Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A SOCIOLOGICAL EVALUATION OF DISTANCE EDUCATION APPLICATIONS IN HIGHER EDUCATION

Yıl 2025, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 239, 28.11.2025

Özden Akıl , Fatih Arslan

Öz

Distance education has evolved over the years in parallel with the development of mass media. Initially conducted via letter, distance education has gradually evolved into radio, television, and eventually the internet, relying on technological advancements. The complete transition from traditional education to distance learning, particularly during the COVID-19 pandemic, has increased interest in this form of education. The implementation of distance learning methods at all levels of education, from the lowest to the highest, has caught educators and students off guard and unexpectedly. While this form of education initially presented a source of stress, over time, factors such as gaining experience with digital applications and utilizing the advantages offered by digital technologies in course resources have relatively diminished negative perceptions of this form of education. Today's university-aged young generation, born into an environment where computers and the internet are actively involved in human life, is increasingly interested in an education supported by digital methods. Changing generations, developing technologies, and the pandemic have increased academic awareness of this issue, and distance learning methods have begun to be used more effectively. This study aims to develop a sociological perspective on the status of distance education in higher education, and the changes and developments of this form of education, based on digital advancements. To this end, we examine the pandemic-related distance education process in higher education institutions worldwide and examine the importance of digital technologies in this process.

Anahtar Kelimeler

Distance Education Digitalization Higher Education Pandemic

Kaynakça

  • Abad-Segura, E., González-Zamar, M-D., Infante-Moro, J.C. ve García, G. R. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12(5), 1-24. https://doi.org/10.3390/su12052107
  • Acharya, A., Mukherjee, S., Bhattacharjee, A. K., Datta, D. ve Deyasi, A. (2022). COVID-19: will it be a game changer in higher education in India?. Data Science for COVID-19 Societal and Medical Perspectives Academic Press, Volume 2 (Societal and Medical Perspectives), 611-629. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-90769-9.00034-7
  • Adam, T. B. ve Metljak, M. (2022). Experiences in distance education and practical use of ICT during the COVID-19 epidemic of Slovenian primary school music teachers with different professional experiences. Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100246
  • Alenezi, M. (2021). Deep Dive into Digital Transformation in Higher Education Institutions. Education Sciences 11(12), 1-13. https://doi.org/10.3390/educsci11120770
  • Barzman, M., Gerphagnon, M., Aubin-Houzelstein, G., Baron, G-L., Benard, A., Bouchet, F., Dibie-Barthelemy, J., Gibrat, J-F., Hodson, S., Lhoste, E., Martin, C., Moulier-Boutang, Y., Perrot, S., Phung, F., Pichot, C., Siné, M., Venin, T. ve Mora, O. (2021). Exploring Digital Transformation in Higher Education and Research via Scenarios. Journal of Futures Studies, 25(3), 65-78. 10.6531/JFS.202103_25(3).0006
  • Birkök, M. C. (2000). A Conceptual Analysis Of Distance Educational Functions and Perspectives in Sociology. Turkish Online Journal of Distance Educational-TOJDE, 1(2), 35-41. Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S. ve Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182(2022), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104463
  • Demiray, E. (2013). Uzaktan Eğitim ve Kadın Eğitiminde Uzaktan Eğitimin Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
  • Epli, B., Altunkaya, A. O. ve Calp, M. H. (Ed.). (2023). Üniversitelerde Kurulan Dijital Dönüşüm Ofislerinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. 1st International Conference on Contemporary Academic Research ICCAR, 1(2023).
  • Fırat, M. (2016). 21. Yüzyılda Uzaktan Öğretimde Paradigma Değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(2), 142-150. 10.5961/jhes.2016.151
  • Ghasemi, F., Zarei, M., Heidarimoghadam, R. ve Hosseini, S. M. (2021). Exploring unprecedented problems of academicians during the COVID 19 pandemic and their relationships with fatigue and mental health. Gene Reports, 23(2021), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.genrep.2021.101098
  • Gökmen, L., Gülnar, M., Peker, Ş., Uluyol, Ç. ve Şahin, S. (2015). Avrupa Ülkelerindeki Uzaktan Eğitim Programları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 19 (3), 11-32.
  • Gümüşel, G. ve Dölen, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Uzaktan Eğitime Tarihsel Bir Bakış İle Gelecek Eğilimler. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 15(8), 152-166. https://doi.org/10.51293/socrates.191
  • Johnston, J. P. (2020). Creating Better Definitions of Distance Education. Online Journal of Distance Learning Administration(OJDLA), 23(2), 1-5.
  • Kandemir, O. (2014). Türkiye‟de Yükseköğretim Düzeyinde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Ekonomik Kalkınma. Turkish Studies. 9(5), 1155-1176.
  • Karakoyun, F. ve Kavak, M. T. (2009). The opinions of academicians regarding distance learning: a sample of Dicle University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1172-1176. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.211
