KOVİD-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE ÇOK SATAN ÇOCUK KİTAPLARINDA YER ALAN OYUNLARIN İNCELENMESİ
Yıl 2022,
Cilt: 46 Sayı: 2, 205 - 217, 30.12.2022
Bedriye Çelik
,
Saniye Kangal
Öz
Bu çalışmanın amacı pandemi döneminde çevrimiçi satış yapan kitap satış sitelerinde yer alan en çok satan 100 resimli çocuk kitabının içerisindeki öykülerde yer alan çocuk oyunlarının Piaget, Parten ve Smilansky’in oyun kuramları açısından değerlendirilmesidir. Çalışmanın evrenini çevrimiçi satış yapan tüm kitap satış sitelerinde yer alan resimli çocuk kitapları oluştururken örneklemi ise bu sitelerde en çok satan 100 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. İncelenen kitaplardaki veriler alanyazındaki çalışmalar değerlendirilerek oluşturulan “ Kitap İnceleme Formu” ile değerlendirilmiştir. Bu form genel bilgiler ve oyun kuramları olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Formun genel bilgiler kısmında kitabın adı, yazarı, resimleyeni, yayınevi gibi kitaba ait bilgiler bulunurken, oyun kuramları kısmında ise Piaget, Parten ve Smilansky’in oyun kuramları ve bu kuramların alt başlıkları bulunmaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. İçerik analizi yapılırken MAXQDA programı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda çevrimiçi satış yapan kitap satış sitelerinde en çok satan 100 çocuk kitabının 56 tanesinde çocuk oyunlarının yer aldığı saptanmıştır. Elde edilen bilgiler okul öncesi dönem çocuk edebiyatı ve oyun kuramları bağlamında tartışılmıştır.
Kaynakça
- Ahmad, S., Ch, A. H., Batool, A., Sittar, K., ve Malik, M. Play and Cognitive Development: Formal Operational Perspective of Piaget's Theory. Journal of Educationand Practice.2006: 7(28); 72-79. https://eric.ed.gov/?id=EJ1118552 adresinden erişilmiştir.
- Ateş, S., ve Aktaş, N. Duygu Durumlarının Farklılaştığı Resimli Çocuk Kitaplarına Yönelik Okuyucu Tepkilerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.2020; 6(3): 726-745. doi.org/10.31592/aeusbed.742584
- Bergen D. (2014) Theoretical Perspectives On Play And Learning.Brooker, E., Blaise, M., ve Edwards, S. (Eds.). SageHandbook Of Play And Learning In Early Childhood.London: Sage.
- Bilir Ş., Dönmez B., (1995) Hastanede Oyun-Yaş Gruplarına Göre Hastanede Yatan Çocuklar, Çocuk ve Hastane, 2. Baskı. (s.65- 78) Ankara: Sim Matbaacılık.
- Chien, M. Y. G.(1995) Thematic Fantasy Play Training With Preschool Children (Doctoral Dissertation). Proquest Dissertations and Theses veritabanından ulaşılmıştır (Yayın No: 9611657)
- Çiftçi, F. Çocuk Edebiyatında Yaş Gruplarına Göre Kitaplar Ve Özellikleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013 1(1); 125-137. https://dergipark.org.tr/en/pub/anemon/issue/1835/22367 adresinden erişilmiştir.
- Erdem, A. Ü., Aydos, E. H., ve Çoban, A. Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Olumsuz Duygular Ve Karakterlerin Kullandığı Baş Etme Stratejileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.2017;17(2): 914-931. doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326606
- Fang, Z. Illustrations, Text, And The Child Reader: What Are Pictures İn Children's Story Books For?. Reading Horizons: A Journal of Literacy and Language Arts.1996: 37(2); 3. https://scholarworks.wmich.edu/reading_horizons/vol37/iss2/3/ adresinden erişilmiştir.
- Frost, J. L. (2010). A History Of Children's Play And Play Environments: Toward A Contemporary Child-Saving Movement. [e- kitap sürümü]. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=D8iNAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=6.%09Frost,+J.+L.+A+History+Of+Children%27s+Play+And+Play+Environments:+Toward+A+Contemporary+Child-Saving+Movement.+New+York:+Routledge%3B2010.Chapter+1,Early+Historical+Views+on+Children%E2%80%99s+Play%3B+p9-33&ots=hcQWiaPAnR&sig=YN4YlrMmKNyRFiZ3-UrIIFFZljQ&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false adresinden erişilmiştir.
- Gmitrova, V., Podhajecká, M., andGmitrov, J. Children’s Play Preferences: Implications For The Preschool Education. Early Child Development AndCare. 2009: 179(3); 339-351. https://doi.org/10.1080/03004430601101883
- Güçlü İ. Bölüm 4; Örnekleme..Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.(ss. 90)Ankara: Nobel Yayınları.
