Araştırma Makalesi
Yıl 2021,
Cilt: 45 Sayı: 2, 147 - 176, 22.12.2021
Öz
Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının dijital bağımlılığının akademik başarıya etkisinin belirlenmesidir. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formu ve Dilci (2019) tarafından geliştirilen ve kullanılan 40 maddeden oluşan Dijital Bağımlılık Ölçeğinden yararlanılmıştır. Öğretmen adaylarının dijital bağımlılıkları ve bu bağımlılığı etkileyen faktörlerin akademik başarıyı nasıl etkilediğine, Dijital Bağımlılık Ölçeği’ nin barındırdığı faktörler ve arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Araştırma, 2019-2020 eğitim öğretim yılı Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ nde öğrenim gören Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü, Türkçe Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği bölümlerindeki toplam 216 öğretmen adayından veriler toplanmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama deseni ve ölçeğin faktörleri arasındaki ilişkileri ve akademik başarı ile olan ilişkiyi bulmak amacıyla Yapısal Eşitlik Modelinden (YEM) Yol Analizi (Path Analizi) kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS (25.0) paket programı ve AMOS 25 programından yararlanılarak analiz edilmiştir.
Araştırmada dijital bağımlılığın düşük benlik algısı, dürtüsellik, yoksunluk, düşük performans, sosyal izolasyon ve not ortalaması faktörlerini nasıl etkilemekte olduğunu Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile model üzerinden gösterilerek diyagramı oluşturulmuştur ve aralarındaki ilişki yönüne bakılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde not ortalaması faktörü haricindeki diğer faktörlerin (düşük benlik algısı, dürtüsellik, yoksunluk, düşük performans, sosyal izolasyon) pozitif yönlü; ancak not ortalaması faktörünün negatif yönlü ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdağ, M., & Cıngı, M. (2012). İnternet ve sosyal medyanın çocukların oyun alışkanlıklarına etkisi. II. Uluslararası İletişim Sempozyumu (s. 681-700). Kırgızistan: Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları.
- Aktan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421.
- Akyüz, A., & Kürtüncü, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinde siber zorbalık/ siber mağduriyet davranışları ve internet saldırganlık düzeyleri -Zonguldak örneği. Uluslararası Eğitimde Güncel Sorunlar Ve Teknoloji Bağımlılığı Kongresi (s. 82-92). İstanbul: Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları.
- Alat, K. (1999). İnternet bağımlılığı: gerçek mi? kurgu mu? Türk Psikoloji Bülteni (13), 18.
- Altundağ, Y., Yandı, A., & Ünal, A. (2019). Uygulama temelli akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin Türk kültürüne uyarlama çalışması. Sakarya University Journal of Education, 261-281.
- Anderson, K. J. (2001). Internet use among college students: an exploratory study. Journal Of American College Health, 50(1), 21-26.
- Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psıkıyatrıde Güncel YaklașımlarCurrent Approaches In Psychıatry , 55-67.
- Arslan, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES) , 4(7), 27-41.
- Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M., & Çetinkaya, A. (2015, Yaz Dönemi). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. Uluslararası Hakemli İletişim Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (8), 34-58.
- Atalay, G. E. (2018). Dijital çağda marshall McLuhan’ ı yeniden düşünmek: bir uzantı ve ampütasyon olarak yeni medya teknolojileri. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 27-48.
- Aydın, F. (2017, Aralık). Teknoloji bağımlılığının sınıf ortamında yarattığı sorunlara ilişkin öğrenci görüşleri . Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü .
- Babaoğlan, E. (2017). Yozgat’ta öğrenci başarısı: başarı engelleri ve başarıyı artırmak için yapılabilecekler . Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 568-581.
- Barış, Y. İ., Şahin, A. A., Kalyoncu, F., & (Editörler). (1994). Sigara ve sağlık (1. Basım). İstanbul: Meb.
- Bozkurt, A. (2014). Homo ludens: dijital oyunlar ve eğitim . Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-21.
- Buren, A. v. (2012, Ekim 16). Socıal medıa a communıcatıon tool for employer attractiveness criteria in the employer branding concept: an exploratory study. Master Thesıs. The Netherlands: University of Twente.
- Bülbül, H., Tunç, T., & Aydil, F. (2018). Üniversite öğrencilerinde oyun bağımlılığı: kişisel özellikler ve başarı ile ilişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 11(3), 97-111.
- Cengizhan, C. (2003). Bilgisayar ve ınternet bağımlılığı. IX. Türkiye'de İnternet Konferansı Dergisi, 1-12.
- Ciba, B. (2018). Üniversite öğrencileri arasında sosyal medya kullanımı ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Lefkoşe: Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı .
- Çavuş, S., Ayhan, B., & Tuncer, M. (2016). Bilgisayar oyunları ve bağımlılık: üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(43), 265-289.
- Çolak, A. (2016). Gönüllüler aynası bağımlılar dünyası (1. Basım). İstanbul: İlbay Matbaa.
- Coşkun, T. K., & Filiz, O. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital oyun bağımlılığına yönelik farkındalıkları. The Turkısh Journal On Addıctıons, 6(2), 239-267.
- Dilci, T. (2015). Dijital diyet zamanı (1. Basım). Kayseri: Geçit Yayıncılık.
- Dilci, T. (2019). A study on validity and reliability of digital addiction scale for 19 years or older. Universal Journal of Educational Research, 7(1), 32-39.
- Dinçer, S. (2008). Computer educatıon and ınstructıonal technology department students' faılure reasons (Cukurova sample). 2021 tarihinde researchgate.net: https://www.researchgate.net adresinden alındı
- Doğan, A. (2013, Haziran). İnternet bağımlılığı yaygınlığı. Yüksek Lİsans Tezi. İzmir.
