Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

William Faulkner modern yazım tekniklerini çalışmalarında uygulayan Amerikalı öncü yazarlardan biridir. Bilinç akışı, çoklu anlatı ve iç monolog teknikleri çalışmalarında kullandığı modern tekniklerden bazılarıdır. Edebiyat alanındaki tartışılmaz başarısı, başka yazarların da onun yazım tekniği ve tarzını benimsemelerine önayak olmuştur. Türk Edebiyatında modern yazım tekniklerini kullanan yazarlar bulunmaktadır. Bu teknikleri kullanan ve başarılı bir hikâye yazarı olan Rasim Özdenören, Faulkner‟ın takipçileri arasında yerini alır. Her iki yazarın yazım teknik ve tarzlarında belli benzerlikler bulunmaktadır. Benzerlikler sadece yazım tekniği seviyesinde kalmamakta, çalışmalarında kullandıkları temalarda da benzerlikler göze çarpmaktadır. İlk olarak Faulkner‟ın Ses ve Öfke adlı çalışmasını ele alınacaktır. Faulkner‟ın bu romanı birçokları tarafından başyapıt olarak değerlendirilmiştir. Romanda zengin modern öğeler bulunmaktadır. Romanın ilk üç bölümü Compson kardeşler tarafından aktarılırken, romanın son bölümünün anlatıcısı yazarın kendisidir. Faulkner‟ın sıra dışı anlatı tarzı henüz romanın başında kendini gösterir. Romanın ilk anlatıcısı Compson kardeşlerden zihinsel özürlü, sağır ve dilsiz olan Benjy‟dir. Bu nedenle bu bölümdeki anlatıda bir tutarlılık, olaylarda mantık örgüsü ve akıcılık bulunmamaktadır. Bu durum, okuyucunun olayları anlamasında büyük bir zorluğa neden olabilmektedir. Bu bölümdeki anlam karmaşası ancak sonraki bölümler okunduktan sonra bir netlik kazanır. Faulkner dört ayrı anlatıcı kullanır ve bu farklı anlatıcılar, okuyucunun olaylara farklı açılardan bakma şansını elde etmesini sağlar. Faulkner ve Özdenören arasındaki benzerlikleri ortaya koymak için Özdenören‟in iki hikâye kitabı, Hastalar ve Işıklar ve Çarpılmışlar çalışma kapsamına alınmıştır. Bu kitaplarla birlikte kısa bir romanı olan Gül Yetiştiren Adam da ele alınmıştır. Bu çalışmalar dikkatle incelediğinde iki yazarın ortak noktaları açık bir şekilde görülür. Özdenören bu hikâye kitapları ve romanında bilinç akışı, iç monolog ve diğer modern teknikleri yaygın bir şekilde kullanmıştır. Yazarlar arasındaki benzerlikler bir kusur olarak değerlendirilmemelidir. Bu çalışma, iki yazar arasındaki benzerlikleri bir eksiklik olarak gösterme çabası içinde değildir. Edebiyat tarihine bakıldığı zaman birbirinden etkilenen birçok yazar olduğu görülebilir. Bazen etkilenen kişinin etkilendiği yazardan çok daha üstün çalışmalar ortaya koyduğu da görülmüştür. Bu iddia Özdenören‟in Faulkner‟dan etkilenmesi durumu için yanıltıcı olabilir. Faulkner‟ın dünya edebiyatındaki yeri tartışılmazdır. Shakspeare gibi dünya edebiyatına mal olmuş bir yazarın Antik Yunan ve Roma kaynaklarından faydalandığı bilinen bir gerçektir. Fakat bu etkilenme onun yapıtlarına bir gölge düşürmemiştir. Tam aksine etkilendiği çalışmaları geliştirerek çok üstün bir noktaya yükseltmiştir. Özdenören‟in de Türk edebiyatındaki yeri bellidir. Bu bağlamda Özdenören‟in Faulkner‟dan etkilenmesi bir taklitçilik değildir. Faulkner‟ın kullanmış olduğu teknikleri başarılı bir şekilde kendi çalışmalarında uygulamıştır. Edebiyattaki başarısı bunun bir göstergesidir. Özdenören, Faulkner‟dan etkilenmiş olsa da kendine özgü tarzı ile farklı bir noktadadır. Bu çalışmanın genel amacı ise her iki yazarın belli çalışmalarındaki benzerlikleri ortaya koymaktır.