Öz
Kaynakça
- Birinci El Kaynakları
- Psellos, M. (1992). Mikhail Psellos'un Khronographia'sı Işın Demirkent, Çev). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Psellus, M. (1953) Chronographia, (E.R.A Sewter, trans.), New Haven: Yale University Press.
- Skylitzes, I. (2010). A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 (J. Wortley, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press. Araştırma-İncelme Eserleri
- Bernard, F. (2017). Educational Networks in the Letters of Michale Psellos. M. Jeffreys ve M. D. Lauxtermann (Ed.), The Letters of Psellos: Culturfal Networks and Historical Realities (s. 13-41) içinde. Oxford: Oxford University Press.
- Bilinir, S. (2017). Kitap Tanıtımı: Mıkhaıl Psellos’un Khronographıa’sı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies, 4(10), 395-398. https://doi.org/10.16992/ASOS.6488
- Bozkaya, K. (2017). Bizans Tarih Yazıcılığı (Başlangıçtan XI. Yüzyıla Kadar). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Encyclopedia Britannica (2025). Michale Psellus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Michael-Constantine-Psellus (Erişim Tarihi: 30.04.2025).
- Hussey, J. (1935). Michael Psellus, the Byzantine Historian. Speculum, 10(1), 81-90. https://doi.org/10.1086/spc.10.1.2848230
- Kaldellis, A. (1999). The Argument of Psellos' Chronographia. Leiden: Brill Publishing.
- Neville, L (2021), Bizans Tarihçileri ve Tarih Yazımı Rehberi. (S. Konuk, Çev.), İstanbul: Selenge Yayınları.
- O’Meara, D. J. (2012). Political Philosophy in Michael Psellos: The Chronographia Read in Relation To His Philosophical Work. B. Bydén ve K. Ierodiakonou (Ed.), The Many Faces of Byzantine Philosophy (s. 173-186) içinde. Atina: The Norwegian Institute At Athens.
- Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi. (Prof. Dr. F. Işıltan, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Walker, J. (2005). Michael Psellos: the Encomium of His Mother. Advances in the History of Rhetoric, 8(1), 239-313. https://doi.org/10.1080/15362426.2005.10557258
Öz
Kaynakça
- Birinci El Kaynakları
- Psellos, M. (1992). Mikhail Psellos'un Khronographia'sı Işın Demirkent, Çev). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Psellus, M. (1953) Chronographia, (E.R.A Sewter, trans.), New Haven: Yale University Press.
- Skylitzes, I. (2010). A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 (J. Wortley, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press. Araştırma-İncelme Eserleri
- Bernard, F. (2017). Educational Networks in the Letters of Michale Psellos. M. Jeffreys ve M. D. Lauxtermann (Ed.), The Letters of Psellos: Culturfal Networks and Historical Realities (s. 13-41) içinde. Oxford: Oxford University Press.
- Bilinir, S. (2017). Kitap Tanıtımı: Mıkhaıl Psellos’un Khronographıa’sı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies, 4(10), 395-398. https://doi.org/10.16992/ASOS.6488
- Bozkaya, K. (2017). Bizans Tarih Yazıcılığı (Başlangıçtan XI. Yüzyıla Kadar). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Encyclopedia Britannica (2025). Michale Psellus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Michael-Constantine-Psellus (Erişim Tarihi: 30.04.2025).
- Hussey, J. (1935). Michael Psellus, the Byzantine Historian. Speculum, 10(1), 81-90. https://doi.org/10.1086/spc.10.1.2848230
- Kaldellis, A. (1999). The Argument of Psellos' Chronographia. Leiden: Brill Publishing.
- Neville, L (2021), Bizans Tarihçileri ve Tarih Yazımı Rehberi. (S. Konuk, Çev.), İstanbul: Selenge Yayınları.
- O’Meara, D. J. (2012). Political Philosophy in Michael Psellos: The Chronographia Read in Relation To His Philosophical Work. B. Bydén ve K. Ierodiakonou (Ed.), The Many Faces of Byzantine Philosophy (s. 173-186) içinde. Atina: The Norwegian Institute At Athens.
- Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi. (Prof. Dr. F. Işıltan, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Walker, J. (2005). Michael Psellos: the Encomium of His Mother. Advances in the History of Rhetoric, 8(1), 239-313. https://doi.org/10.1080/15362426.2005.10557258
Öz
Kaynakça
- Birinci El Kaynakları
- Psellos, M. (1992). Mikhail Psellos'un Khronographia'sı Işın Demirkent, Çev). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Psellus, M. (1953) Chronographia, (E.R.A Sewter, trans.), New Haven: Yale University Press.
- Skylitzes, I. (2010). A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 (J. Wortley, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press. Araştırma-İncelme Eserleri
- Bernard, F. (2017). Educational Networks in the Letters of Michale Psellos. M. Jeffreys ve M. D. Lauxtermann (Ed.), The Letters of Psellos: Culturfal Networks and Historical Realities (s. 13-41) içinde. Oxford: Oxford University Press.
