Öz
Tarihi süreç içerisinde Proto-Türklerin yaşadığı dönemlerden günümüze kadar geçen zaman diliminde Türk kültürü için hayvan figürü önemli bir yer edinmiştir. Bu hayvanlara hem sembolik, hem de mitolojik olarak birçok anlam yüklemiştir. Tüm bunların neticesinde bu hayvan figürlerini, gerek realist bir şekilde gerekse stilize ederek birçok obje üzerinde kullanmış ve hayatının her alanına sokmuştur. Bu hayvanlar arasında yer alan keçi figürü de kültür içerisindeki önemli hayvan motiflerinden biri olmuştur. Hayatını sürdürmesinde önemli bir yere sahip olan bu hayvandan, zaman içerisinde korkmuş, saygı duymuş ve yüceltmiştir. Tüm bunların bir sonucu olarak hem estetik yapısından faydalanmış hem de onun vasıtasıyla korunacağına inanmıştır. Bu özellikleri itibariyle de keçi figürü, Türk sanatı içerisinde önemli bir yer edinmiştir. Mağara duvarlarından seramik kaplara, anıtlarda kullanılan damgalardan çadır payalarına, sözlü edebi eserlerden resim sanatına kadar tüm sanat alanında kullanılmıştır.
Bu çalışmamızda ise her dönemde kullanılmış ve farklı sanat dallarına konu olmuş keçi figürünün, Anadolu kırsalında kullanımı ve barındırdığı sembolik anlamlar, örnekleri ile beraber sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Büyükçanga, H.Hilal (2006). Anadolu Selçuklu Seramiklerinde Figürlerin Dili ve Resim Eğitimi Açısından İncelenmesi, (Basılmamış Yüksel Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Çoruhlu, Y. (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Çoruhlu, Y. (2019a). Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi I. Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Çoruhlu, Y. (2019b). Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi II. Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Dalkıran, A. Vd. (2019). Türk Kültüründe Keçinin Yeri ve Mehmet Başbuğ Resimlerindeki Yansımaları, Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.22, s.25-35.
- Demir, N. (2008). Elik Keçisi Efsanesi ve Beşikdüzü, Beşikdüzü Belediyesi, Trabzon.
- Kalafat, Y. (2015). Türk Kültürlü Halkların Halk İnançlarında Geçmişten Günümüze Kişioğlu, Berikan Yayınları, Ankara.
- Kalafat, Y. (2012). Türk Kültürlü Halklarda Mitler, Berikan Yayınları, Ankara.
- Kalafat, Y. (2016). Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Berikan Yayınları, Ankara.
- Kıştan, M. (2022). Ortaçağ Metinlerinde Minyatürlerin Sembolik Anlamları (Oğuznâme Ve Şehnâme Örneği), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Görsel Kültür A.B.D, Edirne.
- Mülayim, S. (1994). Kuzeyde Geyik Kültü Ve Hayvan Üslubunun Doğuşu, Sanat Tarihi Dergisi, VII, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İzmir.
- Özkartal, M. (2002). Hayvan Sembolizmine Genel Bir Bakış (Dede Korkut Kitabından Örnekler). Milli Folklor Dergisi, 94, 58-71.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat Sosyolojisi |
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 47 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.