Öz
ÖZ:
Küresel bir sorun olan şiddet hemen hemen tüm toplumların mücadele ettiği önemli bir halk sağlığı sorunudur. Hiçbir fark (din, dil, etnik köken, sosyo-ekonomik durum vb.) gözetmeksizin bireylerin özellikle de kadınların bedensel ve ruhsal sağlıklarını derinden etkileyen, onların yaşam kalitelerini düşüren şiddetin, boyutlarından birini de ısrarlı takip (stalking) oluşturmaktadır.
İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan ancak suç olarak ifade edilmesi oldukça yeni olan ısrarlı takip; “başka bir kişiye, istenmeyen iletişim ve/veya temas kurmaya yönelik tekrarlanan ve ısrarlı girişimleri içeren davranışlar kümesi olarak ifade edilmektedir” (Mullen vd., 1999: 1244).
Bu çalışmada, kadına yönelik şiddetin bir boyutu olan ısrarlı takibin ne olduğuna, suç oluşturan unsurlarına, ısrarlı takipte kullanılan yöntemlere, takibin nedenlerine, takipçilerin ve mağdurların kim olduklarına/ortak özelliklerine, takibin süresine, takibin mağdurlar üzerinde yarattığı olumsuz etki ve sonuçlara yer verilmiş, dolayısıyla ısrarlı takiple ilgili farkındalığın oluşturulması/artırılması amaçlanmıştır.
Çalışma, literatür taramasına dayalı nitel bir çalışmadır. Bu çalışmada ısrarlı takip (stalking) ile ilgili yapılmış çalışmalar (makale, tez, kitap, internet kaynakları, yasal düzenlemeler, kanunlar vb.), taranmış, konuyla ilgili yapılmış çalışmaların istatistiki verileri gözden geçirilerek, değerlendirilmiş sonraki süreçte çalışma raporlandırılmış ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği. (2012). Israrlı Takip, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?
- mevzuatNo=17030&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 27.02.2023. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun. (2012). Israrlı Takip,
- https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6284.pdf, Erişim Tarihi: 27.02.2023.
- Başar, D. ve Sakallı, N. (2021). Israrlı Takip: Tanımı ve Sosyal Psikolojik Değişkenler ile İlişkileri, Türk Psikoloji Yazıları, 24(47), 22-36.
- Bilican-Gökkaya, V. (2018). Kadına Yönelik Şiddetin Diğer Bir Boyutu: Flört Şiddeti, Toplumsal Cinsiyet
- Bağlamında (iç.), A. Solak (Ed.), Şiddet ve Sosyal Travmalar, (ss.. 400-416). Ankara: Hegem Yayınları.
- Birleşmiş Milletler (UN). (1993). Decleration on The Elimination of Violence Against Women, United Nations,
- http://www.un.org.documents/ga/res/48/a48r104.htm, Erişim Tarihi 06.03.2020.
- Björklund, K. (2010). Stalking and Violence Victimization Among Finnish University Students, Institute of Behavioural Sciences University of Helsinki Finland.
- Blaauw, E., Winkel, F. W., Arensman, E., Sheridan, L., and Freeve, A. (2002). The Toll of Stalking: The Relationship Between Features of Stalking and Psychopathology of Victim
- s, Journal of Interpersonal Violence, 17(1), 50-64. Black, M. C., Basile, K. C., Breiding, M. J., Smith, S. G., Walters, M. L., Merrick,
- M. T., Chen, J. and Stevens, M.R. (2011). The National Intimate Partner and Sexual Violence Survey (NISVS): 2010 Summary Report. Atlanta, GA: National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/nisvs_report20
- 10-a.pdf, Erişim Tarihi: 13.03.2023. Bozbayındır, A. E. ve Önok, M. (2022). Alman ve İtalyan Ceza Hukukunda Israrlı Takip Suçu, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 295-376. Carney, M. M. and Barner, J. R. (2012). Prevalence of Partner Ab
- use: Rates of Emotional Abuse and Control, Partner Abuse, Volume: 3, Number: 3, 286-335. Catalona, S. (2012). “Stalkin Victims in the United States-Revi
- sed”, U.S. Deparment of Justice Office of Justice Programs, 1-10. https://bjs.ojp.gov/content/
- pub/pdf/svus_rev.pdf, Erişim Tarihi 06.03.2023. Coleman, F. L. (1997). Stalkin
- g behavior and the cycle of domestic violence. Journal of Interpersonal Violence, 12 (3), 420-432. https://journals.sagepub.com/
- doi/10.1177/088626097012003007, Erişim Tarihi: 10.03.2023. Cupach, W. R. and Spitzberg, B. H.
- (2004). The Dark Side of Relationship Pursuit: From Attraction to Obsession and Stalking. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Dennison, S. M. and Thomson, D. M
- . (2002). Identifying Stalking: The Relevance of Intent in Commonsense Reasoning, Law and Human Behavior, Vol: 26, No: 5, 543-561. Doğan, R. (2014). Kadına Yönelik Şiddetin Bir Türü Olarak, Israrlı Takip (Stalkıng) Kavramı ve Suçu, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2, 137-154.