- Bilinir, S. (2017). Kitap Tanıtımı: Mıkhaıl Psellos’un Khronographıa’sı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies, 4(10), 395-398. https://doi.org/10.16992/ASOS.6488
- Bozkaya, K. (2017). Bizans Tarih Yazıcılığı (Başlangıçtan XI. Yüzyıla Kadar). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Encyclopedia Britannica (2025). Michale Psellus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Michael-Constantine-Psellus (Erişim Tarihi: 30.04.2025).
- Hussey, J. (1935). Michael Psellus, the Byzantine Historian. Speculum, 10(1), 81-90. https://doi.org/10.1086/spc.10.1.2848230
- Kaldellis, A. (1999). The Argument of Psellos' Chronographia. Leiden: Brill Publishing.
- Neville, L (2021), Bizans Tarihçileri ve Tarih Yazımı Rehberi. (S. Konuk, Çev.), İstanbul: Selenge Yayınları.
- O’Meara, D. J. (2012). Political Philosophy in Michael Psellos: The Chronographia Read in Relation To His Philosophical Work. B. Bydén ve K. Ierodiakonou (Ed.), The Many Faces of Byzantine Philosophy (s. 173-186) içinde. Atina: The Norwegian Institute At Athens.
- Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi. (Prof. Dr. F. Işıltan, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Walker, J. (2005). Michael Psellos: the Encomium of His Mother. Advances in the History of Rhetoric, 8(1), 239-313. https://doi.org/10.1080/15362426.2005.10557258
Öz
Psellos; filozof, öğretmen, hatip ve yüksek düzey bir bürokrat olarak Bizans’ın düşünsel ve siyasal yapısında etkili bir figürdür. Tarih yazımına isteksiz başlayan Psellos, çevresindekilerin ısrarı üzerine kaleme aldığı Khronographia’da, II. Basileios’tan (976-1025) VII. Mikhail Dukas’a (1071–1078) kadar hüküm süren on dört imparatoru ele alır. Eser, klasik kronik anlayışının ötesinde hükümdarların ahlaki ve psikolojik yönlerini merkeze alan bir yaklaşımla yazılmıştır. Dış politik gelişmelere ve askerî olaylara sınırlı şekilde değinilirken, saray içi entrikalar, bireylerin karakter özellikleri ve Psellos’un bizzat tanıklık ettiği olaylar ön plandadır. Eserdeki anlatım dili, dramatik unsurlar, klasik edebi motifler ve retorik figürlerle zenginleştirilmiştir. Bu yönüyle Khronographia, tarihsel bir anlatı olmasının yanında aynı zamanda edebi bir değer taşır. Selçuklu Türklerinden ve Malazgirt sonrası gelişmelerden yalnızca dolaylı şekilde bahsedilmesi eserin tarihsel kapsamını daraltsa da Bizans saray kültürünün iç yüzünü sunma gücü onu eşsiz kılar. Psellos’un birey odaklı tarih anlayışı ve klasik mirasa dayalı üslubu, Bizans tarih yazımında önemli bir kırılma noktası oluşturur. Khronographia, tarihî eksikliklerine rağmen, yazarının entelektüel derinliğini ve çağının ruhunu başarıyla yansıtan özgün bir metindir. Bu bağlamda çalışma Psellos’un Khronographia adlı eserini merkeze alarak onun tarih anlayışını, anlatı üslubunu ve Bizans tarih yazıcılığı içindeki yerini analiz etmeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Mikhail Psellos Khronographia Bizans Tarihçiliği Tarih Yazımı
Etik Beyan
Bu çalışma, etik kurul onayı gerektirmeyen bir makale olup, çalışma kapsamında etik kurul iznine ya da katılımcı onamına ihtiyaç duyulmamıştır.
Kaynakça
- Birinci El Kaynakları
- Psellos, M. (1992). Mikhail Psellos'un Khronographia'sı Işın Demirkent, Çev). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Psellus, M. (1953) Chronographia, (E.R.A Sewter, trans.), New Haven: Yale University Press.
- Skylitzes, I. (2010). A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 (J. Wortley, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press. Araştırma-İncelme Eserleri
- Bernard, F. (2017). Educational Networks in the Letters of Michale Psellos. M. Jeffreys ve M. D. Lauxtermann (Ed.), The Letters of Psellos: Culturfal Networks and Historical Realities (s. 13-41) içinde. Oxford: Oxford University Press.
- Bilinir, S. (2017). Kitap Tanıtımı: Mıkhaıl Psellos’un Khronographıa’sı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies, 4(10), 395-398. https://doi.org/10.16992/ASOS.6488
- Bozkaya, K. (2017). Bizans Tarih Yazıcılığı (Başlangıçtan XI. Yüzyıla Kadar). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Encyclopedia Britannica (2025). Michale Psellus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Michael-Constantine-Psellus (Erişim Tarihi: 30.04.2025).