  • Karasoy, H. A., Cebe, E. ve Babaoğlu, P. (2021). Türkiye’de Uzaktan Eğitim Politikaları. KAYTEK Dergisi. 3(2), 143-165.
  • Kır, Ş. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
  • Kırık, A. M. (2014). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi. 21: 73-94. 10.17829/midr.20142110299
  • King, F. B., Young, M. F., Drivere-Richmond, K. ve Schrader, P. G. (2001). Defining Distance Learning and Distance Education. AACE Review (formerly AACE Journal), 9(1), 1-14. https://www.learntechlib.org/primary/p/17786/.
  • Lenar, S., Artur, F., Ullubi, S. ve Nailya, B. (2014). Problems And Decision In The Field Of Distance Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131(2014), 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.088
  • Nabolsi, M., Abu-Moghli, F., Khalaf, I., Zumot, A. ve Suliman, W. (2021). Nursing Faculty Experience With Online Distance Education During COVID-19 Crisis: A Qualitative Study. Journal of Professional Nursing, 37(5), 828-835. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.06.002
  • Nation, D. (1987). Some reflections upon teaching Sociology at a distance. Distance Education, 8(2), 190-207. https://doi.org/10.1080/0158791870080204
  • Nerse, S. (2020). Dijital Eğitimde Eşitsizlikler Kırsal-Kentsel Ayrımlar ve Sosyoekonomik Farklılaşmalar. İnsan&Toplum, 10(4), 413-444.
  • Nısrıne, S. ve Abdelwahed, N. (2022). Distance education in the context of the COVID-19 pandemic Case of the Faculty of Sciences Ben M’Sick. Procedia Computer Science, 198(2022), 441-447. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.12.267
  • Noh, N. M., Isa, P. M., Samah, S. A. A., Noh, N. M. ve Isa, M. A. M. (2012). Establishing an Organisational e-learning Culture to Motivate Lecturers to Engage in e-Learning in UiTM. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 67(2012), 436-443. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.348
  • Özmen, Z. M. (2010). Bir Lisansüstü Öğrencisinin Telekonferans ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları Dersindeki Deneyimleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(2), 217-232.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
  • Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim Hakkı Üzerine Bir Tartışma: Uzaktan Eğitim Sürecinin Bourdieu Üzerinden Bir Analizi. TİHEK Academic Journal, 4(6), 129-148.
  • Rogozin D., Solodovnikova O. ve Ipatova A. (2022). Üniversite öğretim üyeleri yükseköğretimin dijital dönüşümünü nasıl algılıyor. Eğitim Sorunları/ Educational Studies Moscow 2022(1), 271-300.
  • Salar, H. C., Özçınar, H., Kara, C. O., Vatansever, İ., Kısaç, İ. ve Kutluhan, A. (2023). Pandemi deneyimi sonrasında öğretim elemanlarının eğitimde dijital dönüşüme ilişkin görüşleri: Pamukkale Üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-22. https://doi.org/10.51948/auad.1192794
  • Samur Y., Akgün E. ve Duman B. (2011). Distance Education in Turkey: Past-Present-Future. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar. Bölüm XI, 1325-1330.
  • Santos, H., Batista, J. ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164(2019), 123-130. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.12.163
  • Selwyn, N. ve Facer, K. (2014). The sociology of education and digital technology: past,present and future. Oxford Review of Education, 40(4), 482-496. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.933005
  • Sezgin, S. ve Fırat, M.(2020). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş ve Dijital Uçurum Tehlikesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 37-54.
  • Sheller, M. (2014). The new mobilities paradigm for a live sociology. Sage Journals, 62(6), 1-23. https://doi.org/10.1177/0011392114533211
  • Sjöberg, J. ve Lilja, P. (2019). University Teachers’ Ambivalence about the Digital Transformation of Higher Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(13), 133-149. https://doi.org/10.26803/ijlter.18.13.7
  • Sumner, J. (2000). Serving the System: A critical history of distance education. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 15(3), 267-285. https://doi.org/10.1080/713688409
  • Tόth, T., Virágh, R., Hallová, M., Stuchlý, P. ve Hennyeyová, K. (2022). Digital Competence of Digital Native Students as Prerequisite for Digital Transformation of Education. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). 17(16), 149-166. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.31791
  • Tulunay Ateş, Ö. (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 22-40.
  • Tuncer, M. ve Taşpınar, M. (2008). Sanal Ortamda Eğitim ve Öğretimin Geleceği ve Olası Sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 125-144.
  • Uluyol, Ç. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bir Harmanlanmış Öğrenme Ortamı Örneği: Öğrenci Başarısı ve Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. VI(I), 60-84.
  • Yao, S., Li, D., Yohannes, A. ve Song, H. (2021). Exploration for network distance teaching and resource sharing system for higher education in epidemic situation of COVID-19. Procedia Computer Science, 183(2021), 807-813. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.03.002
  • Yavuzer, H. ve Kahraman, A. B. (2013). Nevşehir Üniversitesindeki Uzaktan Eğitime Sosyolojik Bir Bakış. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 131-154.
  • Wang, K., Li, B., Tian, T., Zakuan, N. ve Rani, P. (2023). Evaluate the drivers for digital transformation in higher education institutions in the era of industry 4.0 based on decision-making method. Journal of Innovation&Knowledge, 8(3), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100364