- Doğusoy, B., & İnal, Y. (2006). Çok kullanıcılı bilgisayar oyunları ile öğrenme. VII. Ulusal Fen bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara.
- Dost, A., Aktaş, E., & Esin, M. N. (2018). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı ile akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası Eğitimde Güncel Sorunlar Ve Teknoloji Bağımlılığı Kongresi (s. 171-180). İstanbul: Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları.
- Drummond, A., & Sauer, J. (2014, Nisan). Video-games do not negatively ımpact adolescent academic performance in science, mathematics or reading. Plos One , 9(4), 1-5.
- Durak, E. Ş., & Durak, M. (2018). “Çevrim içi hayat” mı “gerçek hayat” mı? internet bağımlılığını kontrol etmede psikolojik stratejiler . Uluslararası Eğitimde Güncel Sorunlar Ve Teknoloji Bağımlılığı Kongresi (s. 72-82). İstanbul: Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları.
- Erjem, Y., & Çağlayandereli, M. (2006, Mayıs). Televizyon ve gençlik: yerli dizilerin gençlerin model alma davranışı üzerindeki etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 15-30.
- Fidan, H. (2016). Mobil bağımlılık ölçeği'nin geliştirilmesi ve geçerliliği: bileşenler modeli yaklaşımı. Addıcta: The Turkısh Journal On Addıctıons, 3(3), 433-469.
- Güngör, A. B., & Koçak, O. (2020). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme davranışı arasındaki ılişkinin ıncelenemesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(2), 397-419.
- Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı: bir alan çalışması. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175
- Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 5668.
- İlhan, V., & Ulusoy, A. (2013, Mayıs). Televizyon bağımlılığı ve izleyici: tv izlememek mümkün mü? The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 1127-1154.
- İnandı, T., & Akyol, İ. (2001, Mart). Bilgisayar kullanımı ile ilgili sağlık sorunları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 1-5.
- İnce, S. (2000). Küreselleşme sürecinde bilgi toplumu ve dijital kentler: Avrupa birliği örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
- Irmak, A. Y., & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi , 27(2), 128-137.
- Karaca, M. (2007). Sosyolojik bir oldu olarak internet gençliği: Elazığ örneği. Doktora Tezi. Elazığ.
- Karagöz, K. (2013). Yeni medya çağında dönüşen toplumsal hareketler ve dijital aktivizm hareketleri . İletişim Ve Diplomasi, 131-193.
- Kayri, M., & Günüç, S. (2016). Yüksek ve düşük sosyoekonomik koşullara sahip öğrencilerin internet bağımlılığı açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Addıcta: The Turkısh Journal On Addıctıons, 3(2), 165-183.
- Kırık, A. M., (2013). Gelişen web teknolojileri ve sosyal medya bağımlılığı, sosyallaşen birey sosyal medya araştırmaları “sosyalleşen birey”. Büyükaslan, A. & Kırık, A. M. (Editörler), Konya.
- Korucu, A. T., & Usta, E. (2016). The analysis of new generation mobile device dependencies of students in faculty of education . Participatory Educational Research (PER), 3(1), 22-29.
- Kuşay, Y. (2013). Sosyal medya ortamı olarak facebookun çekiliği ve ergenlerde bağımlılık düzeyi. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Mehduhoğlu, H. B., & Tanhan, F. (2013). Üniversite öğrencilerinin akademik başarilarini etkileyen örgütsel faktörler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 106-124.
- Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z., & Razak Özdinçler, A. (2018). The negative effects of digital technology usage on children’s development and health. The Turkısh Journal On Addıctıons, 5(2), 227‒247.
- Nunn, L. M. (2014, Nisan). Defining student success: the role of school and culture. America: Rutgers Univercity Press.
- Ögel, K. (2001). İnsan ,yaşam ve bağımlılık / tartışmalar ve gerçekler. İstanbul: IQ Kültür Sanat.
- Ögel, K. (2018). Bağımlı aileleri için rehber kitap (3. Baskı b.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Sharif, I., & Sargent , J. (2006). Association between television, movie, and video game exposure and school performance. Pediatrics, 1061-1070 .
- Shaw, M., & Black, D. (2008). Internet addiction: definition, assessment,epidemiology and clinical management. CNS Drugs, 22(5), 353-365.
- Şahin, M. C. (2009). Yeni bin yılın öğrencilerinin özellikleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 155-172.
- Tarhan, N., & Nurmedov , S. (2017). Bağımlılık sanal vaya gerçek (5. Baskı b.). İstanbul: Timaş Yayınları.
- Weinstein, A., & Lejoyeux, M. (2010). Internet addiction or excessive ınternet use. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 1-7.
- Wright, J. (2011). The effects of video game play on academic performance . Modern Psychological Studies , 17(1), 37-44.
- Xu, J. (2015). Investigating factors that influence conventional distraction and techrelated distraction in math homework. Computers & Education, 304-314.
- Yedig, S., & Akman, H. (2002). İnternet çağında gazetecilik. V. Ersan içinde, İnternet Çağında Gazetecilik (1. Basım , s. 7-9). İstanbul: Metis Yayınları.
- Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık . The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 9(2), 130-144.
- Yılmaz, B. (2019, Ekim). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen ve yöneticilerin dijital bağımlılık düzeylerinin incelenmesi: Ankara ili Çankaya ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
- Young, K. S. (1996). Internet addıctıon: the emergence of a new clınıcal dısorder. Published in CyberPsychology and Behavior, 1(3), 237-244.
Toplam 60 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 45 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.