Öz
Geçmişten günümüze ağıtlar, ağıt söyleme geleneği içinde yaşayarak günümüze kadar gelen halkın ölüm, ayrılık vs. ve çeşitli toplumsal olaylar karşısında ortak acılarını dile döktüğü sözlü kültür ortamında aktardığı ürünlerdir. Günümüzde de ağıt söyleme geleneği birçok yörede yaşatılmakta, bunlardan en çok da Çukurova’da yaygın olan Avşar ağıtları göze çarpmaktadır. Avşar Türkmenleri tarafından yakılan Avşar ağıtları hikâyesi ve ezgisiyle birlikte yakılarak, kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Çukurova bölgesinde iskân edilen Avşarların sözlü kültür ürünlerinin yaşatıldığı en güzel örneklerinden olan ağıtlar, Adana/Ceyhan ilçe sınırlarındaki İsalı’da da ağıt söyleme geleneği içinde varlığını sürdürmektedir. Bu makalede, İsalı Avşarlarının ağıt söyleme geleneği üzerinde durulmuş, derlenen biri ayrılık diğerleri ölüm üzerine olan toplam 11 ağıttan yola çıkılarak, bu geleneğin Çukurova ağıt söyleme geleneğindeki yeri ortaya çıkarılmaya çalışılmış ve içerikten hareketle sosyo-kültürel unsurları değerlendirilmiştir. Aynı zamanda İsalı ağıtlarının yazılı ortama aktarılarak hem Çukurova ağıt söyleme geleneğinin bir parçasını tamamlaması hem de Avşar ağıtlarının bir örneği olması sebebiyle bilimsel çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Banarlı, Nihat Sami; Resimli Türk Edebiyatı Tarihi/Destanlar Devrinden Zamanımıza Kadar, C.1, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1971.
- Boratav, Pertev Naili; 100 soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar), Bilgesu Yayıncılık, Ankara, 2016.
- Elçin, Şükrü; Türkiye Türkçesinde Ağıtlar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990.
- Eren, Muharrem; Kocaavşar Köyü ve Tarihte Avşarlar, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1992.
- Görkem, İsmail; Türk Edebiyatında Ağıtlar (Çukurova Ağıtları), Akçağ Yayınları, Ankara, 2001.
- Kemal, Yaşar; Ağıtlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1993.
- Makal, Tahir Kutsi; “Avşar Ağıtları”, II Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri II. Cilt, Ankara 1982, s.284-285.
- Özdemir, Ahmet Z.; “Tarihi Gerçekler İçinde Dadaloğlu”, Avşarelleri Düşünce ve Kültür Dergisi, S.2, Kayseri 2007, s. 8.
- Şimşek, Esma; Kadirli ve Osmaniye Ağıtları, Kültür Ofset Basımevi, Antakya, 1993.
- Tarçın, Gülsüm; Adana-Ceyhan İlçesi İsalı Köyü Folklor Araştırması, Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Basılmamış Lisans Tezi, 2000.
- Türkçe Sözlük; “Ağıt”, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1988.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 44 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.