Yıl 2025, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 239, 28.11.2025

Özden Akıl , Fatih Arslan

Öz

Kaynakça

  • Abad-Segura, E., González-Zamar, M-D., Infante-Moro, J.C. ve García, G. R. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12(5), 1-24. https://doi.org/10.3390/su12052107
  • Acharya, A., Mukherjee, S., Bhattacharjee, A. K., Datta, D. ve Deyasi, A. (2022). COVID-19: will it be a game changer in higher education in India?. Data Science for COVID-19 Societal and Medical Perspectives Academic Press, Volume 2 (Societal and Medical Perspectives), 611-629. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-90769-9.00034-7
  • Adam, T. B. ve Metljak, M. (2022). Experiences in distance education and practical use of ICT during the COVID-19 epidemic of Slovenian primary school music teachers with different professional experiences. Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100246
  • Alenezi, M. (2021). Deep Dive into Digital Transformation in Higher Education Institutions. Education Sciences 11(12), 1-13. https://doi.org/10.3390/educsci11120770
  • Barzman, M., Gerphagnon, M., Aubin-Houzelstein, G., Baron, G-L., Benard, A., Bouchet, F., Dibie-Barthelemy, J., Gibrat, J-F., Hodson, S., Lhoste, E., Martin, C., Moulier-Boutang, Y., Perrot, S., Phung, F., Pichot, C., Siné, M., Venin, T. ve Mora, O. (2021). Exploring Digital Transformation in Higher Education and Research via Scenarios. Journal of Futures Studies, 25(3), 65-78. 10.6531/JFS.202103_25(3).0006
  • Birkök, M. C. (2000). A Conceptual Analysis Of Distance Educational Functions and Perspectives in Sociology. Turkish Online Journal of Distance Educational-TOJDE, 1(2), 35-41. Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S. ve Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182(2022), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104463
  • Demiray, E. (2013). Uzaktan Eğitim ve Kadın Eğitiminde Uzaktan Eğitimin Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
  • Epli, B., Altunkaya, A. O. ve Calp, M. H. (Ed.). (2023). Üniversitelerde Kurulan Dijital Dönüşüm Ofislerinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. 1st International Conference on Contemporary Academic Research ICCAR, 1(2023).
  • Fırat, M. (2016). 21. Yüzyılda Uzaktan Öğretimde Paradigma Değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(2), 142-150. 10.5961/jhes.2016.151
  • Ghasemi, F., Zarei, M., Heidarimoghadam, R. ve Hosseini, S. M. (2021). Exploring unprecedented problems of academicians during the COVID 19 pandemic and their relationships with fatigue and mental health. Gene Reports, 23(2021), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.genrep.2021.101098
  • Gökmen, L., Gülnar, M., Peker, Ş., Uluyol, Ç. ve Şahin, S. (2015). Avrupa Ülkelerindeki Uzaktan Eğitim Programları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 19 (3), 11-32.
  • Gümüşel, G. ve Dölen, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Uzaktan Eğitime Tarihsel Bir Bakış İle Gelecek Eğilimler. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 15(8), 152-166. https://doi.org/10.51293/socrates.191
  • Johnston, J. P. (2020). Creating Better Definitions of Distance Education. Online Journal of Distance Learning Administration(OJDLA), 23(2), 1-5.
  • Kandemir, O. (2014). Türkiye‟de Yükseköğretim Düzeyinde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Ekonomik Kalkınma. Turkish Studies. 9(5), 1155-1176.
  • Karakoyun, F. ve Kavak, M. T. (2009). The opinions of academicians regarding distance learning: a sample of Dicle University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1172-1176. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.211
  • Karasoy, H. A., Cebe, E. ve Babaoğlu, P. (2021). Türkiye’de Uzaktan Eğitim Politikaları. KAYTEK Dergisi. 3(2), 143-165.
  • Kır, Ş. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
  • Kırık, A. M. (2014). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi. 21: 73-94. 10.17829/midr.20142110299
  • King, F. B., Young, M. F., Drivere-Richmond, K. ve Schrader, P. G. (2001). Defining Distance Learning and Distance Education. AACE Review (formerly AACE Journal), 9(1), 1-14. https://www.learntechlib.org/primary/p/17786/.
  • Lenar, S., Artur, F., Ullubi, S. ve Nailya, B. (2014). Problems And Decision In The Field Of Distance Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131(2014), 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.088
  • Nabolsi, M., Abu-Moghli, F., Khalaf, I., Zumot, A. ve Suliman, W. (2021). Nursing Faculty Experience With Online Distance Education During COVID-19 Crisis: A Qualitative Study. Journal of Professional Nursing, 37(5), 828-835. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.06.002
  • Nation, D. (1987). Some reflections upon teaching Sociology at a distance. Distance Education, 8(2), 190-207. https://doi.org/10.1080/0158791870080204
  • Nerse, S. (2020). Dijital Eğitimde Eşitsizlikler Kırsal-Kentsel Ayrımlar ve Sosyoekonomik Farklılaşmalar. İnsan&Toplum, 10(4), 413-444.
  • Nısrıne, S. ve Abdelwahed, N. (2022). Distance education in the context of the COVID-19 pandemic Case of the Faculty of Sciences Ben M’Sick. Procedia Computer Science, 198(2022), 441-447. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.12.267
  • Noh, N. M., Isa, P. M., Samah, S. A. A., Noh, N. M. ve Isa, M. A. M. (2012). Establishing an Organisational e-learning Culture to Motivate Lecturers to Engage in e-Learning in UiTM. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 67(2012), 436-443. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.348
  • Özmen, Z. M. (2010). Bir Lisansüstü Öğrencisinin Telekonferans ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları Dersindeki Deneyimleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(2), 217-232.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
  • Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim Hakkı Üzerine Bir Tartışma: Uzaktan Eğitim Sürecinin Bourdieu Üzerinden Bir Analizi. TİHEK Academic Journal, 4(6), 129-148.
  • Rogozin D., Solodovnikova O. ve Ipatova A. (2022). Üniversite öğretim üyeleri yükseköğretimin dijital dönüşümünü nasıl algılıyor. Eğitim Sorunları/ Educational Studies Moscow 2022(1), 271-300.
  • Salar, H. C., Özçınar, H., Kara, C. O., Vatansever, İ., Kısaç, İ. ve Kutluhan, A. (2023). Pandemi deneyimi sonrasında öğretim elemanlarının eğitimde dijital dönüşüme ilişkin görüşleri: Pamukkale Üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-22. https://doi.org/10.51948/auad.1192794
  • Samur Y., Akgün E. ve Duman B. (2011). Distance Education in Turkey: Past-Present-Future. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar. Bölüm XI, 1325-1330.
  • Santos, H., Batista, J. ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164(2019), 123-130. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.12.163
  • Selwyn, N. ve Facer, K. (2014). The sociology of education and digital technology: past,present and future. Oxford Review of Education, 40(4), 482-496. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.933005
  • Sezgin, S. ve Fırat, M.(2020). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş ve Dijital Uçurum Tehlikesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 37-54.
  • Sheller, M. (2014). The new mobilities paradigm for a live sociology. Sage Journals, 62(6), 1-23. https://doi.org/10.1177/0011392114533211
  • Sjöberg, J. ve Lilja, P. (2019). University Teachers’ Ambivalence about the Digital Transformation of Higher Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(13), 133-149. https://doi.org/10.26803/ijlter.18.13.7
  • Sumner, J. (2000). Serving the System: A critical history of distance education. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 15(3), 267-285. https://doi.org/10.1080/713688409
  • Tόth, T., Virágh, R., Hallová, M., Stuchlý, P. ve Hennyeyová, K. (2022). Digital Competence of Digital Native Students as Prerequisite for Digital Transformation of Education. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). 17(16), 149-166. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.31791
  • Tulunay Ateş, Ö. (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 22-40.
  • Tuncer, M. ve Taşpınar, M. (2008). Sanal Ortamda Eğitim ve Öğretimin Geleceği ve Olası Sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 125-144.
  • Uluyol, Ç. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bir Harmanlanmış Öğrenme Ortamı Örneği: Öğrenci Başarısı ve Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. VI(I), 60-84.
  • Yao, S., Li, D., Yohannes, A. ve Song, H. (2021). Exploration for network distance teaching and resource sharing system for higher education in epidemic situation of COVID-19. Procedia Computer Science, 183(2021), 807-813. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.03.002
  • Yavuzer, H. ve Kahraman, A. B. (2013). Nevşehir Üniversitesindeki Uzaktan Eğitime Sosyolojik Bir Bakış. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 131-154.
  • Wang, K., Li, B., Tian, T., Zakuan, N. ve Rani, P. (2023). Evaluate the drivers for digital transformation in higher education institutions in the era of industry 4.0 based on decision-making method. Journal of Innovation&Knowledge, 8(3), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100364

