17. yüzyıldaki Osmanlı Devleti, zamanının ve gücünün önemli bir kısmını kendisine başkaldıran birçok asi ile mücadeleye harcadığını görüyoruz. Bunlardan birisi olan Katırcıoğlu Mehmed kariyerine bir eşkıya olarak başlamış olmasına rağmen, daha sonra kendisini devlet sistemine kabul ettirmeyi başarmıştı. Günün sonunda ise Katırcıoğlu hayatını, devletin saygın bir paşası olarak Osmanlı-Venedik savaşı esnasında Girit’te kaybetti. Buna karşılık Abaza Hasan Ağa merkezi devlet sistemi içerisinde yetişmiş bir Osmanlı devlet adamı olarak, başlangıçta dönemin eşkıyaları karşısında önemli başarılara imza atmış ve güzel hizmetlerinden dolayı ödüllendirilmişti. Fakat aynı Abaza ahir ömründe devlete başkaldıran bir asi olarak yaşadı. Osmanlı Devleti’nin bir taraftan Katırcıoğlu gibi bir eşkıyayı başarılı bir şekilde yönetim sisteminin içerisine çekerken diğer taraftan Abaza gibi bir devlet adamını sistemin dışına iten etmenlerin analiz edilmesi oldukça önemlidir. Genel olarak bu makalede birbirinin çağdaşı olan sözü edilen iki şahsiyetin, Osmanlı Devleti’nin Celali ayaklanmaları karşısındaki uyguladığı farklı yöntemler tahkik ve tetkik edilecektir. Özellikle ise Katırcıoğlu ve Abaza’nın yaşadıklarında yola çıkarak, dönemin Osmanlı yönetici elitlerinin nezdinde neyin bir kimseyi asi ya da muti yaptığını anlamaya çalışacağız.
Katırcıoğlu Mehmed Abaza Hasan Osmanlı Devlet Aklı ve Asiler
The Ottoman Empire in the 17th century spent a substantial amount of its time and strength on dealing with many insurgents who had somehow rejected Ottoman authorities. One of them was Katırcıoğlu Mehmed who started his career as a bandit and but later succeeded in getting himself accepted into the state apparatus. Eventually, he lost his life as a notable pasha while fighting during the Ottoman-Venetian wars in the Crete. On the contrary, having been raised as an Ottoman officer in the central government system of the empire, Abaza Hasan Agha became quite successful against bandits of his time at the outset and was consequently rewarded for his achievements. However, the same Abaza deceased as a rebel while waging war against the Ottoman state in the end. It is quite significant to analyze possible reasons for the Ottoman state on the one hand to integrate bandits like Katırcıoğlu into Ottoman administrative system successfully and on the other hand to incite statesmen like Abaza to operate outside this system in the long run. In general, the aim of this article is to investigate and to examine different methods of the Ottoman Empire as getting rid of Celali rebellions in the examples of these two contemporary figures of the time. In particular, however, by investigating them we have attempted to find out answers to the question what really made a subject rebellious or obedient as far as Ottoman ruling elites of the time are concerned.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Askeri Sosyoloji |
Bölüm | Articles |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2024 |
Gönderilme Tarihi | 21 Aralık 2023 |
Kabul Tarihi | 27 Haziran 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 48 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.