Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KENT BELLEĞİNİN YANSIMA ALANI OLARAK CADDE ADLARI: SİVAS ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 45 Sayı: 2, 117 - 132, 22.12.2021

Öz

İnsan grupları ve onların yaşadığı mekânlar arasında karşılıklı bir etkileşim sürecinin olduğu ve her bir adın arka planında barındırdığı hikâye açısından folklorik bir anlam taşıdığı bilinmektedir. Bu adlardan bir kısmı yer adlarıdır ve yer adları halkbilimi disiplininin içinde sadece coğrafi alanları ve yerleşim yerlerini değil aynı zamanda yerleşim yerlerinin daha küçük parçaları olan mahalle, cadde, işyeri gibi mekânların adlarını da kapsayan bir çalışma alanıdır. Herhangi bir toplumun zihinsel haritasını, kullandığı adlardan kavrayabilmenin mümkün olduğu varsayımından hareketle bu çalışmada Sivas cadde isimleri üzerinden Sivas kent belleğine dair çıkarımlar yapılması hedeflenmektedir. Sivas Belediyesi’nden 2020 yılında alınan veriler doğrultusunda Sivas’ta bulunan 278 cadde ismi sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Sınıflandırma sonucunda cadde isimlerinin en önemli kaynağı olarak kişi adları belirginleşmektedir. Adları caddelere verilen kişilerin en önemli niteliklerinden birinin, Sivas’ın yerel kültürü ile ulusal kültür arasında bir bağ işlevi üstlenmeleri olduğu saptanmıştır. Böylelikle cadde adlarının da katkısı ile biçimlenen kent belleğinde, ulusal bütünün bir parçası olmaya dair fikirlerin daima muhafaza edildiği görülür. Kişi adları dışında çevresel faktörler, tarihi temalar, kentler ve meslekler de bu sınıflandırmada belirginleşen gruplar olarak kent belleğine dair verileri içerir. Ayrıca cadde adları üzerinden yaşatılan kimlik bilincinde; yatırlardan âşıklara uzanan sembollerle halk kültürünün de önemli bir yer tuttuğu saptanmıştır.

Kaynakça

  • Acaroğlu, M. T. (2006). Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu. Ankara: TTK.
  • Aksan, D. (1974). Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı: Belleten, 21(22), 185-193.
  • Aksan, D. (1979). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileri İle Dilbilim III. Cilt. Ankara: TDK.
  • Aliağaoğlu, A. ve Uzun, A. (2011). Şehirsel Toponimi (Hodonimi): Türkiye İçin Bir Tipoloji Denemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(2), 123-133.
  • Assmann, J. (2015). Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı Hatırlama ve Politik Kimlik. (A. Tekin, Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
  • Başaran, U. (2019). Kültür Taşıyıcısı Olarak Sivas’ta Kullanılan Yöresel İkilemeler. Sivas Kongresi’nin 100. Yılında Her Yönüyle Sivas Uluslararası
  • Sempozyumu, (s. 87-102). Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
  • Başgöz, İ. (1976). İnsan Adları ve Toplum. Türk Dili, XXXIII(294), 164-170.
  • Boyraz, Ş. (2003). İletişim Açısından Sivas’ta Ticarî İşletme Adları. Millî Folklor, 15(60), 141-160.
  • Connerton, P. (2012). Modernite Nasıl Unutturur. (K. Kelebekoğlu, Çev.), İstanbul: Sel.
  • De Bres, K. (1990). English Villige Street Names. Geographical Review, 80(1). 56-67.
  • Durbilmez, B. ve Tekin, F. (2014). Nevşehir Yöresi Yerleşim Adları Üzerine Bir Değerlendirme. folklor/edebiyat, 20(77), 113-132.
  • Eren, H. (2010). Yer Adlarımızın Dili. Ankara: TDK.
  • Eyice, S. (1965). İstanbul’un Mahalle ve Semt Adları Hakkında Bir Deneme. Türkiyat Mecmuası, 14, 199– 216.
  • Gönen, S. (2004). Anadolu’da Yer Adlarına Bağlı Olarak Oluşan Efsaneler Üzerine İncelemeler. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.
  • Halbwachs, M. (2017). Kolektif Hafıza. (B. Barış, Çev.), Ankara: Heretik.
  • Işıkhan, T. (2010). Hikâyesi ve Efsaneleriyle Gaziantep Semtleri. İstanbul: IQ Kültür Sanat.
  • Küçüktuncer, M. (2020). Gazipaşa İlçesi (Antalya) Yer Adlarının Halkbilim Açısından İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
  • Oğuz, M. Ö. (2019). Paldır Kültür Kentleşmeler. Ankara: Geleneksel.
  • Ong, W. J. (2012). Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. (S. P. Banon, Çev.), İstanbul: Metis.
  • Örnek, S. V. (1975). Türk Folklorunda Ad Seçme ve Ad Koyma. Boğaziçi Üniversitesi Halk Bilim Yıllığı, (s. 101-112). İstanbul: Boğaziçi.
  • Örnek, S. V. (2000). Türk Halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Özdemir, N. (2012). Kültür Ekonomisi ve Yönetimi (Seçki). Ankara: Hacettepe.
  • Özsemerci, S. (2019). Çorum İli Yer Adlarının Halkbilimsel Açıdan İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bozok Üniversitesi.
  • Sakaoğlu, S. (1979). Türkçede Soyadları. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırmaları Dergisi, Ahmet Cafeoğlu Özel Sayısı, 375-422.
  • Sakaoğlu, S. (1984). İnsan Adlarından Kaynaklanan Yer Adlarımız. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, (s. 259-264). Ankara: Başbakanlık Basımevi.
  • Sakaoğlu, S. (2001). Türk Ad Bilimi I: Giriş. Ankara: TDK.
  • Yıldırım, D. (1984). Coğrafyadan Vatana Geçiş ve Vatan ile Göç Ediş Problemi. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, (s.157-168). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Articles
Yazarlar

Adil Çelik 0000-0002-5347-3579

Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 45 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Çelik, A. (2021). KENT BELLEĞİNİN YANSIMA ALANI OLARAK CADDE ADLARI: SİVAS ÖRNEĞİ. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 45(2), 117-132.