Yıl 2025, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 239, 28.11.2025

Özden Akıl , Fatih Arslan

Öz

Kaynakça

  • Abad-Segura, E., González-Zamar, M-D., Infante-Moro, J.C. ve García, G. R. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12(5), 1-24. https://doi.org/10.3390/su12052107
  • Acharya, A., Mukherjee, S., Bhattacharjee, A. K., Datta, D. ve Deyasi, A. (2022). COVID-19: will it be a game changer in higher education in India?. Data Science for COVID-19 Societal and Medical Perspectives Academic Press, Volume 2 (Societal and Medical Perspectives), 611-629. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-90769-9.00034-7
  • Adam, T. B. ve Metljak, M. (2022). Experiences in distance education and practical use of ICT during the COVID-19 epidemic of Slovenian primary school music teachers with different professional experiences. Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100246
  • Alenezi, M. (2021). Deep Dive into Digital Transformation in Higher Education Institutions. Education Sciences 11(12), 1-13. https://doi.org/10.3390/educsci11120770
  • Barzman, M., Gerphagnon, M., Aubin-Houzelstein, G., Baron, G-L., Benard, A., Bouchet, F., Dibie-Barthelemy, J., Gibrat, J-F., Hodson, S., Lhoste, E., Martin, C., Moulier-Boutang, Y., Perrot, S., Phung, F., Pichot, C., Siné, M., Venin, T. ve Mora, O. (2021). Exploring Digital Transformation in Higher Education and Research via Scenarios. Journal of Futures Studies, 25(3), 65-78. 10.6531/JFS.202103_25(3).0006
  • Birkök, M. C. (2000). A Conceptual Analysis Of Distance Educational Functions and Perspectives in Sociology. Turkish Online Journal of Distance Educational-TOJDE, 1(2), 35-41. Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S. ve Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182(2022), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104463
  • Demiray, E. (2013). Uzaktan Eğitim ve Kadın Eğitiminde Uzaktan Eğitimin Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
  • Epli, B., Altunkaya, A. O. ve Calp, M. H. (Ed.). (2023). Üniversitelerde Kurulan Dijital Dönüşüm Ofislerinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. 1st International Conference on Contemporary Academic Research ICCAR, 1(2023).
  • Fırat, M. (2016). 21. Yüzyılda Uzaktan Öğretimde Paradigma Değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(2), 142-150. 10.5961/jhes.2016.151
  • Ghasemi, F., Zarei, M., Heidarimoghadam, R. ve Hosseini, S. M. (2021). Exploring unprecedented problems of academicians during the COVID 19 pandemic and their relationships with fatigue and mental health. Gene Reports, 23(2021), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.genrep.2021.101098
  • Gökmen, L., Gülnar, M., Peker, Ş., Uluyol, Ç. ve Şahin, S. (2015). Avrupa Ülkelerindeki Uzaktan Eğitim Programları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 19 (3), 11-32.
  • Gümüşel, G. ve Dölen, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Uzaktan Eğitime Tarihsel Bir Bakış İle Gelecek Eğilimler. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 15(8), 152-166. https://doi.org/10.51293/socrates.191
  • Johnston, J. P. (2020). Creating Better Definitions of Distance Education. Online Journal of Distance Learning Administration(OJDLA), 23(2), 1-5.
  • Kandemir, O. (2014). Türkiye‟de Yükseköğretim Düzeyinde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Ekonomik Kalkınma. Turkish Studies. 9(5), 1155-1176.
  • Karakoyun, F. ve Kavak, M. T. (2009). The opinions of academicians regarding distance learning: a sample of Dicle University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1172-1176. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.211
  • Karasoy, H. A., Cebe, E. ve Babaoğlu, P. (2021). Türkiye’de Uzaktan Eğitim Politikaları. KAYTEK Dergisi. 3(2), 143-165.
  • Kır, Ş. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
  • Kırık, A. M. (2014). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi. 21: 73-94. 10.17829/midr.20142110299
  • King, F. B., Young, M. F., Drivere-Richmond, K. ve Schrader, P. G. (2001). Defining Distance Learning and Distance Education. AACE Review (formerly AACE Journal), 9(1), 1-14. https://www.learntechlib.org/primary/p/17786/.
  • Lenar, S., Artur, F., Ullubi, S. ve Nailya, B. (2014). Problems And Decision In The Field Of Distance Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131(2014), 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.088
  • Nabolsi, M., Abu-Moghli, F., Khalaf, I., Zumot, A. ve Suliman, W. (2021). Nursing Faculty Experience With Online Distance Education During COVID-19 Crisis: A Qualitative Study. Journal of Professional Nursing, 37(5), 828-835. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.06.002
  • Nation, D. (1987). Some reflections upon teaching Sociology at a distance. Distance Education, 8(2), 190-207. https://doi.org/10.1080/0158791870080204
  • Nerse, S. (2020). Dijital Eğitimde Eşitsizlikler Kırsal-Kentsel Ayrımlar ve Sosyoekonomik Farklılaşmalar. İnsan&Toplum, 10(4), 413-444.
  • Nısrıne, S. ve Abdelwahed, N. (2022). Distance education in the context of the COVID-19 pandemic Case of the Faculty of Sciences Ben M’Sick. Procedia Computer Science, 198(2022), 441-447. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.12.267
  • Noh, N. M., Isa, P. M., Samah, S. A. A., Noh, N. M. ve Isa, M. A. M. (2012). Establishing an Organisational e-learning Culture to Motivate Lecturers to Engage in e-Learning in UiTM. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 67(2012), 436-443. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.348
  • Özmen, Z. M. (2010). Bir Lisansüstü Öğrencisinin Telekonferans ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları Dersindeki Deneyimleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(2), 217-232.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
  • Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim Hakkı Üzerine Bir Tartışma: Uzaktan Eğitim Sürecinin Bourdieu Üzerinden Bir Analizi. TİHEK Academic Journal, 4(6), 129-148.
  • Rogozin D., Solodovnikova O. ve Ipatova A. (2022). Üniversite öğretim üyeleri yükseköğretimin dijital dönüşümünü nasıl algılıyor. Eğitim Sorunları/ Educational Studies Moscow 2022(1), 271-300.
  • Salar, H. C., Özçınar, H., Kara, C. O., Vatansever, İ., Kısaç, İ. ve Kutluhan, A. (2023). Pandemi deneyimi sonrasında öğretim elemanlarının eğitimde dijital dönüşüme ilişkin görüşleri: Pamukkale Üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-22. https://doi.org/10.51948/auad.1192794
  • Samur Y., Akgün E. ve Duman B. (2011). Distance Education in Turkey: Past-Present-Future. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar. Bölüm XI, 1325-1330.
  • Santos, H., Batista, J. ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164(2019), 123-130. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.12.163
  • Selwyn, N. ve Facer, K. (2014). The sociology of education and digital technology: past,present and future. Oxford Review of Education, 40(4), 482-496. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.933005
  • Sezgin, S. ve Fırat, M.(2020). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş ve Dijital Uçurum Tehlikesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 37-54.
  • Sheller, M. (2014). The new mobilities paradigm for a live sociology. Sage Journals, 62(6), 1-23. https://doi.org/10.1177/0011392114533211
  • Sjöberg, J. ve Lilja, P. (2019). University Teachers’ Ambivalence about the Digital Transformation of Higher Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(13), 133-149. https://doi.org/10.26803/ijlter.18.13.7
  • Sumner, J. (2000). Serving the System: A critical history of distance education. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 15(3), 267-285. https://doi.org/10.1080/713688409
  • Tόth, T., Virágh, R., Hallová, M., Stuchlý, P. ve Hennyeyová, K. (2022). Digital Competence of Digital Native Students as Prerequisite for Digital Transformation of Education. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). 17(16), 149-166. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.31791
  • Tulunay Ateş, Ö. (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 22-40.
  • Tuncer, M. ve Taşpınar, M. (2008). Sanal Ortamda Eğitim ve Öğretimin Geleceği ve Olası Sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 125-144.
  • Uluyol, Ç. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bir Harmanlanmış Öğrenme Ortamı Örneği: Öğrenci Başarısı ve Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. VI(I), 60-84.
  • Yao, S., Li, D., Yohannes, A. ve Song, H. (2021). Exploration for network distance teaching and resource sharing system for higher education in epidemic situation of COVID-19. Procedia Computer Science, 183(2021), 807-813. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.03.002
  • Yavuzer, H. ve Kahraman, A. B. (2013). Nevşehir Üniversitesindeki Uzaktan Eğitime Sosyolojik Bir Bakış. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 131-154.
  • Wang, K., Li, B., Tian, T., Zakuan, N. ve Rani, P. (2023). Evaluate the drivers for digital transformation in higher education institutions in the era of industry 4.0 based on decision-making method. Journal of Innovation&Knowledge, 8(3), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100364

