Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

10. SINIF FELSEFE DERS KİTABININ KÖK DEĞERLER AÇISINDAN İNCELEMESİ

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 2, 125 - 134, 30.12.2024

Aysel Arslan , Mevlüde Arslan

Öz

Değerler, bir toplumu ayakta tutan, kimliğini oluşturan, bireylere referans olan, toplumsal birlik ve beraberliği sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Günümüzde dünyanın birçok ülkesinde değişen yaşam şartları, teknolojinin etkisi, savaşlar, göçler vb. birçok unsurdan dolayı toplumlar sahip oldukları değerleri korumakta zorlanmaktadır. Değerler geçmişten günümüze kadar toplumsal yaşam içinde öğrenilmesine karşın artık bu yeterli olmamaktadır. Bu durumda da eğitim kurumlarında değerler eğitiminin verilmesi zorunlu hale gelmiştir. Eğitim bireyin insani ve toplumsal değerler kazandırılmasında aracı rolü üstlenmektedir. Değerler eğitimi Türkiye’de 2000’lerden sonra başlanarak farklı derslerde konuların içinde verilmiştir. Daha sonra değerler 10 kök değer (adalet, sevgi, saygı, sorumluluk, dürüstlük, vatanseverlik, yardımseverlik, öz-denetim, sabır ve dostluk) olarak belirlenmiş ve kitaplarda bu değerlerin bulunması talep edilmiştir. Bu çalışmada 10. sınıf felsefe ders kitabında hangi kök değerlerin yer aldığı, metinlerdeki sıklık durumunun belirlenerek yüzde ve frekans olarak verilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yapılarak incelenmiştir. İnceleme yapılırken kök değerlerle ilişkili kavram ve davranışlar dikkate alınarak veriler elde edilmiştir. Kitap içerisinde yer alan metinler tek tek ele alınmış ve elde edilen verilerin frekans analizleri yapılıp yüzdeleri hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ders kitabında en fazla yer verilen kök değerin “Adalet” ve en az yer verilen kök değerin “Sabır” olduğu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Felsefe Felsefe Ders Kitabı Kök Değerler

Etik Beyan

Bu çalışmada etik ihlal yapılmamıştır.

