anayasaları, Turhan Kitabevi, Ankara.
- GUIBERNAU, Montserrat (1997), Milliyetçilikler, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
- GÜVENÇ, Bozkurt (1998), Cumhuriyet ve Kimlik: Konu, Sorun, Kapsam ve Bağlam. 75. Yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru, TETTV, İstanbul.
- HABERMAS, J. (2004), Kamusal Alan, Ed. Meral Özbek, Kamusal Alan, Hil Yayınları, İstanbul
- HALL, S and Held, D. (1995), “Yurttaşlar ve Yurttaşlık”, Der. Stuart Hall ve Martin Jacques, Yeni Zamanlar, 1990’larda Politikanın Değişen Çehresi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- HEATER, Derek (1999), What is Citizenship, Cambridge, UK: Polity Press.
- IGNATIEFF, Michael (1995), ‘The Myth of Citizenship”, Ronald Beiner (Ed.) Theorizing Citizenship, Albany: State University of New York Press.
- KADIOĞLU, Ayşe (1999), Cumhuriyet idaresi Demokrasi Muhakemesi, Metis Yayınları, İstanbul.
- KARPAT, Kemal (2003), Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm, İmge Kitabevi, Ankara.
- KAYA, Ayhan (2000), “Yurttaşlık, Azınlıklar ve Çokkültürlülük”, İç. Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Çev. Ayhan Kaya, Gündoğan Yayınları, Ankara.
- KAYA, Ayhan (2007), Uluslar Arası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar, Der. Ayhan Kaya ve Günay Göksu Erdoğan, Bağlam Yayınları, İstanbul.
- KONGAR, Emre (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 200’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- KYMLICKA, Will (1998), Çokkültürlü Yurttaşlık, Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, (Çev. Abdullah Yılmaz), Ayrıntı, İstanbul.
- LACLAU, Ernest (1995), Siyasal Kimliklerin Oluşumu, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
- LECA, Jean (1996), Bireycilik ve Yurttaşlık. Dersimiz Yurttaşlık. (Der. E. Balibar ve D. Borne), Kesit Yayıncılık, İstanbul.
- MARDİN, Şerif (1995), Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- MARSHALL, T.H. (1963), “Citizenship and Social Class” in T.H. Marshall, Sociology at the Crossroads and Other Essays, London: Heinemann Educational Books Limited, pp. 67-127.
- MARSHALL, T. H., BOTTOMORE, T. (2000), Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, (Çev. Ayhan Kaya ), Gündoğan Yay., Ankara, I. Baskı.
- MARSHALL, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- MILLER, David (2000), Citizenship and National İdentity, Blackwell Publishers.
- SARIBAY, Ali Yaşar (1992), Siyasal Sosyoloji, Gündoğan Yayınları, Ankara.
- SCHNAPPER, Dominique (1995), Yurttaşlar Cemaati Modern Ulus Fikrine Dair, Çev. Özlem Okur, Kesit Yayıncılık, İstanbul.
- SOYSAL, Yasemin Nuhoğlu (1994), Limits of Citizenship: Migrants and Postnational Membership in Europe, Chicago: The University of Chicago Press.
- TANİLLİ, Server (2000), Uygarlık Tarihi, Adam Yayınları, İstanbul.
- TANÖR, Bülent (1997), Osmanlı - Türk Anayasal Gelişmeleri (1789 - 1980), Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş., İstanbul.
- TOSUN, T. (2005), “Anayasal Vatandaslık Çerçevesinde Çözüm”, 27 Eylül 2005.
- (http://www.zaman.com.tr/?bl=yorumlar&alt?&hn=203149).
- TOURAINE, Alain (2000), Modernliğin Eleştirisi, (Çev. Hülya Tufan), YKY, İstanbul.
- TUNÇAY, Mete (1992), “Siyasal Tarih: 1902-1923”, Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye: 1923-1980, (Haz. Sina Akşin) Cem Yayın Evi, İstanbul.
- TURNER, Bryan, S. (1993), “Contemporary Problems in the Theory of Citizenship” in B. S. Turner (ed.) Citizenship and Socieal Theory, London: Sage.
- ÜSTEL, Füsun (1999), Yurttaşlık ve Demokrasi, Dost, Ankara.
- VAROL, Muharrem (1997), Kuramda ve Gerçeklikte Yurttaş, İç. Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, Yay. Haz. Nuri Bilgin, Bağlam Yayınları, İstanbul.
Toplam 46 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Ocak 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011Cilt: 35 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.