- Jones, M. (2001). Oyun ve Çocuk. Çev., Ayda Çayır. İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
- Kırman, A. Çocuk Kitaplarında Oyun Ve Oyuncak Kavramının İncelenmesi (Doktora Tezi). Ankara; Hacettepe Üniversitesi;2019. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/7536 adresinden erişilmiştir.
- Martinez, M., ve Harmon, J. M. Picture/Text Relationships: An İnvestigation Of Literary Elements İn Picture Books. Literacy Research And Instruction.2012: 51(4); 323-343. https://doi.org/10.1080/19388071.2012.695856
Mellou, E. Play Theories: A Contemporary Review. Early Child Development And Care.1994: 102(1); 91-100. doi:10.17759/chp.2020160307
- Nicolopoulou, A. Oyun, Bilişsel Gelişim Ve Toplumsal Dünya: Piaget, Vygotsky Ve Sonrası. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2004: 37(2); 137-169. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000100
- Ogelman, H. G., Aytaç, P., Erol, A., Erdentuğ, F. G., Yolaç, Ö. A., ve Özbilenler, M. G. Anne-Baba Ve Çocuk Görüşleri Doğrultusunda Oyun. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal. 2019: 5(2); 65-87. https://dergipark.org.tr/en/pub/iaaoj/issue/43033/510530 adresinden erişilmiştir.
- Özdemir, M. Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.2010:11(1); 323-343. https://dergipark.org.tr/en/pub/ogusbd/issue/10997/131612 adresinden erişilmiştir.
- Parten, M. B. Social Play Among Preschool Children. The Journal Of Abnormal And Social Psychology.1933: 28(2); 136-147. https://doi.org/10.1037/h0073939
- Pehlivan, H. The Role Of Play On Development And Learning. Journal Of Human Sciences.2016: 13(2); 3280-3292. https://core.ac.uk/download/pdf/268073494.pdf adresinden erişilmiştir.
- Pekdoğan, S. (2017). 3-6 Yaş Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Resimli Çocuk Kitabı Seçimi Ölçütlerinin İncelenmesi. Ekev Akademi Dergisi.2017: (71);315-326. http://www.ekevakademi.org/Makaleler/1419922183_16%20Serpil%20PEKDOGAN.pdf adresinden erişilmiştir.
- Portko, S. (1985) A Study Of Play Behavior In Elementary School Children (Pretend Play, Cognitive Aspects).(Doctoral Dissertation). Proquest Dissertations and Theses veritabanından ulaşılmıştır (Yayın No: 8504908.)
- Rubin, K. H., Maioni, T. L., ve Hornung, M. Free Play Behaviors İn Middle-And Lower-Class Preschoolers: Parten And Piaget Revisited. Child Development: 1976; 47(2): 414-419. https://www.jstor.org/stable/1128796?casa_token=ec0JUKZkayUAAAAA%3AOnH7svGz-d0SHbm5UtvbX5HHQ4DNyD8tnyl3VHY623Ok7JOF4PvT1s1YnQZe4O7Kdaxh8ZrogWNz3Uzjza2eh6eaIFSwq8jOpZuiFX3I5VYLKyzvAw&seq=1#metadata_info_tab_contents adresinden erişilmiştir.
- Saracho, O. N.Children's Play İn The Visual Arts And Literature. Early Child Development And Care.2010: 180(7); 947-956. https://doi.org/10.1080/03004430802556356
- Seven, S.(2016) Oyunun Tarihçesi. Ogelman, G. H.(Ed.). Yaşamın İlk Yıllarında Oyun: Oyuna Çok Yönlü Bir Bakış. (34-45 ss). Ankara: Pegem Akademi.
- Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök.
- Şahin, G. Okul Öncesi Dönem Çocuk Kitaplarında Görsel Bir Uyaran Olarak Resim. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Orturkic. 2014: 9(3); 1309-1324. http://dspace.balikesir.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12462/4295 adresinden erişilmiştir.
- Takhvar, M. Play And Theories Of Play: A Review Of The Literature. Early Child Development And Care. 1988: 39(1); 221-244. https://doi.org/10.1080/0300443880390117
- Takhvar, M., ve Smith, P. K. (1990). A Review And Critique Of Smilansky's Classification Scheme And The “Nestedhierarchy” Of Play Categories. Journal Of Research İn Childhood Education. 1990: 4(2); 112-122.
- Toran, M., ve Dilek, A. Çocuklar Ve Kitaplar: Piaget’nin Oyun Kuramına Göre Bir Değerlendirme. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2017;31(1): 41-54. https://acikerisim.iku.edu.tr/handle/11413/5473 adresinden erişilmiştir.
- Woolley, J. D., & Cox, V. (2007). Development Of Beliefs About Storybook Reality. Developmental Science, 10(5), 681-693. https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2007.00612.x
- Xu, Y. Children’s Social Play Sequence: Parten’s Classic Theory Revisited. Early Child Development and Care.2010: 180(4); 489-498. https://doi.org/10.1080/03004430802090430