GIORDANO BRUNO'NUN ARISTOTELES ELEŞTİRİSİ ÜZERİNE
Yıl 2024,
Cilt: 48 Sayı: 1, 17 - 25, 29.06.2024
Rıza Bakış
Öz
Bir İtalyan filozofu olan ve Rönesans düşünürü kabul edilen Giordano Bruno, görüşlerinden ziyade yaşadıklarıyla tanınır olmuş, düşünceleri ve öngörüleri çok sonra dikkat çekmiş ve çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Uzun yıllar engizisyon zulmüne maruz kalan ve nihayetinde Roma’da diri diri yakılan Bruno belirli bir dönem kimsenin ilgilenmediği ve fikirlerine itibar etmediği biri olarak kalmıştır; Spinzo’nın kaderine benzer şekilde geç tanınmış ve sonradan ilgi odağı olmuştur. Son birkaç yıla kadar ülkemizde de çok az bilinen ve tanınan Bruno’nun özellikle kozmoloji konusundaki değerlendirmeleri dikkat çekicidir ve öngörüleri modern bilimin bugünkü verileriyle de uyumludur. Evrenin sonsuzluğu fikri Ortaçağ tartışmalarında çok yer almadığı gibi şiddetle eleştirilir çünkü bu, hem kilisenin Aristoteles düşüncesi ekseninde şekillenen evren tasavvuru ile uyumlu değildir hem de Hristiyan öğretisi ile çelişmektedir. Bütün bunlara itiraz eden ve itirazlarını da Aritoteles’i hedef alarak yapan Bruno’nun değerlendirmeleri dikkat çekicidir. Bu çalışmamızda Bruno’nun Aristoteles’e yönelttiği eleştirileri başta evren/kozmos olmak üzere, varlık görüşü ve ruh anlayışı çerçevesinde ele aldık ve tartıştık.
Etik Beyan
Makale metninin etik ilkelere uygunluğunu beyan ediyorum.
Teşekkür
Dergi heyetine teşekkür ediyorum.
Kaynakça
- Antonovskiy, Y. (2018). Giordano Bruno, Hayatı ve Felsefi Çalışmaları. (E. Saatçi, Çev.). Eskişehir: Dorlion Yayınları.
- Aristoteles, (2001). Ruh Üzerine, (Z. Özcan, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
- Arslan, A. (2009). İlkçağ Felsefesi Tarihi 3; Aristoteles, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Bruno, G. (1997). Diyaloglar; İlliyet Başlangıç Sebebi ve Bir Üzerine, (S. Umran, Çev.). İstanbul: Berfin Yayınları.
- Bruno, G. (2004). Küllerin Şöleni, (H. Portakal, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
- Bruno, G. (2022). Evrenin ve Dünyaların Sonsuzluğu Üzerine (D. A. Erdoğdu, Çev.). Prometheus Yayınları.
- Copernicus, N. (2017). Gök Cisimlerinin Dönüşleri Üzerine, (S. Babür, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Durant, W. (2009). Felsefenin Öyküsü. (E. Gürol, Çev.). İstanbul: İz Yayıncılık.
- Gökberk, Macit, (1990). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Guthrie, W.K.C. (2011). Yunan Felsefe Tarihi 1; Sokrates Öncesi İlk Filozoflar ve
Pythagorasçılar, (E. Akça, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Kuhlenbeck, Ludwig, (1997). “Önsöz” Diyaloglar; İlliyet Başlangıç Sebebi ve Bir Üzerine’nin içinde, (S. Umran, Çev.). İstanbul: Berfin Yayınları.
- Laertios, D. (2013). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, (C. Şentuna, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- McIntyre, J. L. (1903). Giordano Bruno, New York: The Macmillian Company,
- Platon. (1997).Timaios.,(E.Güney-L. Ay, Çev.). Ankara: MEB Yayınları
- Ross, D. (2011). Aristoteles (Çev. Ahmet Arslan) İstanbul: Kabalcı Yayıncılık
- Usta, S.(2013). Dünyayı Değiştiren Düşünürler I. Cilt: Hint Vedalardan Giordano Bruno’ya ,(S. Usta, Haz/Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
- Yates, F. (2021). Giordano Bruno ve Hermetik Gelenek, (A.D. Temiz, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Yıldız, D. (2008.). Giordano Bruno; Yakılan Kâfirin Yaşamı ve Felsefesi, Ankara: Sun Yayınevi.
- Zeller, E. (2000). Grek Felsefesi Tarihi (A. Aydoğan, Çev.). İstanbul: İz Yayıncılık.