Kaynakça

  • Althof, W., & Berkowitz, M. W. (2006). Moral education and character education: Their relationship and roles in citizenship education. Journal of Moral Education, 35(4), 495-518. https://doi.org/10.1080/03057240601012204
  • Arslan, A., & Turan, F. (2024). 8. sınıf Türkçe ders kitabının kök değerler açısından incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 15(29), 105-130. https://doi.org/10.58689/eibd.1429452
  • Aydın, E. (2021). Yedi iklim Türkçe öğretim seti ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 185-195. https://doi.org/10.48066/10.48066/kusob.1006260
  • Becher, T. (1994). The significance of disciplinary differences. Studies in Higher Education, 19(2), 151-161. https://doi.org/10.1080/03075079412331382007
  • Boelen, C., & Woollard, B. (2009). Social accountability and accreditation: A new frontier for educational institutions. Medical Education, 43(9), 887-894. https://doi.org/10.1111/j.1365-2923.2009.03413.x
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri (34th edition). Ankara: Pegem.
  • Callinicos, A. (2004). Making history: Agency, structure, and change in social theory (Vol. 3). Leiden: Brill.
  • Cengiz, C. A. (2023). Ortaöğretim 10. sınıf felsefe ders kitabı. Ankara: Bilim ve Kültür.
  • Durakoğlu, A., & Zabun, B. (2022). Felsefe ders kitabının değerler açısından incelenmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences (JOSHAS), 1441-1445. http://dx.doi.org/10.29228/JOSHAS.65817
  • Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
  • Ersoy, F., & Sahin, T. (2012). Examination of social studies textbooks in terms of approaches of values education. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(2), 1547-1558.
  • Friedman, B. M. (2017). The moral consequences of economic growth. In Markets, morals, and religion (pp. 29-42). London: Routledge.
  • Hansen, D. T. (2008). Values and purpose in teacher education. In Handbook of research on teacher education: Enduring questions in changing contexts, 3. London: Routledge.
  • Kaymakcan, R., & Meydan, H. (2016). Ahlak değerler ve eğitimi. (2nd edition). İstanbul: Dem.
  • Kerschenstainer, G. (1977). Karakter kavramı ve terbiyesi (Çev. H. Fikret Kanad). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kızıler, H., & Canikli, İ. (2018). Değerler eğitimi (3rd edition). Karabük: Deneme.
  • Kluckhohn, C. (1951). Values and value-orientations in the theory of action: An exploration in definition and classification. In Toward a general theory of action (pp. 388-433). Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/harvard.9780674863507.c8
  • Köksal, K., Yaylacı-Kılıç, Z., Yel, Ü., Erbaş, S., & Kılcan, B. (2022). Sosyal bilgiler ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 74-87. https://doi.org/10.48174/buaad.52.1
  • Küçükoğlu, A., Albayrak, F., & Serin, N. (2020). Değerler eğitimi bağlamında Türkçe dersi: Program ve ders kitaplarının karşılaştırmalı incelenmesi. Ana Dili Eğitim Dergisi, 8(4), 1499-1518. https://doi.org/10.16916/aded.797893
  • Lickona, T. (2009). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. NY: Bantam.
  • MEB (2010). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı ilk ders konulu genelge (B.08.0.TTK.072.02.00), T.C. Resmî Gazete, 08 Eylül.
  • Meço, G. ve Coştu, F. (2023). Fizik ders kitaplarinin değerler eğitimi açisindan incelemesi. Asya Araştırmaları, 7(24), 97-108. https://doi.org/10.31455/asya.1251341
  • Meydan, H. (2014). Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108.
  • Meyer, J. W. (1977). The effects of education as an institution. American Journal of Sociology, 83(1), 55-77. https://doi.org/10.1086/226506
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications.
  • Muç, K., & Pamuk, A. (2020). Tarih ders kitaplarında değerler ve değer aktarım yaklaşımları. Turkish History Education Journal, 9(2), 532-548. https://doi.org/10.17497/tuhed.793708
  • Özay Köse, E., & Gül, Ş. (2020). Ortaöğretim 9. Ve 10. sınıf biyoloji ders kitaplarında yer alan değerler. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (6), 35-45. https://doi.org/10.21733/ibad.635316
  • Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (8), 178-192. https://doi.org/10.21733/ibad.715132
  • Pinto, L. E., McDonough, G. P., & Boyd, D. (2011). High school philosophy teachers’ use of textbooks: Critical thinking or teaching to the text? Journal of Curriculum and Instruction, 5(2), 45-78. https://doi.org/10.3776/joci.2011.v5n2p45-78
  • Rodríguez‐Pose, A., & Storper, M. (2006). Better rules or stronger communities? On the social foundations of institutional change and its economic effects. Economic Geography, 82(1), 1-25. https://doi.org/10.1111/j.1944-8287.2006.tb00286.x
  • Sözen, Y. (2021). İstiklal Marşı’nın ilköğretim Türkçe dersi öğretim programında yer alan kök değer ve temalar açısından incelenmesi. İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Sempozyumunda sunuldu, Pamukkale. https://hdl.handle.net/11499/45962
  • Teker, D., & Ellez, A. M. (2022). Ortaöğretim matematik ders kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 1083-1098. https://doi.org/10.51460/baebd.1184216
  • Turan, O., & Duman, B. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki öğretici metinlerin kök değerler bağlamında incelenmesi. RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(35), 265-287. https://doi.org/10.29000/rumelide.1346206
  • Topal, Y. (2019). Değerler eğitimi ve on kök değer. Mavi Atlas, 7(1), 245-254. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.543521
  • Uçar, Z. T., & Akdoğan, E. N. (2009). 6-8. sınıf öğrencilerinin ortalama kavramına yüklediği anlamlar. İlköğretim Online, 8(2), 391-400.
  • Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high schools of Tennessee. Tennessee State University.
  • Yalar, T., & Yelken, T. Y. (2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 79-98.
  • Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi: Eğitimde yeni ufuklar. (3rd edition). Ankara: Akçağ.

