11 ve 13 NUMARALI KİLİSE FİHRİSTİ DEFTERLERİNE GÖRE SİVAS VİLAYETİNDE GAYRİMÜSLİMLERE AİT BİNALARIN YAPIM VE ONARIMIYLA İLGİLİ HÜKÜMLERİN FİHRİSTİ
Öz
Osmanlı Devleti, içinde pek çok inançtan insanı barındıran bir devletti. Devletin tebaası statüsünde olan gayrimüslim grupların hiçbir ayrımla karşılaşmadan, ibadetlerini yapmalarına ve ibadethanelerini inşa etmelerine izin verilmekteydi. Osmanlı arşivlerinde gayrimüslimlerin kilise, sinagog, manastır, mektep gibi binalarının tamir ve inşasıyla ilgili hükümlerin yer aldığı 10 ciltlik Kilise Defterleri mevcuttur. Kilise Defterleri fonunda kayıtlı 11-16 sıra numaralı altı adet Kilise Fihristi Defterleri ise gayrimüslimlerin kullandıkları yapıların tamir ve inşasıyla ilgili Kilise Defterleri ve Mühimme Defterleri'ne kaydedilmiş hükümlerin, defter ve sayfa numaraları belirtilerek, eyaletlere göre ayrılıp kronolojik olarak sıralanmasıyla oluşturulmuştur. Bu çalışma, 11 ve 13 numaralı Kilise Fihristi Defterleri'nin Sivas vilayetine ait kısımlarının transkripti ve değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, Sivas vilayetindeki kiliseler üzerine araştırma yapacaklara yol gösterecek bir kaynak niteliğinde olan Kilise Fihristi Defterleri'nin ilgili sayfalarını transkript ederek araştırmacıların faydasına sunmaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ADAM, Baki, “Sinagog”, DİA, C. 37, İstanbul 2009, s. 222-224.
- AKGÜNDÜZ, Ahmed, Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimlerin Yönetimi, Timaş Yayınları, İstanbul 2008, s. 58-74.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2010.
- DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 26. Baskı, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 2010.
- ERCAN, Yavuz, Osmanlı Yönetiminde Gayrimüslimler, Kuruluştan Tanzimat’a Kadar Sosyal, Ekonomik ve Hukuki Durumları, Turhan Kitabevi, Ankara 2001, s. 173-247
- GÖKBİLGİN, Tayyib, “15.ve 16. Asırlarda Eyâlet-i Rûm”, Vakıflar Dergisi, C.6, S. 6, Yıl 1965, s.51-61.
- GÜLSOY, Ufuk, “Islahat Fermanı”, DİA, C. 19, TDV Yayınları, İstanbul 1990, 185-190.
- KANDEMİR, M. Yaşar, “Fehrese”, DİA, C. 12, TDV Yayınları, İstanbul 1195, s. 297.
- KARAL, Enver Ziya, Büyük Osmanlı Tarihi, C. 3, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2007.
- Köylerimiz, 1 Mart 1968 Gününe Kadar, T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1968.
- Osmanlı Yer Adları II, Anadolu, Karaman, Rum, Diyarbakır, Arap ve Zülkadriye Eyaletleri (1530-1556) (Şam ve Halep dahil), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 2013.
- SEZEN, Tahir, Osmanlı Yer Adları, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2017.
- Son Teşkilât-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, T.C. Dâhiliye Vekâleti Nüfus Müdüriyet-i Umûmiyesi Neşriyâtından, Helal Matbaası, İstanbul 1928.
- ŞİMŞİRGİL, Ahmet, “Osmanlı Taşra Teşkîlâtında Rûm Beylerbeyliği”, Türklük Araştırma Dergisi, S. 5, İstanbul 1990, s.289-299.
- TURAL, Erkan, “II. Meşrutiyet Dönemi’nde Danıştay (Şura-yı Devlet)”, Çağdaş Türkiye Tarih Araştırmaları Dergisi, C.5, S.13, 2006
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 44 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.