Yıl 2025, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 239, 28.11.2025

Özden Akıl , Fatih Arslan

Öz

Kaynakça

  • Abad-Segura, E., González-Zamar, M-D., Infante-Moro, J.C. ve García, G. R. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12(5), 1-24. https://doi.org/10.3390/su12052107
  • Acharya, A., Mukherjee, S., Bhattacharjee, A. K., Datta, D. ve Deyasi, A. (2022). COVID-19: will it be a game changer in higher education in India?. Data Science for COVID-19 Societal and Medical Perspectives Academic Press, Volume 2 (Societal and Medical Perspectives), 611-629. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-90769-9.00034-7
  • Adam, T. B. ve Metljak, M. (2022). Experiences in distance education and practical use of ICT during the COVID-19 epidemic of Slovenian primary school music teachers with different professional experiences. Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100246
  • Alenezi, M. (2021). Deep Dive into Digital Transformation in Higher Education Institutions. Education Sciences 11(12), 1-13. https://doi.org/10.3390/educsci11120770
  • Barzman, M., Gerphagnon, M., Aubin-Houzelstein, G., Baron, G-L., Benard, A., Bouchet, F., Dibie-Barthelemy, J., Gibrat, J-F., Hodson, S., Lhoste, E., Martin, C., Moulier-Boutang, Y., Perrot, S., Phung, F., Pichot, C., Siné, M., Venin, T. ve Mora, O. (2021). Exploring Digital Transformation in Higher Education and Research via Scenarios. Journal of Futures Studies, 25(3), 65-78. 10.6531/JFS.202103_25(3).0006
  • Birkök, M. C. (2000). A Conceptual Analysis Of Distance Educational Functions and Perspectives in Sociology. Turkish Online Journal of Distance Educational-TOJDE, 1(2), 35-41. Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S. ve Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182(2022), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104463
  • Demiray, E. (2013). Uzaktan Eğitim ve Kadın Eğitiminde Uzaktan Eğitimin Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
  • Epli, B., Altunkaya, A. O. ve Calp, M. H. (Ed.). (2023). Üniversitelerde Kurulan Dijital Dönüşüm Ofislerinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. 1st International Conference on Contemporary Academic Research ICCAR, 1(2023).
  • Fırat, M. (2016). 21. Yüzyılda Uzaktan Öğretimde Paradigma Değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(2), 142-150. 10.5961/jhes.2016.151
  • Ghasemi, F., Zarei, M., Heidarimoghadam, R. ve Hosseini, S. M. (2021). Exploring unprecedented problems of academicians during the COVID 19 pandemic and their relationships with fatigue and mental health. Gene Reports, 23(2021), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.genrep.2021.101098
  • Gökmen, L., Gülnar, M., Peker, Ş., Uluyol, Ç. ve Şahin, S. (2015). Avrupa Ülkelerindeki Uzaktan Eğitim Programları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 19 (3), 11-32.
  • Gümüşel, G. ve Dölen, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Uzaktan Eğitime Tarihsel Bir Bakış İle Gelecek Eğilimler. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 15(8), 152-166. https://doi.org/10.51293/socrates.191
  • Johnston, J. P. (2020). Creating Better Definitions of Distance Education. Online Journal of Distance Learning Administration(OJDLA), 23(2), 1-5.
  • Kandemir, O. (2014). Türkiye‟de Yükseköğretim Düzeyinde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Ekonomik Kalkınma. Turkish Studies. 9(5), 1155-1176.
  • Karakoyun, F. ve Kavak, M. T. (2009). The opinions of academicians regarding distance learning: a sample of Dicle University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1172-1176. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.211
  • Karasoy, H. A., Cebe, E. ve Babaoğlu, P. (2021). Türkiye’de Uzaktan Eğitim Politikaları. KAYTEK Dergisi. 3(2), 143-165.
  • Kır, Ş. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
  • Kırık, A. M. (2014). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi. 21: 73-94. 10.17829/midr.20142110299
  • King, F. B., Young, M. F., Drivere-Richmond, K. ve Schrader, P. G. (2001). Defining Distance Learning and Distance Education. AACE Review (formerly AACE Journal), 9(1), 1-14. https://www.learntechlib.org/primary/p/17786/.
  • Lenar, S., Artur, F., Ullubi, S. ve Nailya, B. (2014). Problems And Decision In The Field Of Distance Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131(2014), 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.088
  • Nabolsi, M., Abu-Moghli, F., Khalaf, I., Zumot, A. ve Suliman, W. (2021). Nursing Faculty Experience With Online Distance Education During COVID-19 Crisis: A Qualitative Study. Journal of Professional Nursing, 37(5), 828-835. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.06.002
  • Nation, D. (1987). Some reflections upon teaching Sociology at a distance. Distance Education, 8(2), 190-207. https://doi.org/10.1080/0158791870080204
  • Nerse, S. (2020). Dijital Eğitimde Eşitsizlikler Kırsal-Kentsel Ayrımlar ve Sosyoekonomik Farklılaşmalar. İnsan&Toplum, 10(4), 413-444.
  • Nısrıne, S. ve Abdelwahed, N. (2022). Distance education in the context of the COVID-19 pandemic Case of the Faculty of Sciences Ben M’Sick. Procedia Computer Science, 198(2022), 441-447. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.12.267
  • Noh, N. M., Isa, P. M., Samah, S. A. A., Noh, N. M. ve Isa, M. A. M. (2012). Establishing an Organisational e-learning Culture to Motivate Lecturers to Engage in e-Learning in UiTM. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 67(2012), 436-443. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.348
  • Özmen, Z. M. (2010). Bir Lisansüstü Öğrencisinin Telekonferans ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları Dersindeki Deneyimleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(2), 217-232.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
  • Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim Hakkı Üzerine Bir Tartışma: Uzaktan Eğitim Sürecinin Bourdieu Üzerinden Bir Analizi. TİHEK Academic Journal, 4(6), 129-148.
  • Rogozin D., Solodovnikova O. ve Ipatova A. (2022). Üniversite öğretim üyeleri yükseköğretimin dijital dönüşümünü nasıl algılıyor. Eğitim Sorunları/ Educational Studies Moscow 2022(1), 271-300.
  • Salar, H. C., Özçınar, H., Kara, C. O., Vatansever, İ., Kısaç, İ. ve Kutluhan, A. (2023). Pandemi deneyimi sonrasında öğretim elemanlarının eğitimde dijital dönüşüme ilişkin görüşleri: Pamukkale Üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-22. https://doi.org/10.51948/auad.1192794
  • Samur Y., Akgün E. ve Duman B. (2011). Distance Education in Turkey: Past-Present-Future. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar. Bölüm XI, 1325-1330.
  • Santos, H., Batista, J. ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164(2019), 123-130. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.12.163
  • Selwyn, N. ve Facer, K. (2014). The sociology of education and digital technology: past,present and future. Oxford Review of Education, 40(4), 482-496. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.933005
  • Sezgin, S. ve Fırat, M.(2020). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş ve Dijital Uçurum Tehlikesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 37-54.
  • Sheller, M. (2014). The new mobilities paradigm for a live sociology. Sage Journals, 62(6), 1-23. https://doi.org/10.1177/0011392114533211
  • Sjöberg, J. ve Lilja, P. (2019). University Teachers’ Ambivalence about the Digital Transformation of Higher Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(13), 133-149. https://doi.org/10.26803/ijlter.18.13.7
  • Sumner, J. (2000). Serving the System: A critical history of distance education. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 15(3), 267-285. https://doi.org/10.1080/713688409
  • Tόth, T., Virágh, R., Hallová, M., Stuchlý, P. ve Hennyeyová, K. (2022). Digital Competence of Digital Native Students as Prerequisite for Digital Transformation of Education. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). 17(16), 149-166. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.31791
  • Tulunay Ateş, Ö. (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 22-40.
  • Tuncer, M. ve Taşpınar, M. (2008). Sanal Ortamda Eğitim ve Öğretimin Geleceği ve Olası Sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 125-144.
  • Uluyol, Ç. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bir Harmanlanmış Öğrenme Ortamı Örneği: Öğrenci Başarısı ve Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. VI(I), 60-84.
  • Yao, S., Li, D., Yohannes, A. ve Song, H. (2021). Exploration for network distance teaching and resource sharing system for higher education in epidemic situation of COVID-19. Procedia Computer Science, 183(2021), 807-813. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.03.002
  • Yavuzer, H. ve Kahraman, A. B. (2013). Nevşehir Üniversitesindeki Uzaktan Eğitime Sosyolojik Bir Bakış. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 131-154.
  • Wang, K., Li, B., Tian, T., Zakuan, N. ve Rani, P. (2023). Evaluate the drivers for digital transformation in higher education institutions in the era of industry 4.0 based on decision-making method. Journal of Innovation&Knowledge, 8(3), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100364

YÜKSEKÖĞRENİMDEKİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMALARININ SOSYOLOJİK BİR DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2025, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 239, 28.11.2025

Özden Akıl , Fatih Arslan

Öz

Uzaktan eğitim, yıllar içerisinde kitle iletişim araçlarının gelişimiyle paralel bir şekilde gelişim göstermiştir. Başlarda mektup yoluyla gerçekleştirilen uzaktan eğitim, zaman içerisinde teknolojik yöntemlere bağlı olarak radyo, televizyon ve nihayetinde internet yoluyla gerçekleştirilmiştir. Özellikle COVID-19 pandemi sürecinde geleneksel eğitimin tamamen uzaktan eğitime aktarılması, bu eğitime duyulan ilgiyi artırmıştır. Eğitimin en alt kademesinden en üst kademesine kadar bütün aşamalarında uzaktan eğitim yöntemlerinin uygulaması, eğitimciler ile öğrencileri hazırlıksız ve ani bir şekilde yakalamıştır. Başlarda bu eğitim şekli her ne kadar stres kaynağı olsa da zaman içerisinde dijital uygulamalar üzerinde tecrübe kazanma, ders kaynaklarında dijital teknolojilerin yarattığı kolaylıklardan faydalanma gibi etkenler bu eğitim türüne karşı oluşan olumsuz görüşleri nispeten azaltmıştır. Günümüzde üniversite çağlarını yaşayan genç nesil, bilgisayar ve internetin insan hayatında aktif olarak yer aldığı bir ortamda doğduğu için dijital yöntemlerle desteklenen bir eğitime daha çok ilgi duymaktadırlar. Değişen nesiller, gelişen teknolojiler ve yaşanan pandemi süreci akademisyenlerin de bu konudaki farkındalığını artırmış, uzaktan eğitim yöntemleri daha etkili kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada yükseköğretimde dijital gelişmelere bağlı olarak uzaktan eğitimin durumu, bu eğitim türünün değişim ve gelişimiyle ilgili sosyolojik bir perspektif oluşturulmak istenmiştir. Bunun için dünya genelinde yükseköğretim kurumlarındaki pandemiye bağlı uzaktan eğitim süreci incelenmiş, dijital teknolojilerin bu süreçteki önemi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan Eğitim Dijitalleşme Yükseköğretim Pandemi