REVIEW OF THE 10TH GRADE PHILOSOPHY TEXTBOOK IN TERMS OF ROOT VALUES

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 2, 125 - 134, 30.12.2024

Aysel Arslan , Mevlüde Arslan

Öz

Values are one of the most important elements that keep a society up, form its identity, serve as a reference for individuals, and ensure social unity and solidarity. Nowadays, in many countries of the world, societies have difficulty in preserving the values they have due to many factors such as changing living conditions, the impact of technology, wars, migrations, etc. Although values have been learned in social life from past to present, this is no longer sufficient. In this case, it has become mandatory to provide values education in educational institutions. Education plays a mediating role in imparting human and social values to the individual. In Türkiye, values education has been included in different courses since the 2000s. Then, the values were determined as 10 root values (justice, love, respect, responsibility, honesty, patriotism, helpfulness, self-control, patience and friendship) and these values were requested to be included in the textbooks. In this study, it is aimed to determine which root values are included in the 10th grade philosophy textbook and their frequency in the texts and to present them as percentages and frequencies. This study was examined by document analysis, which is one of the qualitative research methods. While conducting the analysis, data was obtained by taking into account the concepts and behaviors related to root values. The texts in the textbook were examined one by one, and the obtained data were analyzed for frequency and their percentages were calculated. As a result of the research, it was found that the most mentioned root value in the textbook was "Justice" and the least included root value was "Patience".

