Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

EĞİTİMDE DİJİTAL VATANDAŞLIK İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALARA YÖNELİK BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2022, Cilt: 46 Sayı: 1, 149 - 158, 16.06.2022

Öz

Bu araştırmanın amacı eğitimde dijital vatandaşlık ile ilgili yayımlanan akademik çalışmaları bibliyometrik açıdan incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma sürecinde WoS veri tabanlarında “dijital vatandaşlık” anahtar kelimesi kullanılarak araştırma temalarında arama yapılmıştır. Arama kriteri olarak “doküman başlığı, özet, anahtar kelime” seçilmiştir. Araştırmaya 2007-2021 yılları arasında yayımlanan yayınlar dâhil edilmiştir. WoS ‘ta eğitim araştırmaları kategorisinde yer alan 188 akademik çalışmaya ait bibliyometrik veri, çalışmanın veri setini oluşturmaktadır. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre; eğitimde dijital vatandaşlık ile ilgili yayımlanan akademik çalışmalar 2014 yılı sonrasında, ilerleyen yıllara paralel bir şekilde artmıştır. Eğitimde dijital vatandaşlık konusunda en sık yayın yapılan diller sırasıyla İngilizce ve İspanyolca, en çok yapılan akademik çalışma ise makale, bildiri ve kitap bölümüdür. Kuzey Carolina Üniversitesi, Almeira Üniversitesi ve Kuzey Carolina Charlotte Üniversitesi en çok yayın yapan araştırmacıların bulunduğu kurumlardır. Türkiye’de ise Gaziantep Üniversitesi eğitimde dijital vatandaşlıkla ilgili en çok yayın yapan yazarların çalıştığı kurumdur. ABD, İspanya ve Türkiye ise sırasıyla dijital vatandaşlık ile ilgili yayınların en çok yayımlandığı üç ülkedir. 2012 yılı sonrasında yayımlanan akademik yayınların atıf sayılarında, her geçen yıl artış söz konusudur. Eğitimde dijital vatandaşlık ile ilgili yapılan akademik yayınlarda en çok kullanılan anahtar kelimeler ise “dijital vatandaşlık, dijital okuryazarlık, vatandaşlık, dijital yeterlilikler ve teknoloji” kavramlarıdır.

Kaynakça

  • Aslan, S., & Çakmak, Z. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(1), 72-99.
  • Aydın, A. (2015). Dijital vatandaşlık. Türk Kütüphaneciliği, 29(1), 142-146.
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2022). İnternetin Riskleri ve Zararları. 04 Ocak 2022 tarihinde https://internet.btk.gov.tr/internetin-riskleri-ve-zararlari adresinden alındı.
  • Çubukcu, A., & Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5(148), 148-174.
  • Facebook, (2022). Facebook’ta Emniyet. 04 Ocak 2022 tarihinde https://www.facebook.com/safety adresinden alındı.
  • Fernández-Prados, J. S., Lozano-Díaz, A., & Cuenca-Piqueras, C. (2020, March). Digital citizenship and education: state of the art and bibliometric analysis. In Proceedings of the 2020 8th International Conference on Information and Education Technology (pp. 174-178).
  • Genç, B., & Bada, E. (2010). English as a World Language in Academic Writing. Reading Matrix: An International Online Journal, 10(2), 142-151.
  • Google, (2021). Gizlilik ve Güvenlik Merkezi. 04 Ocak 2022 tarihinde https://support.google.com/youtube/topic/2803240?hl=tr&ref_topic=2676378 adresinden alındı.
  • Google, (2022). Dijital Güvenliğe Giriş. 04 Ocak 2022 tarihinde https://learndigital.withgoogle.com/dijitalatolye/course/online-safety/module/3000 adresinden alındı.
  • Görmez, E. (2016). Öğretmen adaylarının “dijital vatandaşlık ve alt boyutları” hakkındaki görüşleri (bir durum çalışması). Electronic Turkish Studies, 11(21), 125-144.
  • Güvenli Web, (2022). Güvenli Web. 05 Ocak 2022 tarihinde https://www.guvenliweb.org.tr/ adresinden alındı. ISTE (2007). ISTE standards: Students. Virginia, USA: International Society for Technology in Education.
  • Öztürk, G. (2021). Digital citizenship and its teaching: A literature review. Journal of Educational Technology and Online Learning, 4(1), 31-45.
  • Öztürk, M. (2021). Dijital vatandaşlık araştırmalarının incelenmesi: Kavramsal ve yöntemsel eğilimler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(2), 13-13.
  • Sarı, İ., & Taşer, S. (2018). Türkiye’de dijital vatandaşlıkla ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 1063-1069.
  • Yalçınkaya, B., & Cibaroğlu, M. O. (2019). Dijital vatandaşlık algısının incelenmesi: Ampirik bir değerlendirme. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1188-1208.
  • Ribble, M. (2008). Passport to digital citizenship. Learning & leading with technology, 36(4), 14-17.
  • Ribble, M, & Bailey, G. (2007). Digital citizenship in schools. Oregon, USA: International Society for Technology in Education.
  • Yeşiltaş, E. (2019). Dijital okuryazarlık. B. Aksoy, B Akbaba ve B. Kılcan (Editörler), Sosyal bilgilerde beceri eğitimi içinde (ss. 67-89). Pegem Akademi Yayınevi.
  • Mossberger, K., Tolbert, C. J., & McNeal, R. S. (2008). Digital citizenship: The Internet, society, and participation. MIT Press.
  • Vera-Baceta, M. A., Thelwall, M., & Kousha, K. (2019). Web of Science and Scopus language coverage. Scientometrics, 121(3), 1803-1813.
  • Tatar, E., & Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi I: Anahtar kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.