Kaynakça

  • Abad-Segura, E., González-Zamar, M-D., Infante-Moro, J.C. ve García, G. R. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12(5), 1-24. https://doi.org/10.3390/su12052107
  • Acharya, A., Mukherjee, S., Bhattacharjee, A. K., Datta, D. ve Deyasi, A. (2022). COVID-19: will it be a game changer in higher education in India?. Data Science for COVID-19 Societal and Medical Perspectives Academic Press, Volume 2 (Societal and Medical Perspectives), 611-629. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-90769-9.00034-7
  • Adam, T. B. ve Metljak, M. (2022). Experiences in distance education and practical use of ICT during the COVID-19 epidemic of Slovenian primary school music teachers with different professional experiences. Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100246
  • Alenezi, M. (2021). Deep Dive into Digital Transformation in Higher Education Institutions. Education Sciences 11(12), 1-13. https://doi.org/10.3390/educsci11120770
  • Barzman, M., Gerphagnon, M., Aubin-Houzelstein, G., Baron, G-L., Benard, A., Bouchet, F., Dibie-Barthelemy, J., Gibrat, J-F., Hodson, S., Lhoste, E., Martin, C., Moulier-Boutang, Y., Perrot, S., Phung, F., Pichot, C., Siné, M., Venin, T. ve Mora, O. (2021). Exploring Digital Transformation in Higher Education and Research via Scenarios. Journal of Futures Studies, 25(3), 65-78. 10.6531/JFS.202103_25(3).0006
  • Birkök, M. C. (2000). A Conceptual Analysis Of Distance Educational Functions and Perspectives in Sociology. Turkish Online Journal of Distance Educational-TOJDE, 1(2), 35-41. Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S. ve Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182(2022), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104463
  • Demiray, E. (2013). Uzaktan Eğitim ve Kadın Eğitiminde Uzaktan Eğitimin Önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
  • Epli, B., Altunkaya, A. O. ve Calp, M. H. (Ed.). (2023). Üniversitelerde Kurulan Dijital Dönüşüm Ofislerinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. 1st International Conference on Contemporary Academic Research ICCAR, 1(2023).
  • Fırat, M. (2016). 21. Yüzyılda Uzaktan Öğretimde Paradigma Değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(2), 142-150. 10.5961/jhes.2016.151
  • Ghasemi, F., Zarei, M., Heidarimoghadam, R. ve Hosseini, S. M. (2021). Exploring unprecedented problems of academicians during the COVID 19 pandemic and their relationships with fatigue and mental health. Gene Reports, 23(2021), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.genrep.2021.101098
  • Gökmen, L., Gülnar, M., Peker, Ş., Uluyol, Ç. ve Şahin, S. (2015). Avrupa Ülkelerindeki Uzaktan Eğitim Programları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 19 (3), 11-32.
  • Gümüşel, G. ve Dölen, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Uzaktan Eğitime Tarihsel Bir Bakış İle Gelecek Eğilimler. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 15(8), 152-166. https://doi.org/10.51293/socrates.191
  • Johnston, J. P. (2020). Creating Better Definitions of Distance Education. Online Journal of Distance Learning Administration(OJDLA), 23(2), 1-5.
  • Kandemir, O. (2014). Türkiye‟de Yükseköğretim Düzeyinde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Ekonomik Kalkınma. Turkish Studies. 9(5), 1155-1176.
  • Karakoyun, F. ve Kavak, M. T. (2009). The opinions of academicians regarding distance learning: a sample of Dicle University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1172-1176. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.211
  • Karasoy, H. A., Cebe, E. ve Babaoğlu, P. (2021). Türkiye’de Uzaktan Eğitim Politikaları. KAYTEK Dergisi. 3(2), 143-165.
  • Kır, Ş. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
  • Kırık, A. M. (2014). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi. 21: 73-94. 10.17829/midr.20142110299
  • King, F. B., Young, M. F., Drivere-Richmond, K. ve Schrader, P. G. (2001). Defining Distance Learning and Distance Education. AACE Review (formerly AACE Journal), 9(1), 1-14. https://www.learntechlib.org/primary/p/17786/.
  • Lenar, S., Artur, F., Ullubi, S. ve Nailya, B. (2014). Problems And Decision In The Field Of Distance Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131(2014), 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.088
  • Nabolsi, M., Abu-Moghli, F., Khalaf, I., Zumot, A. ve Suliman, W. (2021). Nursing Faculty Experience With Online Distance Education During COVID-19 Crisis: A Qualitative Study. Journal of Professional Nursing, 37(5), 828-835. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.06.002
  • Nation, D. (1987). Some reflections upon teaching Sociology at a distance. Distance Education, 8(2), 190-207. https://doi.org/10.1080/0158791870080204
  • Nerse, S. (2020). Dijital Eğitimde Eşitsizlikler Kırsal-Kentsel Ayrımlar ve Sosyoekonomik Farklılaşmalar. İnsan&Toplum, 10(4), 413-444.