Anahtar Kelimeler

Philosophy Philosophy Textbook Root Values

Kaynakça

  • Althof, W., & Berkowitz, M. W. (2006). Moral education and character education: Their relationship and roles in citizenship education. Journal of Moral Education, 35(4), 495-518. https://doi.org/10.1080/03057240601012204
  • Arslan, A., & Turan, F. (2024). 8. sınıf Türkçe ders kitabının kök değerler açısından incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 15(29), 105-130. https://doi.org/10.58689/eibd.1429452
  • Aydın, E. (2021). Yedi iklim Türkçe öğretim seti ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 185-195. https://doi.org/10.48066/10.48066/kusob.1006260
  • Becher, T. (1994). The significance of disciplinary differences. Studies in Higher Education, 19(2), 151-161. https://doi.org/10.1080/03075079412331382007
  • Boelen, C., & Woollard, B. (2009). Social accountability and accreditation: A new frontier for educational institutions. Medical Education, 43(9), 887-894. https://doi.org/10.1111/j.1365-2923.2009.03413.x
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri (34th edition). Ankara: Pegem.
  • Callinicos, A. (2004). Making history: Agency, structure, and change in social theory (Vol. 3). Leiden: Brill.
  • Cengiz, C. A. (2023). Ortaöğretim 10. sınıf felsefe ders kitabı. Ankara: Bilim ve Kültür.
  • Durakoğlu, A., & Zabun, B. (2022). Felsefe ders kitabının değerler açısından incelenmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences (JOSHAS), 1441-1445. http://dx.doi.org/10.29228/JOSHAS.65817
  • Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
  • Ersoy, F., & Sahin, T. (2012). Examination of social studies textbooks in terms of approaches of values education. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(2), 1547-1558.
  • Friedman, B. M. (2017). The moral consequences of economic growth. In Markets, morals, and religion (pp. 29-42). London: Routledge.
  • Hansen, D. T. (2008). Values and purpose in teacher education. In Handbook of research on teacher education: Enduring questions in changing contexts, 3. London: Routledge.
  • Kaymakcan, R., & Meydan, H. (2016). Ahlak değerler ve eğitimi. (2nd edition). İstanbul: Dem.
  • Kerschenstainer, G. (1977). Karakter kavramı ve terbiyesi (Çev. H. Fikret Kanad). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kızıler, H., & Canikli, İ. (2018). Değerler eğitimi (3rd edition). Karabük: Deneme.
  • Kluckhohn, C. (1951). Values and value-orientations in the theory of action: An exploration in definition and classification. In Toward a general theory of action (pp. 388-433). Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/harvard.9780674863507.c8
  • Köksal, K., Yaylacı-Kılıç, Z., Yel, Ü., Erbaş, S., & Kılcan, B. (2022). Sosyal bilgiler ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 74-87. https://doi.org/10.48174/buaad.52.1
  • Küçükoğlu, A., Albayrak, F., & Serin, N. (2020). Değerler eğitimi bağlamında Türkçe dersi: Program ve ders kitaplarının karşılaştırmalı incelenmesi. Ana Dili Eğitim Dergisi, 8(4), 1499-1518. https://doi.org/10.16916/aded.797893
  • Lickona, T. (2009). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. NY: Bantam.
  • MEB (2010). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı ilk ders konulu genelge (B.08.0.TTK.072.02.00), T.C. Resmî Gazete, 08 Eylül.
  • Meço, G. ve Coştu, F. (2023). Fizik ders kitaplarinin değerler eğitimi açisindan incelemesi. Asya Araştırmaları, 7(24), 97-108. https://doi.org/10.31455/asya.1251341
  • Meydan, H. (2014). Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108.
  • Meyer, J. W. (1977). The effects of education as an institution. American Journal of Sociology, 83(1), 55-77. https://doi.org/10.1086/226506
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications.
  • Muç, K., & Pamuk, A. (2020). Tarih ders kitaplarında değerler ve değer aktarım yaklaşımları. Turkish History Education Journal, 9(2), 532-548. https://doi.org/10.17497/tuhed.793708
  • Özay Köse, E., & Gül, Ş. (2020). Ortaöğretim 9. Ve 10. sınıf biyoloji ders kitaplarında yer alan değerler. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (6), 35-45. https://doi.org/10.21733/ibad.635316
  • Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (8), 178-192. https://doi.org/10.21733/ibad.715132
  • Pinto, L. E., McDonough, G. P., & Boyd, D. (2011). High school philosophy teachers’ use of textbooks: Critical thinking or teaching to the text? Journal of Curriculum and Instruction, 5(2), 45-78. https://doi.org/10.3776/joci.2011.v5n2p45-78
  • Rodríguez‐Pose, A., & Storper, M. (2006). Better rules or stronger communities? On the social foundations of institutional change and its economic effects. Economic Geography, 82(1), 1-25. https://doi.org/10.1111/j.1944-8287.2006.tb00286.x
  • Sözen, Y. (2021). İstiklal Marşı’nın ilköğretim Türkçe dersi öğretim programında yer alan kök değer ve temalar açısından incelenmesi. İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Sempozyumunda sunuldu, Pamukkale. https://hdl.handle.net/11499/45962
  • Teker, D., & Ellez, A. M. (2022). Ortaöğretim matematik ders kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 1083-1098. https://doi.org/10.51460/baebd.1184216
  • Turan, O., & Duman, B. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki öğretici metinlerin kök değerler bağlamında incelenmesi. RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(35), 265-287. https://doi.org/10.29000/rumelide.1346206
  • Topal, Y. (2019). Değerler eğitimi ve on kök değer. Mavi Atlas, 7(1), 245-254. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.543521
  • Uçar, Z. T., & Akdoğan, E. N. (2009). 6-8. sınıf öğrencilerinin ortalama kavramına yüklediği anlamlar. İlköğretim Online, 8(2), 391-400.
  • Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high schools of Tennessee. Tennessee State University.
  • Yalar, T., & Yelken, T. Y. (2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 79-98.
  • Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi: Eğitimde yeni ufuklar. (3rd edition). Ankara: Akçağ.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Uygulamalı Sosyoloji, Program Değerlendirmesi ve Sosyal Etki Değerlendirmesi
Bölüm Articles
Yazarlar

Aysel Arslan 0000-0002-8775-1119

Mevlüde Arslan 0009-0000-0433-6116

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 30 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 23 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 48 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Arslan, A., & Arslan, M. (2024). REVIEW OF THE 10TH GRADE PHILOSOPHY TEXTBOOK IN TERMS OF ROOT VALUES. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48(2), 125-134.
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons Lisansı 
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.