Bibliometric Analysis of Studies on Digital Citizenship in Education

Yıl 2022, Cilt: 46 Sayı: 1, 149 - 158, 16.06.2022

Öz

The purpose of this study is to examine the published academic studies on digital citizenship in education from a bibliometric perspective. The study used the case study design, which is a qualitative research design. The keyword "Digital Citizenship" was searched in research topics in the Web of Science (WoS) database. "Document title", "abstract", and "keyword" were chosen as search criteria. Studies published between 2007 and 2021 were included in the analysis. The bibliometric data of 188 academic studies contained in WoS educational researchs category constitute the data set of the study. The study found that academic studies on digital citizenship in education increased especially as of 2014 and this trend continued in the following years. The most frequent languages of publication in the field of digital citizenship in education are English and Spanish, respectively, and the most frequent types of academic research are articles, papers, and book chapters. University of North Carolina, University of Almeira and University of North Carolina Charlotte are the affiliations with the highest number of publishing researchers. In Turkey, Gaziantep University is the affiliation with the biggest number of authors publishing research on digital citizenship in education. The USA, Spain and Turkey are the three countries where studies on digital citizenship in education are published the most, respectively. The number of citations of academic studies published after 2012 is increasing every passing year. The most frequently used keywords in academic studies on digital citizenship in education digital citizenship, digital literacy, citizenship, digital competencies and technology".

Kaynakça

  • Aslan, S., & Çakmak, Z. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(1), 72-99.
  • Aydın, A. (2015). Dijital vatandaşlık. Türk Kütüphaneciliği, 29(1), 142-146.
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2022). İnternetin Riskleri ve Zararları. 04 Ocak 2022 tarihinde https://internet.btk.gov.tr/internetin-riskleri-ve-zararlari adresinden alındı.
  • Çubukcu, A., & Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5(148), 148-174.
  • Facebook, (2022). Facebook’ta Emniyet. 04 Ocak 2022 tarihinde https://www.facebook.com/safety adresinden alındı.
  • Fernández-Prados, J. S., Lozano-Díaz, A., & Cuenca-Piqueras, C. (2020, March). Digital citizenship and education: state of the art and bibliometric analysis. In Proceedings of the 2020 8th International Conference on Information and Education Technology (pp. 174-178).
  • Genç, B., & Bada, E. (2010). English as a World Language in Academic Writing. Reading Matrix: An International Online Journal, 10(2), 142-151.
  • Google, (2021). Gizlilik ve Güvenlik Merkezi. 04 Ocak 2022 tarihinde https://support.google.com/youtube/topic/2803240?hl=tr&ref_topic=2676378 adresinden alındı.
  • Google, (2022). Dijital Güvenliğe Giriş. 04 Ocak 2022 tarihinde https://learndigital.withgoogle.com/dijitalatolye/course/online-safety/module/3000 adresinden alındı.
  • Görmez, E. (2016). Öğretmen adaylarının “dijital vatandaşlık ve alt boyutları” hakkındaki görüşleri (bir durum çalışması). Electronic Turkish Studies, 11(21), 125-144.
  • Güvenli Web, (2022). Güvenli Web. 05 Ocak 2022 tarihinde https://www.guvenliweb.org.tr/ adresinden alındı. ISTE (2007). ISTE standards: Students. Virginia, USA: International Society for Technology in Education.
  • Öztürk, G. (2021). Digital citizenship and its teaching: A literature review. Journal of Educational Technology and Online Learning, 4(1), 31-45.
  • Öztürk, M. (2021). Dijital vatandaşlık araştırmalarının incelenmesi: Kavramsal ve yöntemsel eğilimler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(2), 13-13.
  • Sarı, İ., & Taşer, S. (2018). Türkiye’de dijital vatandaşlıkla ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 1063-1069.
  • Yalçınkaya, B., & Cibaroğlu, M. O. (2019). Dijital vatandaşlık algısının incelenmesi: Ampirik bir değerlendirme. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1188-1208.
  • Ribble, M. (2008). Passport to digital citizenship. Learning & leading with technology, 36(4), 14-17.
  • Ribble, M, & Bailey, G. (2007). Digital citizenship in schools. Oregon, USA: International Society for Technology in Education.
  • Yeşiltaş, E. (2019). Dijital okuryazarlık. B. Aksoy, B Akbaba ve B. Kılcan (Editörler), Sosyal bilgilerde beceri eğitimi içinde (ss. 67-89). Pegem Akademi Yayınevi.
  • Mossberger, K., Tolbert, C. J., & McNeal, R. S. (2008). Digital citizenship: The Internet, society, and participation. MIT Press.
  • Vera-Baceta, M. A., Thelwall, M., & Kousha, K. (2019). Web of Science and Scopus language coverage. Scientometrics, 121(3), 1803-1813.
  • Tatar, E., & Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi I: Anahtar kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
Toplam 21 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Articles
Yazarlar

Erkan Yeşiltaş 0000-0002-6720-3684

Aslıhan Gez 0000-0003-4425-3635

Yayımlanma Tarihi 16 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 46 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yeşiltaş, E., & Gez, A. (2022). EĞİTİMDE DİJİTAL VATANDAŞLIK İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALARA YÖNELİK BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 46(1), 149-158.