  • Nısrıne, S. ve Abdelwahed, N. (2022). Distance education in the context of the COVID-19 pandemic Case of the Faculty of Sciences Ben M’Sick. Procedia Computer Science, 198(2022), 441-447. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.12.267
  • Noh, N. M., Isa, P. M., Samah, S. A. A., Noh, N. M. ve Isa, M. A. M. (2012). Establishing an Organisational e-learning Culture to Motivate Lecturers to Engage in e-Learning in UiTM. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 67(2012), 436-443. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.348
  • Özmen, Z. M. (2010). Bir Lisansüstü Öğrencisinin Telekonferans ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları Dersindeki Deneyimleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(2), 217-232.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
  • Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim Hakkı Üzerine Bir Tartışma: Uzaktan Eğitim Sürecinin Bourdieu Üzerinden Bir Analizi. TİHEK Academic Journal, 4(6), 129-148.
  • Rogozin D., Solodovnikova O. ve Ipatova A. (2022). Üniversite öğretim üyeleri yükseköğretimin dijital dönüşümünü nasıl algılıyor. Eğitim Sorunları/ Educational Studies Moscow 2022(1), 271-300.
  • Salar, H. C., Özçınar, H., Kara, C. O., Vatansever, İ., Kısaç, İ. ve Kutluhan, A. (2023). Pandemi deneyimi sonrasında öğretim elemanlarının eğitimde dijital dönüşüme ilişkin görüşleri: Pamukkale Üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-22. https://doi.org/10.51948/auad.1192794
  • Samur Y., Akgün E. ve Duman B. (2011). Distance Education in Turkey: Past-Present-Future. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar. Bölüm XI, 1325-1330.
  • Santos, H., Batista, J. ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164(2019), 123-130. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.12.163
  • Selwyn, N. ve Facer, K. (2014). The sociology of education and digital technology: past,present and future. Oxford Review of Education, 40(4), 482-496. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.933005
  • Sezgin, S. ve Fırat, M.(2020). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş ve Dijital Uçurum Tehlikesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 37-54.
  • Sheller, M. (2014). The new mobilities paradigm for a live sociology. Sage Journals, 62(6), 1-23. https://doi.org/10.1177/0011392114533211
  • Sjöberg, J. ve Lilja, P. (2019). University Teachers’ Ambivalence about the Digital Transformation of Higher Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(13), 133-149. https://doi.org/10.26803/ijlter.18.13.7
  • Sumner, J. (2000). Serving the System: A critical history of distance education. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 15(3), 267-285. https://doi.org/10.1080/713688409
  • Tόth, T., Virágh, R., Hallová, M., Stuchlý, P. ve Hennyeyová, K. (2022). Digital Competence of Digital Native Students as Prerequisite for Digital Transformation of Education. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). 17(16), 149-166. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.31791
  • Tulunay Ateş, Ö. (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 22-40.
  • Tuncer, M. ve Taşpınar, M. (2008). Sanal Ortamda Eğitim ve Öğretimin Geleceği ve Olası Sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 125-144.
  • Uluyol, Ç. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bir Harmanlanmış Öğrenme Ortamı Örneği: Öğrenci Başarısı ve Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. VI(I), 60-84.
  • Yao, S., Li, D., Yohannes, A. ve Song, H. (2021). Exploration for network distance teaching and resource sharing system for higher education in epidemic situation of COVID-19. Procedia Computer Science, 183(2021), 807-813. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.03.002
  • Yavuzer, H. ve Kahraman, A. B. (2013). Nevşehir Üniversitesindeki Uzaktan Eğitime Sosyolojik Bir Bakış. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 131-154.
  • Wang, K., Li, B., Tian, T., Zakuan, N. ve Rani, P. (2023). Evaluate the drivers for digital transformation in higher education institutions in the era of industry 4.0 based on decision-making method. Journal of Innovation&Knowledge, 8(3), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100364
Toplam 44 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Sosyolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Özden Akıl 0000-0002-6181-4484

Fatih Arslan 0000-0001-6916-6277

Yayımlanma Tarihi 28 Kasım 2025
Gönderilme Tarihi 9 Ekim 2025
Kabul Tarihi 6 Kasım 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 49 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Akıl, Ö., & Arslan, F. (2025). YÜKSEKÖĞRENİMDEKİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMALARININ SOSYOLOJİK BİR DEĞERLENDİRMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49(3), 229-239.
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons Lisansı 
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.