- Hussey, J. (1935). Michael Psellus, the Byzantine Historian. Speculum, 10(1), 81-90. https://doi.org/10.1086/spc.10.1.2848230
- Kaldellis, A. (1999). The Argument of Psellos' Chronographia. Leiden: Brill Publishing.
- Neville, L (2021), Bizans Tarihçileri ve Tarih Yazımı Rehberi. (S. Konuk, Çev.), İstanbul: Selenge Yayınları.
- O’Meara, D. J. (2012). Political Philosophy in Michael Psellos: The Chronographia Read in Relation To His Philosophical Work. B. Bydén ve K. Ierodiakonou (Ed.), The Many Faces of Byzantine Philosophy (s. 173-186) içinde. Atina: The Norwegian Institute At Athens.
- Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi. (Prof. Dr. F. Işıltan, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Walker, J. (2005). Michael Psellos: the Encomium of His Mother. Advances in the History of Rhetoric, 8(1), 239-313. https://doi.org/10.1080/15362426.2005.10557258
Historiography of the Byzantine Bureaucrat, Philosopher and Historian Michael Psellos and his Historical Work Chronographia
Öz
Psellos, as a philosopher, teacher, orator, and high-ranking bureaucrat, played a significant role in the intellectual and political structure of Byzantium. Although initially reluctant to write history, Psellos authored Khronographia at the insistence of those around him, covering the reigns of fourteen emperors from Basil II (976-1025) to Michael VII Doukas (976–1078). The work is written with an approach that goes beyond the conventional chronicle tradition, focusing primarily on the moral and psychological dimensions of the emperors. While foreign affairs and military events are only briefly mentioned, the narrative emphasizes courtly intrigues, individual character traits, and events personally witnessed by the author. The language of the text is enriched with dramatic elements, classical literary motifs, and rhetorical figures, lending Khronographia literary as well as historical value. Although Psellos refers only indirectly to the Seljuk Turks and the aftermath of the Battle of Manzikert, which narrows the historical scope of the work, his vivid depiction of Byzantine court culture makes the text unique. Psellos’ individual-centered historical perspective and classical style represent a pivotal shift in Byzantine historiography. Despite certain historical omissions, Khronographia remains an original work that reflects the intellectual depth of its author and captures the spirit of his time.
Anahtar Kelimeler
Michael Psellos Khronographia Byzantine Historiography Historiography
Kaynakça
- Birinci El Kaynakları
- Psellos, M. (1992). Mikhail Psellos'un Khronographia'sı Işın Demirkent, Çev). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Psellus, M. (1953) Chronographia, (E.R.A Sewter, trans.), New Haven: Yale University Press.
- Skylitzes, I. (2010). A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 (J. Wortley, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press. Araştırma-İncelme Eserleri
- Bernard, F. (2017). Educational Networks in the Letters of Michale Psellos. M. Jeffreys ve M. D. Lauxtermann (Ed.), The Letters of Psellos: Culturfal Networks and Historical Realities (s. 13-41) içinde. Oxford: Oxford University Press.
- Bilinir, S. (2017). Kitap Tanıtımı: Mıkhaıl Psellos’un Khronographıa’sı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies, 4(10), 395-398. https://doi.org/10.16992/ASOS.6488
- Bozkaya, K. (2017). Bizans Tarih Yazıcılığı (Başlangıçtan XI. Yüzyıla Kadar). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
- Encyclopedia Britannica (2025). Michale Psellus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Michael-Constantine-Psellus (Erişim Tarihi: 30.04.2025).
- Hussey, J. (1935). Michael Psellus, the Byzantine Historian. Speculum, 10(1), 81-90. https://doi.org/10.1086/spc.10.1.2848230
- Kaldellis, A. (1999). The Argument of Psellos' Chronographia. Leiden: Brill Publishing.
- Neville, L (2021), Bizans Tarihçileri ve Tarih Yazımı Rehberi. (S. Konuk, Çev.), İstanbul: Selenge Yayınları.
- O’Meara, D. J. (2012). Political Philosophy in Michael Psellos: The Chronographia Read in Relation To His Philosophical Work. B. Bydén ve K. Ierodiakonou (Ed.), The Many Faces of Byzantine Philosophy (s. 173-186) içinde. Atina: The Norwegian Institute At Athens.
- Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi. (Prof. Dr. F. Işıltan, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Walker, J. (2005). Michael Psellos: the Encomium of His Mother. Advances in the History of Rhetoric, 8(1), 239-313. https://doi.org/10.1080/15362426.2005.10557258
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ortaçağ Arkeolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Kasım 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Haziran 2025 |
| Kabul Tarihi | 22 Ağustos 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 49 Sayı: 3 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.