- Douglas, K. S. and Dutton, D.G. (2001). Assessing the link between stalking and domestic violence, Aggression and Violent Behavior 6, 519–546.
- Güllü, C. ve Çiftçi, U. (2022). Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Önlenmesine İlişkin Başvuru Rehberi,
- Uluslararası Çalışma Örgütü, Ankara, ss.1-30. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_862678.pdf , Erişim Tarihi: 17.02.2023.
- Gürgezoğlu, E. (2010). Takip/İzlemeye İlişkin Algının İncelenmesi ve Mağdur Olan/Olmayanların Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması, T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi). (2011). Israrlı Takip, https://rm.coe.int/1680462545 Erişim Tarihi: 27.02.2023. Mavili, A. (2014). Aile İçi Şiddet Kadının ve Çocuğun Korunması, Ankara: Elma Yayınevi. Meloy, J. R. (1999). Stalking: An Old Behavior, A New Crime, Psychiatric Clinics of North America, Vol: 22, Num: 1, 85-99. Meloy, J. R. (2002). Stalking and violence, In J. Boon and L. Sheridan (eds.) Stalking and psychosexual obsession: Psychological perspectives for prevention, polcing, and treatment. West Sussex, UK: John Wiley & Sons, Ltd. 105-124.
- Türk Dil Kurumu (TDK). (2023). Şiddet, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 26.02.2023
- Türkmen, A. (2010). Yeni Bir Hukuki Olgu Olarak Israrlı Takip ve Taciz (Stalking) ve Bunun Türk Medeni Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 11, Özel Sayı: 2009, 1387-1434.
- Uyumaz, A. ve Akdağ, İ. (2015). Türk Özel Hukukunda Şiddet ve Israrlı Takip Kavramı ile Israrlı Takip Mağdurunun Korunması, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XIX, Sayı: 2, 45-94.
- World Health Organization (2002). The World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization.
- Yur, D. (2013), Opuz Davası, https://www.milliyet.com.tr/gundem/aihm-mahk-miyeti-de-nahide-yi-koruyamiyor-1782480 Erişim Tarihi: 27.02.2023.
- Zorluoğlu-Yılmaz, A. (2020). Özel Hukuk Düzenlem eleri Işığında Kadın ve Çocuklara Karşı Tek Taraflı Israrlı Takip (Stalking), Cyberstalking ve Sorumluluk, Journal of Instıtute of Economic Development And Social Researches, Vol:6, Issue:23, 215-236.
Öz
ÖZ:
Küresel bir sorun olan şiddet hemen hemen tüm toplumların mücadele ettiği önemli bir halk sağlığı sorunudur. Hiçbir fark (din, dil, etnik köken, sosyo-ekonomik durum vb.) gözetmeksizin bireylerin özellikle de kadınların bedensel ve ruhsal sağlıklarını derinden etkileyen, onların yaşam kalitelerini düşüren şiddetin, boyutlarından birini de ısrarlı takip (stalking) oluşturmaktadır.
İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan ancak suç olarak ifade edilmesi oldukça yeni olan ısrarlı takip; “başka bir kişiye, istenmeyen iletişim ve/veya temas kurmaya yönelik tekrarlanan ve ısrarlı girişimleri içeren davranışlar kümesi olarak ifade edilmektedir” (Mullen vd., 1999: 1244).
Bu çalışmada, kadına yönelik şiddetin bir boyutu olan ısrarlı takibin ne olduğuna, suç oluşturan unsurlarına, ısrarlı takipte kullanılan yöntemlere, takibin nedenlerine, takipçilerin ve mağdurların kim olduklarına/ortak özelliklerine, takibin süresine, takibin mağdurlar üzerinde yarattığı olumsuz etki ve sonuçlara yer verilmiş, dolayısıyla ısrarlı takiple ilgili farkındalığın oluşturulması/artırılması amaçlanmıştır.
Çalışma, literatür taramasına dayalı nitel bir çalışmadır. Bu çalışmada ısrarlı takip (stalking) ile ilgili yapılmış çalışmalar (makale, tez, kitap, internet kaynakları, yasal düzenlemeler, kanunlar vb.), taranmış, konuyla ilgili yapılmış çalışmaların istatistiki verileri gözden geçirilerek, değerlendirilmiş sonraki süreçte çalışma raporlandırılmış ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği. (2012). Israrlı Takip, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?
- mevzuatNo=17030&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 27.02.2023. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun. (2012). Israrlı Takip,
- https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6284.pdf, Erişim Tarihi: 27.02.2023.
- Başar, D. ve Sakallı, N. (2021). Israrlı Takip: Tanımı ve Sosyal Psikolojik Değişkenler ile İlişkileri, Türk Psikoloji Yazıları, 24(47), 22-36.
- Bilican-Gökkaya, V. (2018). Kadına Yönelik Şiddetin Diğer Bir Boyutu: Flört Şiddeti, Toplumsal Cinsiyet
- Bağlamında (iç.), A. Solak (Ed.), Şiddet ve Sosyal Travmalar, (ss.. 400-416). Ankara: Hegem Yayınları.
- Birleşmiş Milletler (UN). (1993). Decleration on The Elimination of Violence Against Women, United Nations,
- http://www.un.org.documents/ga/res/48/a48r104.htm, Erişim Tarihi 06.03.2020.
- Björklund, K. (2010). Stalking and Violence Victimization Among Finnish University Students, Institute of Behavioural Sciences University of Helsinki Finland.
- Blaauw, E., Winkel, F. W., Arensman, E., Sheridan, L., and Freeve, A. (2002). The Toll of Stalking: The Relationship Between Features of Stalking and Psychopathology of Victim
- s, Journal of Interpersonal Violence, 17(1), 50-64. Black, M. C., Basile, K. C., Breiding, M. J., Smith, S. G., Walters, M. L., Merrick,
- M. T., Chen, J. and Stevens, M.R. (2011). The National Intimate Partner and Sexual Violence Survey (NISVS): 2010 Summary Report. Atlanta, GA: National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/nisvs_report20
- 10-a.pdf, Erişim Tarihi: 13.03.2023. Bozbayındır, A. E. ve Önok, M. (2022). Alman ve İtalyan Ceza Hukukunda Israrlı Takip Suçu, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 295-376. Carney, M. M. and Barner, J. R. (2012). Prevalence of Partner Ab
- use: Rates of Emotional Abuse and Control, Partner Abuse, Volume: 3, Number: 3, 286-335. Catalona, S. (2012). “Stalkin Victims in the United States-Revi
- sed”, U.S. Deparment of Justice Office of Justice Programs, 1-10. https://bjs.ojp.gov/content/
- pub/pdf/svus_rev.pdf, Erişim Tarihi 06.03.2023. Coleman, F. L. (1997). Stalkin
- g behavior and the cycle of domestic violence. Journal of Interpersonal Violence, 12 (3), 420-432. https://journals.sagepub.com/
- doi/10.1177/088626097012003007, Erişim Tarihi: 10.03.2023. Cupach, W. R. and Spitzberg, B. H.
- (2004). The Dark Side of Relationship Pursuit: From Attraction to Obsession and Stalking. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Dennison, S. M. and Thomson, D. M
- . (2002). Identifying Stalking: The Relevance of Intent in Commonsense Reasoning, Law and Human Behavior, Vol: 26, No: 5, 543-561. Doğan, R. (2014). Kadına Yönelik Şiddetin Bir Türü Olarak, Israrlı Takip (Stalkıng) Kavramı ve Suçu, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2, 137-154.
- Douglas, K. S. and Dutton, D.G. (2001). Assessing the link between stalking and domestic violence, Aggression and Violent Behavior 6, 519–546.
- Güllü, C. ve Çiftçi, U. (2022). Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Önlenmesine İlişkin Başvuru Rehberi,
- Uluslararası Çalışma Örgütü, Ankara, ss.1-30. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_862678.pdf , Erişim Tarihi: 17.02.2023.
- Gürgezoğlu, E. (2010). Takip/İzlemeye İlişkin Algının İncelenmesi ve Mağdur Olan/Olmayanların Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması, T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi). (2011). Israrlı Takip, https://rm.coe.int/1680462545 Erişim Tarihi: 27.02.2023. Mavili, A. (2014). Aile İçi Şiddet Kadının ve Çocuğun Korunması, Ankara: Elma Yayınevi. Meloy, J. R. (1999). Stalking: An Old Behavior, A New Crime, Psychiatric Clinics of North America, Vol: 22, Num: 1, 85-99. Meloy, J. R. (2002). Stalking and violence, In J. Boon and L. Sheridan (eds.) Stalking and psychosexual obsession: Psychological perspectives for prevention, polcing, and treatment. West Sussex, UK: John Wiley & Sons, Ltd. 105-124.
- Türk Dil Kurumu (TDK). (2023). Şiddet, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 26.02.2023
- Türkmen, A. (2010). Yeni Bir Hukuki Olgu Olarak Israrlı Takip ve Taciz (Stalking) ve Bunun Türk Medeni Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 11, Özel Sayı: 2009, 1387-1434.
- Uyumaz, A. ve Akdağ, İ. (2015). Türk Özel Hukukunda Şiddet ve Israrlı Takip Kavramı ile Israrlı Takip Mağdurunun Korunması, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XIX, Sayı: 2, 45-94.
- World Health Organization (2002). The World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization.
- Yur, D. (2013), Opuz Davası, https://www.milliyet.com.tr/gundem/aihm-mahk-miyeti-de-nahide-yi-koruyamiyor-1782480 Erişim Tarihi: 27.02.2023.
- Zorluoğlu-Yılmaz, A. (2020). Özel Hukuk Düzenlem eleri Işığında Kadın ve Çocuklara Karşı Tek Taraflı Israrlı Takip (Stalking), Cyberstalking ve Sorumluluk, Journal of Instıtute of Economic Development And Social Researches, Vol:6, Issue:23, 215-236.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 47 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.